بی‌شک خراسان رضوی قطب تولید زعفران در کشور است و بزرگ‌ترین صادرکننده زعفران در دنیا محسوب می شود. زعفران به عنوان گران‌ترین محصول منحصر به فرد در میان محصولات کشاورزی قابل صادرات است. این محصول به دلیل موقعیت ویژه از لحاظ اشتغال‌زایی در کشاورزی و ایجاد درآمد ارزی قابل توجه برای کشور، محصولی ارزآور و مهم در اقتصاد ملی تلقی می‌شود. دشوارترین و پرزحمت ترین و در عین حال حساس‌ترین مرحله زراعت زعفران، مرحله برداشت آن است که شامل چیدن گل، جداکردن اجزای مختلف، خشک کردن و درنهایت بسته‌بندی و نگهداری آن است که کشاورزان شهرهای مختلف خراسان رضوی این روزها مشغول برداشت و فروش این محصول ناب هستند. اما یکی از چالش های اصلی و دغدغه مهم کشاورزان در این فصل ، بحث فروش محصول زعفران است که حمایت خوبی از سوی دولت نمی شود و پای دلالان را وسط می کشاند که بخش اعظمی از سود محصولات به جیب واسطه‌گران می رود. هرچند مسئولان دولتی چند سالی است مراکز خرید حمایتی را باب کردند که محصولات زعفران را به صورت مستقیم از کشاورزان خریداری کنند اما این مسئله هم مشکلات خاص خودش را دارد؛ زیرا خریدها در مرکز خرید حمایتی به صورت نقدی نیست و کشاورز برای تامین هزینه های خود مجبور است محصولش را در بازار آزاد به فروش برساند. چند روزی است که فعالیت مراکز خرید حمایتی زعفران در شهرها آغاز شده است که خبرنگاران شهرهای مختلف گزارشی تهیه کردند که در ادامه تقدیم می شود.
نبود طرح خرید تضمینی در باخرز!
نشتیفانی/ اسحاقی یکی از کشاورزان منطقه «بالا ولایت» شهرستان باخرز است که به مشکلات موجود در بازار خرید زعفران اشاره می کند و در گفت‌وگو با خبرنگار ما می گوید: قیمت گل زعفران این روزها در بازار نوسان بسیار زیادی دارد. به طوری که از روزهای اول برداشت زعفران تاکنون حدود 50 درصد شاهد افت قیمت این محصول بوده ایم و هیچ نظارتی بر بازار گل زعفران وجود ندارد.
یحیی افضلی کشاورز دیگری است که برای فروش گل زعفران به بازار مراجعه کرده است و درباره مشکلات موجود می گوید: امسال افزایش هزینه های تولید کمرشکن بوده و بر مشکلات کشاورزان افزوده است. برای آبیاری مزارع هر ساعت آب را به قیمت 800 هزار تومان می خریم. هزینه های تولید زعفران برای کشاورز بسیار بالا رفته است. از طرفی دلالان هم گل زعفران را به نرخ دلخواه خریداری می کنند و متاسفانه هیچ نظارتی بر بازار وجود ندارد و سودی را که باید به جیب ما برود، دلالان به جیب می زنند.
مجید نعیمی کشاورزی از روستای «کافچ» است که او هم در این باره تصریح می کند: با وجود وعده هایی که درباره سامان‌دهی بازار زعفران داده شد، دلالان محصولات ما را به نرخ بسیار ارزان‌تر از مناطق دیگر خریداری می کنند. قیمت آب، کود و هزینه های کارگران افزایش یافته است، ولی متاسفانه دلالان با نرخ دلخواه خودشان روی محصول ما قیمت‌گذاری می کنند. چرا باید حاصل زحمات ما به این راحتی به جیب دیگران برود؟
در این زمینه محمد دوستخواه احمدی ، مدیر جهاد کشاورزی باخرز، به وضعیت زعفران این شهرستان اشاره می کند و می گوید: شهرستان باخرز با سطح زیرکشت 5 هزار هکتار زعفران و تولید سالانه 20 تن زعفران خشک، یکی از قطب های تولید این محصول در استان است. خوشبختانه با توجه به بررسی های انجام شده از مزارع زعفران توسط کارشناسان جهاد کشاورزی، امسال برخلاف سال گذشته که شاهد افت 30 درصدی تولید این محصول بودیم، با کاهش تولید مواجه نخواهیم بود. وی خاطرنشان می کند: به دلیل نبود زیرساخت های مناسب، طرح خرید تضمینی زعفران در باخرز اجرا نمی شود. متاسفانه به دلیل نبود سازمان تعاون روستایی در باخرز و همچنین نبود فضای نگهداری مناسب، امسال طرح خرید تضمینی زعفران در این شهرستان اجرا نمی شود.دوستخواه احمدی اضافه می کند: عدم خرید نقدی زعفران و پایین بودن اختلاف قیمت بازار و طرح خرید تضمینی، از مهم‌ترین دلایل استقبال نکردن مناسب کشاورزان از تحویل زعفران خود به مراکز خرید تضمینی است.
