گزارش خبرنگار خراسان از رونق کشت زعفران در تایباد و مطالبات کشاورزان از جهاد کشاورزی
تعداد بازدید : 17
زعفران، گوهری گران بها در روزگار کم آبی
نویسنده : کلثومیان
کشاورزان و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان تایباد طی دهه اخیر با عزم جدی اقدام به توسعه کشت های کم آب طلب کرده و به کشت محصولات استراتژیک با رویکرد توجیه اقتصادی روی آورده اند.یکی از این کشت ها، محصول زعفران است که در مقایسه با مجموع درآمد حاصل از دیگر محصولات عمده استان یعنی گندم، چغندر و پنبه درآمد بیشتری دارد و از طرفی فقط 41 درصد آن ها آب مصرف می کند. با توجه به مشکلاتی که بحران آب در استان خراسان رضوی به وجود آورده و لزوم تغییر الگوی کشت و تولید محصولات کم آب طلب، شاید بتوان گفت، زعفران مهم ترین محصول کشاورزی و کشت بی رقیب در جهت بهره وری مطلوب از آب است.
به گزارش خراسان رضوی،شهرستان تایباد دارای 7 هزار و 800 هکتار سطح کشت زعفران است و بیش از دو هزار خانوار بهره بردار کشاورزی در زمینه کشت و تولید زعفران اشتغال دارند. بسیاری از کشاورزان تایبادی که در گذشته خربزه و هندوانه کشت می کردند، پس از جلب اعتماد و آموزش های صحیح از سوی جهاد کشاورزی شهرستان، به کشت زعفران روی آورده اند و حالا از کشت این محصول رضایت دارند، البته کشاورزان بر لزوم حمایت مسئولان از بازار زعفران و کوتاه شدن دست دلالان هم تاکید دارند تا زحماتی که می کشند برایشان صرفه اقتصادی داشته باشد و عرق بر جبین شان نماند.
بر اساس بررسی های خبرنگار ما، کشت زعفران در تایباد، سالیانه باعث اشتغال بیش از 10 هزار نفر در سطح شهرستان شده و تایباد به لحاظ سطح زیر کشت زعفران رتبه 4 استانی و از جهت تولید زعفران رتبه 3 استان را داراست. بیش از 70 درصد زمین های تحت کشت زعفران در شهرستان تایباد بیش از یک هکتار وسعت دارد و هم اکنون این شهرستان یکی از قطب های تولید پیاز زعفران در سطح کشور است. در همین زمینه گفت و گویی با کشاورزان، کارشناسان و مسئولان تایباد داشتیم که در ادامه این گزارش می خوانید.
کشاورزان همکاری کردند، مسئولان حمایت کنند
آقای محمدی، زعفران کار تایبادی است که چند سال قبل پس از اعلام بحران آب در تایباد، کشت خربزه و هندوانه را کنار گذاشت و زعفران کار شد. او می گوید: به دلیل بحرانی اعلام کردن دشت تایباد، بنده به عنوان کشاورزی که قبلا هندوانه و خربزه کشت می کردم، چند سال است که به کشت زعفران روی آورده و حدود ۱۰هکتار زمین خود را به کشت زعفران اختصاص داده ام که قبلا در همین مساحت ،هندوانه و خربزه کشت می کردم. خدادادی، کشاورز دیگر تایبادی است که می گوید:کشت زعفران ،بسیار خوب است و نسبت به دیگر محصولات آب خیلی کمی مصرف می کند و اگر دولت دست دلالان را قطع کند و قیمت زعفران پایدار باشد کشت این محصول برایمان بسیار مقرون به صرفه است. نصراللهی، دیگر زعفران کار تایبادی هم به خبرنگار ما خاطرنشان می کند: کشاورزان روش هایی نوین را در کشت زعفران آموزش می بینند که این کار با رویکرد خوبی همراه بوده است. قبلا برای کاشت ، داشت و برداشت ، تخصص نداشتیم و کار سخت بود، ولی با آموزش های ترویجی، امروز شهرستان دارای بهترین مزارع زعفران شده است.
مقری، دیگر زعفران کار تایبادی هم بیان می کند: مزرعه بنده، مزرعه نمونه است و برداشت زعفران طی چند سال گذشته از دیگر محصولات برایم درآمد بیشتری داشته است. اگر دولت زمینه صادرات زعفران و استفاده از آن را به عنوان دارو در دستور کار قرار دهد و قیمت نوسان نداشته باشد ، این محصول می تواند جایگزین مطلوبی برای خربزه و هندوانه باشد.
