بهاره موفقی/ همین روزهاست که دوباره سرود معروف «باز آمد بوی ماه مدرسه» در ذهن های ما مرور شود . حال و هوای فصل آغاز مدرسه ها هم این روزها در شهر پیچیده است، حال و هوایی که بیشتر با خرید لوازم تحریر برای دانش آموزان ایجاد شده و بازار نوشت افزار را حسابی داغ کرده است؛ البته آن طور که رئیس اتحادیه نوشت افزار مشهد ادعا می کند، نوسان شدید قیمت کاغذ منجر به کمبود دفتر در بازار شده که همین مسئله افزایش قیمت آن را به دنبال داشته است. شدت این نوسانات تا جایی است که یکی از فروشندگان لوازم تحریر ادعا می کند که قیمت ها ساعت می زند و مثل طلافروشی ها باید روزانه قیمت کاغذ را بگیریم! همه این ها در حالی است که برخی از تولید کنندگان سایر اقلام لوازم تحریر نیز هنگام پیش فروش کالا به تعهدات خود عمل نکرده اند و هنوز کالای مورد نیاز را در اختیار فروشندگان لوازم تحریر قرار نداده اند. از طرف دیگر، با توجه به نزدیکی به زمان شروع مدارس هنوز قیمت گذاری لوازم تحریر از سوی مسئولان مربوط صورت نگرفته است و رئیس اتحادیه نوشت افزار مشهد درباره آن می گوید: با این نوسان قیمت ها، ارائه قیمت فعلا امکان پذیر نیست!
سرعت نوسان قیمت لوازم تحریر
برای بررسی بازار لوازم تحریر به تعدادی از فروشگاه ها مراجعه می کنیم. وارد یکی از مغازه های فروش نوشت افزار در بولوار شهید صادقی می شوم. از فروشنده درباره قیمت بسته لوازم تحریر مورد نیاز برای یک دانش آموز کلاس اولی سوال می کنم. او درحالی که روی صندلی اش نشسته وسرش را روی گوشی تلفن همراهش انداخته، می گوید: قیمت بسته ها از 500 هزار تومان تا 2 میلیون و 500 هزار تومان متفاوت است. بسته 500 هزار تومانی شامل پنج تا شش قلم جنس می شود. یک بسته یک میلیون تومانی هم داریم که کیفیت آن معمولی است و شامل سه تا چهار دفتر می شود . وقتی از او لیست قیمت می خواهم، سرش را بالا می آورد و مدعی می شود: نمی توانم لیست قیمت بدهم چون قیمت ها لحظه ای تغییر می کند. طوری که قیمت ها ساعت می زند. مثل طلافروشی ها برای کاغذA4 صبح به صبح قیمت می گیریم وگرنه ضرر می کنیم!
چند قدم آن طرف تر وارد مغازه ای دیگر می شوم. از فروشنده جوان که درباره قیمت بسته لوازم تحریر مورد نیاز یک دانش آموز کلاس اولی سوال می کنم، می گوید: قیمت ها متفاوت است اما قیمت یک بسته معمولی با حداقل لوازم مورد نیاز را به صورت هر عدد فهرست می کنم تا بعد به تعداد دلخواه برایتان بسته بندی کنم. لیست قیمت هایی که فروشنده برای هر قلم کالا داد، به این شرح است: دفتر 50 برگ فنری 23 هزار تومان، دفتر 80 برگ فنری 29 هزار تومان، مدادرنگی 12 رنگ 52 هزار تومان، مداد سیاه هر عدد 4 هزار تومان، مداد قرمز هر عدد 5 هزار تومان، مداد تراش هر عدد 11 هزار تومان، پاک کن 5 هزار تومان، جامدادی معمولی 70 هزار تومان، دفتر نقاشی 25 هزار تومان و خط کش شابلون دار 5 هزار تومان. سپس به سمت خیابان شهید قرنی می روم که از مراکز اصلی فروش لوازم تحریر است. یکی دیگر از فروشندگان درباره قیمت برخی از لوازم تحریر می گوید: دفتر تعاونی سیمی طلقی صدبرگ 18 هزار و 500 و مدل های دیگر آن 23 هزار و 500 تومان، خودکار زبرا 9 هزار تومان، خودکار بیک 3 هزار و 800 تومان، مداد سیاه استدلر 5 هزار و 800 تومان، مداد رنگی فابرکاستر 12تایی 110 هزار تومان قیمت دارد. او درباره تفاوت قیمت مغازه ها با یکدیگر نیز می گوید: هیچ کس خریدش مثل بقیه نیست. یکی چکی خرید کرده و دیگری نقدی. آخرین افزایش قیمت لوازم تحریر مربوط به مرداد ماه بود. قیمت ها در مرداد ماه حداقل 10 تا 20 درصد پایین تر بود. پک مهدکودک را تیرماه از ما خریداری کردند حدود 370 هزار تومان و مرداد ماه همان کالا 430 هزار تومان شد. پیک کاری که همین شهریور ماه است روی قیمت هم تاثیر دارد چون تقاضا زیاد است.