فرماندار شهرستان باخرز نیز در حاشیه بازدید از بازار گل زعفران با اشاره به نوسان قیمت ها می گوید: برای سامان‌دهی بازار گل زعفران جلسات متعددی برگزار کردیم که در پی آن مکان بازار آزاد گل زعفران تغییر کرده است. لذا مقرر شد کارشناسان اداره جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت به صورت روزانه نظارت لازم را در این زمینه داشته باشند تا زعفران‌کاران منطقه بتوانند محصول خود را با بالاترین قیمت در بازار عرضه کنند.
تایباد، خرید حمایتی به نفع بازار زعفران
کلثومیان/ عبدالستار مقری از کشاورزان زعفران‌کار تایبادی است که برای فروش محصول خود به مرکز خرید تعاون این شهرستان مراجعه کرده است. او در این باره می گوید: ۴۶ هکتار سطح زیرکشت زعفران دارم که اکنون ۵۰ کیلو زعفران نگین تحویل مرکز خرید حمایتی داده‌ام .وی در پاسخ به این سوال که آیا وجه نقدی هم دریافت کرده است، می گوید: پس از آزمایش انجام شده اتحادیه قول داده شده که ۳۰ درصد از مبلغ کل محصول فروخته شده را پرداخت کنند. امیدواریم مسئولان مربوط خلف وعده نکنند و هرچه زودتر پرداخت کنند؛ چراکه به کارگران بدهکار هستیم و همچنین بخشی از هزینه های جاری کشت محصول زعفران هم باقی مانده است و باید پرداخت کنیم. محمد خدادی یکی دیگر از زعفران‌کاران تایبادی نیز درباره وضعیت خرید حمایتی می گوید: برای فروش محصول زعفران به مرکز خرید حمایتی تصمیمی نگرفته‌ام ؛ زیرا اکنون وضعیت خرید زعفران در بازار آزاد خوب است. ترجیح می دهم محصول خود را نقدی بفروشم تا این‌که به اتحادیه نسیه بدهم. محمدی دیگر زعفران‌کار تایبادی که به مرکز خرید حمایتی مراجعه کرده است ، می گوید: از روزی که خرید حمایتی زعفران از طریق اتحادیه اعلام شده است، بازار بهتر شده و این خرید حمایتی به نفع کشاورزان است.
خبرنگار ما در ادامه به سراغ رئیس اداره تعاون روستایی تایباد می‌رود که او درباره وضعیت مرکز خرید حمایتی این شهرستان می گوید: برابر دستورالعمل ، جهاد کشاورزی ، تعاون روستایی و اتحادیه تعاونی های روستایی متولیان اجرای طرح خرید حمایتی زعفران در شهرستان هستند. ضمن این که در این مدت برابر توافق صورت گرفته، نیروی انتظامی نیز بر حفظ امنیت، نظارت و حضور فعال در مرکز خرید حمایتی دارد. سید ابوالفصل اسلامی در تشریح نحوه خرید زعفران از کشاورزان می گوید: طرح خرید حمایتی گل زعفران از شنبه گذشته در تایباد آغاز شده و تاکنون بیش از ۱۵۰کیلو زعفران از کشاورزان تحویل گرفته شده است. برابر دستورالعمل ابلاغ شده و با توجه به توافق با کشاورز ، ۳۰ درصد مبلغ محصول پس از اعلام نتیجه آزمایش پرداخت می شود.وی با بیان این که میزان خرید زعفران نگین در تایباد تا روز یک‌شنبه گذشته یک تن و۱۱۰کیلو بوده است، می افزاید: میزان مراجعه و متقاضی در شهرستان های تایباد و باخرز زیاد است. رتبه اول خرید زعفران در استان را شهرستان تایباد تاکنون داشته است. این میزان از ۹۶کشاورز تایباد و باخرز تحویل گرفته شده است. مرکز خریدحمایتی تایباد حدود ۴۰تا ۴۵درصد خرید زعفران کل استان را برعهده دارد. روزانه فعلا ۱۰۰کیلو گل زعفران خرید می کنیم که افراد زیادی نیز در نوبت خرید هستند.