توضیحات مسئولان
در ادامه با مریم رضایی، رئیس اداره زراعت جهاد کشاورزی تایباد گفت و گو می کنیم و مطالبات کشاورزان را با او در میان می گذاریم، وی می گوید: متوسط عملکرد مزارع زعفران در هر هکتار 4.8 کیلوگرم است و میزان تولید کل زعفران شهرستان سالیانه حدود 30 تن زعفران خشک و با کیفیت است که در سال زراعی گذشته به دلیل خشکسالی و افزایش دمای هوا بیش از 65 درصد کاهش تولید در مزارع اتفاق افتاد . رضایی اضافه می کند:جهاد کشاورزی شهرستان تایباد در جهت تولید کیفی و افزایش عملکرد در واحد سطح زعفران هر سال با همکاری شرکت های خصوصی دوره های آموزشی لازم را برگزار می کند که در این دوره ها روش های نوین در کشت، تغذیه، کنترل عوامل خسارت زای گیاهی، نحوه خشکاندن و فراوری زعفران به بهره برداران آموزش داده می شود و نتایج حاصل از این دوره های آموزشی، افزایش عملکرد کمی و کیفی زعفران بوده است. هم اکنون نیز بخش گسترده ای از تولید زعفران شهرستان با استفاده از دستگاه های خشک کن و به صورت استاندارد فراوری می شود. دکتر تنها، معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی تایباد نیز به خبرنگار خراسان رضوی می گوید: توسعه کشت مکانیزه زعفران، بومی سازی ادوات مورد نیاز برای کشت توسط صنعتکاران شهرستان، توسعه روش های نوین آبیاری قطره ای و بارانی در سطح بیش از 20 درصد مزارع، تغذیه گیاهی متناسب با نتایج بررسی های آزمایشگاهی و تخصیص 780 تن کودهای یارانه ای مورد نیاز مزارع زعفران ،امسال از مهم ترین اقدامات صورت گرفته در حوزه ارتقای کشت زعفران است.
اهمیت تلاش برای تولید بهینه زعفران
جواد اعتضادی، مدیر جهاد کشاورزی تایباد نیز می گوید : احداث مزارع الگویی و آرمانی بر اساس دستورالعمل های مربوط از مهم ترین اقداماتی است که برای آشنایی کشاورزان در سطح شهرستان توسعه یافته است و به دلیل اهمیت استفاده از پیاز سالم و گواهی شده اولین مزرعه تکثیر پیاز زعفران در سطح 10 هکتار توسط شرکت مدبر کشت توس احداث شده است.
وی می افزاید: برای جلوگیری از جولان دلالان، خرید توافقی زعفران را طی سال های اخیر داشتیم و همچنین راه اندازی انبار بورس زعفران در تایباد برای اولین بار از مهم ترین اقداماتی بوده است که در جهت ثبات قیمت و حذف واسطه ها از بازار انجام شد.
اعتضادی می گوید : همچنین اقدامات اولیه برای تشکیل تعاونی زعفران متشکل از تولید کنندگان در جهت حمایت از حقوق صنفی این قشر انجام شده و راه اندازی سه واحد بسته بندی و صادرات زعفران و استقرار یک واحد دستگاه پرکنی گل زعفران از دیگر اقدامات صورت گرفته در این خصوص بوده است.
مدیر جهاد کشاورزی تایباد درباره مشکلات پیش روی کشت زعفران برای کشاورزان می گوید: تغییرات اقلیمی، توسعه کشت زعفران در دیگر استان ها به غیر از خراسان که امکان کشت دیگر محصولات در آن ها وجود دارد،سیستم های فراوری سنتی، عملکرد، گسترش بی رویه سطح کشت، از دست رفتن نیروی انسانی، رقبای خارجی و مشکلات مربوط به تجارت خارجی از مهم ترین خطراتی است که تولید زعفران را در شهرستان و استان تهدید می کند.
اعتضادی برای حمایت از این کشت می گوید: تلاش در جهت حفظ تولید بهینه زعفران و جایگاه جهانی آن از مهم ترین راهکارهاست. تولید زعفران ارگانیک متناسب با استانداردهای جهانی، افزایش تولید در واحد سطح به جای افزایش سطح کشت، استفاده متعادل از کودهای شیمیایی، توجه به زمان مناسب کشت در خرداد، کاهش طول دوره بهره برداری، توسعه سیستم های نوین آبیاری، توجه به افزایش کیفیت در فراوری، توجه به مسائل قرنطینه ای عوامل خسارت زای زعفران در هنگام تهیه پیاز و کشت زعفران و استفاده از پیاز گواهی شده و استفاده نکردن از سموم شیمیایی در مزارع زعفران از جمله مهم ترین نکات برای تولید بهینه زعفران است.