فروشنده ای دیگر درباره افزایش قیمت ها مدعی می شود: قیمت ها همیشه در حال افزایش است و ماهی 20 تا 30 درصد افزایش داشته است. نزدیک مدرسه ها قیمت ها بیشتر هم می شود. همین الان دفتری که شما قیمت آن را می گیرید، قرار است قیمت اش را تغییر بدهیم چون افزایش یافته است.
افزایش 2 برابری قیمت کاغذ 4 A از ابتدای سال
فروشنده دیگری در یکی از مجتمع های تجاری فروش لوازم تحریر در خیابان شهید قرنی درباره دلیل افزایش قیمت ها مدعی می شود: به خاطر گرانی کاغذ و چوب، دفتر و مداد رنگی و تخته ها هم گران شده است. تقریبا از عید که کاغذ گران شده، لوازم تحریر گران شد مثلا بسته 500 تایی برگه A4 را ما عید 50 هزار تومان می خریدیم اما الان بسته ای 112 هزار تومان می فروشیم. دقیقا دو برابر شده است. دفتر سیمی 50 برگ یک ماه پیش 16 هزار و 500 خریدیم اما الان هزار و 500 تومان روی قیمت آن آمده است. الان روی همه کالاهایمان برچسب قیمت داریم، باز دوباره باید همه آن ها را عوض کنیم.
گلایه های والدین از گرانی قیمت لوازم تحریر
در این بین مردم و والدین دانش آموزان هم گلایه های جدی از گرانی قیمت لوازم تحریر دارند. خانم میان سالی که در یکی از فروشگاه های لوازم تحریر مشغول خرید است ،می گوید: قیمت لوازم تحریر خیلی گران است، من پنج تا شش دفتر بیشتر نتوانستم بخرم، فرزندم دانش آموز سال چهارم است و هر سال دریغ از سال قبل. الان هر دفتر فنری برداشتم 35 هزار تومان قیمت داشت. مدرسه مثلا می گوید دفتر فنری رنگی بگیرید. فرزند من 12 کتاب درسی دارد که نیاز به همین تعداد دفتر دارد. شما قیمت 12 دفتر 35 هزار تومانی را حساب کنید. مداد، پاک کن و...هم سر به فلک می زند. او ادامه می دهد: شرایط خیلی سخت است. فرزند دیگرم که در مقطع دبیرستان تحصیل می کند، قیمت کیف مدرسه اش 480 هزار تومان شد. بچه ها هم که متوجه نمی شوند، برای همین مجبور هستیم برایشان بخریم. خانم جوان دیگری درحالی که دست دختربچه کوچکش را گرفته و قیمت اجناس را می گیرد، درباره قیمت های لوازم تحریر به خبرنگار ما می گوید: قیمت ها گران است، اما مجبور هستیم که بخریم. من مدادرنگی جعبه فلزی 12 تایی از یک لوازم تحریر در منطقه آب و برق قیمت گرفتم 200 هزار تومان بود، اما این جا 80 هزار تومان قیمت گرفتم! خانمی جوان که معلم است و در یکی از مجتمع های تجاری مشغول خرید است، می گوید: قیمت ها گران شده است. مثلا خودکار بیکی که یک زمان 2 هزار تومان می خریدیم الان 4 هزار تومان شده است. اگر کالایی در داخل تولید می شود اضافه کردن قیمت خیلی عجیب است.یک ماه پیش خودکار ایرانی 4 رنگ با برندی مشخص را با قیمت 17 هزار تومان خریدم، اما الان هشت رنگ همان برند 50 هزار تومان شده است!