در ادامه به سراغ رئیس اتحادیه تعاونی های روستایی تایباد رفتیم که او نیز در این باره می گوید: کشاورزان محصول زعفران خود را به مرکز خرید حمایتی تحویل می دهند و پس از جواب آزمایشگاه ۳۰درصد هزینه آن را دریافت می کنند و بقیه را به مدت سه ماهه پرداخت می کنیم. وی اضافه می کند:دولت تاکنون ۱۵۰۰ میلیارد تومان در سطح کشور برای خرید حمایتی زعفران تامین اعتبار کرده است.رئیس اداره زراعت جهاد کشاورزی تایباد نیز می گوید : کشاورزان زعفران‌کار براساس سابقه سطح زیرکشت که در اداره زراعت جهاد دارند ، گواهی دریافت می کنند و از سطح زیرکشت نمی توانند بیشتر زعفران تحویل دهند. مریم رضایی می افزاید: هدف از این معرفی، جلوگیری از تحویل دادن زعفران توسط دلالان است.
تربت جام، اقبال به فروش زعفران در بازار آزاد!
حقدادی/ حسین جهانی یکی از کشاورزان روستای «مومن آباد» تربت جام است که درباره وضعیت فروش زعفران در بازار می گوید: ۳۰ هکتار سطح زیرکشت زعفران دارم که تاکنون ۲۹ کیلو زعفران خشک به مرکز خرید حمایتی تحویل داده ام و در این زمینه مشکل خاصی نداشته ام.
امیری یکی دیگر از کشاورزان تولیدکننده زعفران در منطقه «بالاجام» شهرستان تربت جام است که می گوید: پنج هکتار زعفران زیرکشت دارم و تاکنون ۵کیلو زعفران خشک از نوع نگین تحویل مرکز خرید حمایتی دادم. قرارشده بعد از آزمایش که حدودا یک هفته طول می کشد، یک‌سوم مبلغ نقدی و بقیه آن نیز طی سه ماه آینده پرداخت شود. علیرضا نورمحمدی یکی دیگر از کشاورزان روستای «قلعه سرخ» است که درباره محصول خودش می گوید: روزانه بیش از ۶۰ کیلوگرم گل زعفران برداشت می کنم. برای خشک کردن، پول لازم برای هزینه های کارگری ندارم. لذا در همان روز برداشت محصولم را در بازار آزاد می فروشم.
برهان میش مست از کشاورزان منطقه روستای «یاقوتین» است که درباره فروش محصول زعفران می گوید: ۷ هکتار زعفران زیرکشت دارم. الان مدت 10 روز است که برداشت گل زعفران شروع شده و هر روز پس از خشک کردن زعفران ، آن را در بازار آزاد می فروشم؛ فعلا قیمت در بازار آزاد مناسب است، از طرفی وجه آن نقدی پرداخت می شود .البته بخشی از زعفران تولیدی خشک شده را هم به مرکز حمایتی تحویل دادم .
رئیس اداره تعاون روستایی شهرستان تربت جام با اشاره به خرید زعفران خشک می گوید: تاکنون به میزان 800 کیلوگرم زعفران خشک از کشاورزان خریداری شده است . امینی با اشاره به این که خرید زعفران با معرفی‌نامه از جهاد کشاورزی انجام می گیرد، می افزاید: مرکز خرید حمایتی همه روزه از صبح تا ساعت ۱۴ کار خرید زعفران را با گریدهای پوشال معمولی، پوشال مرغوب، شبه نگین و نگین انجام می دهد.
وی ادامه می دهد: کشاورزان قبل از مراجعه به مرکز خرید برای دریافت معرفی‌نامه از جهاد کشاورزی اقدام کنند ؛کشاورزان شهرستان های مجاور هم می توانند با معرفی‌نامه از جهاد کشاورزی شهرستان مربوط زعفران خشک را به این مرکز تحویل دهند. پیش بینی می شود با توجه به وضعیت قیمتی بازار زعفران استقبال مناسبی از خرید حمایتی صورت گیرد. وی با اشاره به نحوه پرداخت هزینه خرید زعفران خشک به تولیدکنندگان تصریح می کند: یک‌سوم مبلغ بعد از نتیجه آزمایش و بقیه آن طی سه ماه به کشاورزان پرداخت می شود.
وی خاطرنشان کرد: تا زمان پرداخت وجه در صورت تغییر قیمت در بازار، کشاورزان اگر تمایل داشتند می توانند با پرداخت هزینه آزمایش زعفران تحویلی خود را پس بگیرند. امینی با اشاره به قیمت زعفران در مرکز خرید حمایتی خاطرنشان کرد: زعفران نگین هرکیلو41 میلیون و 350 هزارتومان ، شبه نگین 43 میلیون تومان، پوشال مرغوب 32 میلیون تومان و پوشال معمولی 31 میلیون تومان خریداری می شود. وی بیان کرد :در بازار آزاد زعفران نگین 36 و 35میلیون تومان و پوشال بین 26 تا 27میلیون تومان خرید و فروش می شود .گل زعفران در بازار آزاد نیز از 260 تا 28۰ هزار تومان خرید و فروش می شود.
تربت حیدریه، نقشه دلالان برای خرید زعفران
شعبانی/ مهدی جهانشیری یکی از تولیدکنندگان زعفران در تربت حیدریه و زاوه است که می گوید: امسال ، سال بسیار خوبی برای زعفران‌کاران است؛ چراکه تولید کمی نسبت به سال گذشته افزایش داشت. وی می‌افزاید: نکته دیگر افزایش کیفیت تولید زعفران توسط کشاورزان به صورت حرفه ای بود که از نقاط مثبت فرایند فراوری این محصول طی امسال است.وی خاطرنشان می کند: طبق روال سال‌های قبل ، عده‌ای از دلالان تلاش می کردند تا قیمت زعفران به صورت کاهشی باشد تا بتوانند با قیمت مناسبی از چنگ کشاورزان دربیاورند. اما ورود مناسب سازمان تعاونی روستایی و خرید حمایتی باعث شد تا کشاورزان زعفران خود را به صورت ارزان نفروشند. وی ادامه می دهد: البته نوع پرداخت خرید تعاونی امسال برای کشاورزان خیلی جذاب نیست .
یکی از کشاورزان منطقه زاوه نیز می گوید: قیمت زعفران نسبت به سال های گذشته افزایش خوبی داشته است، اما قیمت در بازار آزاد نسبت به قیمتی که تعاونی از کشاورزان می‌خرد، پایین‌تر است. وی می افزاید: امسال مقدار تولید زعفران مثل سال قبل است و برخی کشاورزان مجبور هستند گل زعفران خود را همان روز بفروشند و نتوانند فراوری کنند.حسینی می گوید: حضور دلال ها در بازار زعفران بسیار کمرنگ شده است؛ اما همچنان کسانی هستند که زعفران را از کشاورزان به قیمت واقعی خود نمی‌خرند. چون می دانند بعضی از کشاورزان مجبور هستند زعفران خود را بفروشند تا هزینه های جاری خود را جبران کنند.
یکی از کشاورزان حاضر در بازار گل زعفران شهر تربت حیدریه می گوید: هزینه های تولید یک کیلو زعفران خشک حدود ۲۴ تا ۲۵ میلیون تومان است. اگر کشاورز بتواند زعفران را خوب و باکیفیت به صورت اتویی فراوری کند، می‌تواند سود خوبی داشته باشد.
او به مسئله دیگری هم اشاره می کند و می افزاید: معمولا اکثر کشاورزان میانگین برداشت‌‌شان از سطح در هر هکتار زمین کم است و این باعث می شود تا هزینه های تولید هر کیلو برایشان زیاد شود. اما اگر کشاورز بتواند با روش های مختلف برداشت خود را از سطح زیرکشت این محصول افزایش دهد، باعث می شود زعفران تولیدی کمتر از ۲۴ میلیون تومان هزینه برایش داشته باشد و در نتیجه سود بیشتری کند. وی می افزاید: سه کیلو گل زعفران یا به قول محلی ها یک «من»، در بازار آزاد بین ۸۵۰ تا ۹۰۰ هزار تومان خرید و فروش می شود.مدیر تعاونی روستایی شهرستان تربت حیدریه درباره خرید حمایتی می گوید: خرید حمایتی زعفران از ۷ مهرماه آغاز شده و بر اساس دستورالعمل به مدت سه ماه این خرید ادامه خواهد داشت. محمد رستمی می افزاید: تاکنون حدود ۶۰۰ کیلوگرم زعفران از کشاورزان در تربت حیدریه خریداری شده است. وی خاطرنشان می کند: زعفران تحویلی پس از ۷۲ ساعت توسط آزمایشگاه بررسی و درجه و عیار آن مشخص می شود. سپس ۳۰ درصد مبلغ زعفران خریداری شده به صورت نقدی و بقیه طی یک تا سه ماه به کشاورز پرداخت خواهد شد.وی در پاسخ به این سوال که آیا قیمت اعلام شده از سوی تعاونی روستایی برای خرید زعفران تاثیری در قیمت زعفران بازار داشته است، گفت: کشاورزانی که مجبور به فروش زعفران خود به دلایل مختلف هستند، متاسفانه زعفران خود را با قیمت پایین در بازار می فروشند و باید به این نکته توجه داشت که قیمت زعفران سوپرنگین در بازار همین حالا حدود ۳۶ میلیون تومان است.