کمبود دفتر و افزایش قیمت آن
وضعیت بازار لوازم تحریر را از جواد سید عباسیان، رئیس اتحادیه نوشت افزار مشهد پیگیری می کنیم. او درباره گرانی و نوسان قیمت ها می گوید: قیمت ها افزایش داشته و در دوره کرونا ،واردات نوشت افزار خیلی محدود شده است. از طرفی با آزادسازی قیمت ها و مسائل پیش آمده، کاغذ افزایش قیمت زیادی پیدا کرد. ظرف چندماه گذشته بسته 500تایی کاغذ A4 از 60 هزار تومان به 115 هزار تومان در خرده فروشی و 106 تا 107 هزار تومان در عمده فروشی رسیده است. کاغذ افزایش قیمت صددرصدی پیدا کرد. از عید کاغذ A4 حدود 100در صد، دفاتر حدود 60 تا 70 درصد و دفاتر فانتزی 100 درصد افزایش قیمت داشته است. اقلام لوازم تحریر هم با توجه به پیش فروش کارخانه ها افزایش پیدا نکرده، اما کارخانه ها همان جنس را هم ندارند که تحویل بدهند. هم اکنون که بحث پیک کاری ماست این مسائل روی قیمت دفتر و کاغذ تاثیر گذاشت. از طرفی، تولیدکنندگان در اردیبهشت و خرداد جنس شان را پیش فروش می کردند، اما امسال به تعهدات شان عمل نکردند و جنسی کامل به مغازه داران تحویل نداده اند. کارخانه های تولید مداد در تعهدات شان واقعا ضعف دارند که با توجه به پیش فروش، اجناس را نمی توانند تحویل بدهند چون مواد اولیه مثل چوب و مغز مداد ندارند. کارخانه داخلی خودمان قیمت مغز مداد را در اردیبهشت 40 درصد افزایش قیمت داد. همچنین امسال جنس وارداتی کم داشتیم که منجر به کمبود جنس در بازار شد که این مسئله به افزایش قیمت انجامید. وی می افزاید: در دو تا سه سال گذشته 65 تا 70 درصد اجناس وارداتی بود و بقیه داخلی، اما اکنون این میزان برعکس شده است. وی اظهارکرد: کمبود کالا در بازار محسوس است که باعث افزایش قیمت ها شده ، از طرفی با توجه به حضوری شدن مدارس ،تقاضا نیز افزایش پیدا کرده است.
ارائه قیمت شدنی نیست
رئیس اتحادیه نوشت افزار مشهد همچنین در پاسخ به درخواست خبرنگار خراسان مبنی بر ارائه فهرست قیمت اقلام لوازم تحریر می گوید: با این نوسان قیمت ها، ارائه قیمت شدنی نیست. یک همکار ما جنس مشخصی را یک ماه پیش ارزان خریده و می تواند ارزان بفروشد، اما همکار دیگر ما همین امروز همان جنس را خریده و نمی تواند ارزان بفروشد، لذا امکان رقابت ندارد. قرار است بین 15 تا 20 شهریور ماه قیمت گذاری انجام شود. وی در پاسخ به این سوال که چرا نرخ گذاری زودتر انجام نشده است؟ می گوید: چون نوسان قیمت ها زیاد است. همین زمان هم که نرخ گذاری انجام شود به خاطر نوسانات نمی توانیم تعهدی در قیمت داشته باشیم طوری که ما ظرف 72 ساعت افزایش قیمت حدود 15 درصدی روی کاغذ داشتیم. ما قیمتی را اعلام می کنیم و 24 ساعت بعد باید بالای همان قیمت بخریم. همکار من نابود می شود، دو بسته کاغذ را باید بفروشد و یک بسته بخرد.
امیر دلداری، مدیر بازرسی و نظارت اتاق اصناف مشهد هم درباره نظارت ها بر بازار لوازم تحریر به «خراسان رضوی» می گوید: طرح ویژه نظارت بر حوزه لوازم تحریر از 10 شهریورماه شروع می شود، در حوزه نوشت افزار بر اساس فاکتور خرید حداکثر سود در سطح خرده فروشی 15 درصد و در سطح عمده فروشی 3 درصد، اما برای مداد و خودکار این سود در سطح عمده فروشی 5 درصد است. وی می افزاید: برای لوازم مهندسی و اداری 12 درصد سود خرده فروشی و 4 درصد سود عمده فروشی، در انواع کاغذ تحریر و فتوکپی سود خرده فروشی 10 درصد و سود عمده فروشی 3 درصد است. بنابراین قیمت هایی بیشتر از این میزان تخلف گران فروشی محسوب می شود، همچنین فروشندگان حتما باید قیمت ها را طوری درج کنند که در معرض دید مشتری باشد.