مدیر تعاون روستایی شهرستان زاوه نیز در این باره می گوید: تاکنون استقبال خوبی از طرح خرید حمایتی شده است . از کشاورزان این منطقه حدود ۷۰۰ کیلوگرم زعفران خشک خریداری شده است. حسن نجاتیان می افزاید: دستورالعمل خرید حمایتی زعفران دچار نواقصی است و در جلسات مختلف این موارد منتقل شده است.وی می افزاید: فاصله قیمت خرید زعفران سوپرنگین با شبه نگین از ۴۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان تا ۳۳ میلیون تومان فاصله زیادی است. مدیر تعاون روستایی زاوه می گوید: این مسئله نارضایتی بخشی از کشاورزان را در پی دارد و یک خلأ است. وی می افزاید: تعداد زیادی از مراکز خرید زعفران این خلأ را به مرکز انتقال داده اند تا برای اصلاح آن تصمیم گیری شود. وی معتقد است که همه کشاورزان نمی توانند همه زعفران تولیدی خود را به صورت سوپر نگین تهیه کنند و این روند باید در قیمت گذاری اصلاح شود.
خبر مرتبط
قیمت خرید حمایتی زعفران
معاون بازرگانی سازمان مرکزی تعاون روستایی گفت: قیمت خرید حمایتی هرکیلو زعفران بسته به نوع و کیفیت آن از کیلویی ۲۵ میلیون تومان تا ۴۱میلیون و ۳۵۰ هزارتومان توسط شورای قیمت‌گذاری تعیین شده است.مرتضی معتمد در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این‌که زعفران جزو کالاهای ویژه برای کشور است و این کالاها ارزآوری و اشتغال‌زایی خوبی برای کشور دارند، افزود:حدود ۹۵ درصد زعفران دنیا را تولید می‌کنیم و تامین کننده اصلی و عمده زعفران دنیا هستیم. برهمین اساس کشور ما باید مرجع تعیین قیمت زعفران در دنیا باشد.وی ادامه داد: برای این‌که این مرجعیت را به بروز و ظهور برسانیم با پیگیری‌هایی که نمایندگان مردم شهرستان‌های زعفران‌کار داشتند، شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات کشاورزی مبادرت به تعیین قیمت خرید حمایتی برای زعفران کرد.معاون بازرگانی سازمان تعاون روستایی اضافه کرد: زعفران نگین مرغوب‌ترین زعفرانی است که تولید می‌شود و قیمت خرید حمایتی هرکیلو از این زعفران ۴۱ میلیون و ۳۵۰هزارتومان تعیین شده است. همچنین زعفران شبه نگین ۳۳ میلیون تومان، پوشال مرغوب کیلویی ۳۲ میلیون تومان، پوشال معمولی ۳۱ میلیون تومان و دسته پیچ نیز ۲۵ میلیون تومان توسط شورای قیمت‌گذاری تعیین قیمت شده‌است.وی تصریح کرد: با تعیین قیمت، شرایطی برای ورود بخش خصوصی به خرید زعفران و تبعیت از این قیمت فراهم شد. همچنین سازمان تعاون روستایی نیز مکلف شده است که برای پشتیبانی از این قیمت‌ها مبادرت به خرید حمایتی زعفران کند.به گفته معتمد، عملیات خرید حمایتی در استان خراسان رضوی آغاز شده و در استان خراسان شمالی به فراخور فصل کلید خورده است.در خراسان جنوبی نیز از ابتدای آذر براساس تشخیص مدیران جهادکشاورزی استان شروع خواهد شد. محدودیتی هم در خرید وجود ندارد.معاون بازرگانی سازمان تعاون روستایی در ادامه گفت: مراکز خرید در شهرستان‌های زعفران‌کار مشخص شده است. کشاورزان بعد از دریافت معرفی‌نامه یا گواهی تولید از جهادکشاورزی محصول خود را به مراکز خرید می‌برند و معاینه فنی و ظاهری توسط کارشناسان صورت می‌گیرد.
گزارش میدانی خبرنگاران خراسان از فروش زعفران در مراکز خرید حمایتی و بازار آزاد ۵ شهرستان
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
