
وزیر میراث فرهنگی دستور احیا و تخصیص اعتبار مرمت 5 اثر تاریخی سبزوار را صادر کرد
تعداد بازدید : 12
تاریخ سربداران در مسیر احیا

میلاد کلاته/ وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در پی وضعیت اسفبار آثار تاریخی سبزوار، دستور احیا و تخصیص اعتبار مرمت اضطراری آثاری شامل مصلای تاریخی، مناره خسروجرد، سرای تاریخی معمارزاده، بازار سرپوش و یخدان های تاریخی را داده است.
به گزارش خراسان رضوی، سبزوار یکی از شهرستان های تاریخی استان با قدمت تاریخی بیش از شش هزار سال است که بیش از ۹۰۰ اثر تاریخی، فرهنگی، طبیعی و معنوی در این شهرستان وجود دارد و تاکنون ۱۶۲ مورد آن ها در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. قرار گرفتن سبزوار در مسیر عبور سالانه چند میلیون زائر بارگاه رضوی ظرفیتی برای جذب زائر و گردشگر برای این شهرستان ایجاد کرده اما در سال های اخیر با وجود آثار تاریخی شاخص در سبزوار، امکان حضور مسافران فراهم نشده است. آثار تاریخی سبزوار به دلیل نبود اعتبار مورد نیاز برای مرمت و احیا در وضعیت اسفبار قرار دارد و در ماه های اخیر با انتشار چندین گزارش در روزنامه خراسان سعی شده است وضعیت بحرانی این آثار به گوش مسئولان استانی و کشوری برسد. پس از انتشار گزارش های وضعیت نابسامان آثار تاریخی سبزوار در این روزنامه، چندی پیش نمایندگان مردم سبزوار به همراه رئیس کمیسیون فرهنگی، گردشگری، جوانان، سلامت، محیط زیست شورای اسلامی شهر سبزوار و رئیس اداره میراث فرهنگی سبزوار به منظور بررسی وضعیت آثار تاریخی این شهرستان با ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی دیدار کردند که بر احیا و مرمت پنج اثر شامل مصلای تاریخی، مناره خسروجرد، سرای تاریخی معمارزاده، بازار سرپوش و یخدان های تاریخی از سوی مقام عالی وزارت تاکید و قول تخصیص اعتبار مرمت اضطراری داده شده است.
رئیس پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی سبزوار درگفت وگو با خراسان رضوی با بیان این که مصلای تاریخی سبزوار با مساحت 22 هزار متر مربع محوطه سازی مربوط به قرن هشتم هجری قمری و دوره سربداریه است، اظهار کرد: چندین دوره مرمت در این بنای تاریخی توسط میراث فرهنگی انجام و کانال زهکشی برای اطراف بنا و محوطه سازی آن احداث شده است. محسن برآبادی با اشاره به این که می توان از این مکان به عنوان مکان فرهنگی برای شهروندان استفاده کرد، افزود: هم اکنون به دنبال امضای تفاهم نامه با شهرداری هستیم تا این بنای تاریخی به دور از هر گونه مشکل قانونی به شهرداری واگذار شود. وی در خصوص جزئیات واگذاری این بنا به شهرداری سبزوار بیان کرد: بحث واگذاری مصلای تاریخی در مرحله تبادل اطلاعات قرار دارد تا به زودی منجر به عقد قرارداد شود و تاکنون در مفاد قرارداد توافقات بین شهرداری و میراث فرهنگی انجام نشده است.
رئیس پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی سبزوار ادامه داد: بنا نیازی به مرمت اضطراری ندارد اما محوطه آن بدون استفاده باقی مانده و درختان و فضای سبز موجود در محدوده این بنا در حال خشک شدن است. برآبادی گفت :بدون استفاده بودن این اثر تاریخی سبب شده این مکان به محلی برای اجتماع کارتن خواب ها و معتادان تبدیل شود و شهرداری سبزوار نیز پیشنهاد داده است که این مکان تاریخی به عنوان فضای فرهنگی برای شهروندان استفاده شود. وی افزود: مصلای تاریخی و مناره خسروجرد از سوی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان آثار تاریخی نفیس اعلام شده است که ضوابط واگذاری آن سخت تر از گذشته می شود.
احیای مناره خسروجرد
رئیس پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی سبزوار درباره وضعیت اثر تاریخی مناره خسروجرد، اظهار کرد: این اثر مربوط به قرن ششم است و به عنوان بلندترین سازه آجری استان محسوب می شود. برآبادی با اعلام این که عملیات مرمت این بنا در چندین دوره مختلف انجام شده است ولی باز هم نیاز به مرمت و به سازی دارد، افزود: معضل مهم بنا این است که در سال های اخیر بدون استفاده باقی مانده و حتی برخی لوازم آن به سرقت رفته است و مجبور هستیم که برای جلوگیری از آسیب بیشتر به این بنا در را ببندیم ولی متاسفانه برخی افراد پس از باز کردن در ورودی اثر به بالا می روند و آسیب های آن بیشتر از گذشته می شود.
وی از رایزنی با پیشنهاد شورای اسلامی شهر سبزوار برای واگذاری مناره خسروجرد به بخش خصوصی خبر داد و گفت: متاسفانه مباحث ترافیکی در محدوده بنا وجود دارد و باید طرحی برای آن درنظر گرفته شود و با توجه به قرار گرفتن اثر در لاین سرعت دو طرف بنا نیاز به احداث کند راه دارد.
رئیس پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی سبزوار احیای این بنای تاریخی را نیازمند ایجاد مکان هایی مشابه مراکز خدماتی در محدوده آن دانست و بیان کرد: گام نخست احیای آن تملک اراضی محدوده بناست چراکه میراث فرهنگی سبزوار تنها حدود هزار متر مربع زمین در محدوده اثر تاریخی را تحت تملک دارد و برای تبدیل به مجموعه خدماتی نیازمند تملک بخش بیشتری از اراضی است. همچنین رایزنی هایی با شورای اسلامی روستای خسروجرد انجام شده است که در بحث تملک اراضی محدوده بنا همکاری داشته باشند.
برآبادی با اشاره به وضعیت اسفبار سرای تاریخی معمارزاده، گفت: این بنا دچار مشکل تملک است و رایزنی شهرداری با مالک بنا به منظور واگذاری آن هنوز منجر به نتیجه نشده است. مرمت اضطراری این بنای تاریخی به 10 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. وی تاکید کرد: وضعیت بنا به گونه ای است که اگر به داد آن نرسیم در بارندگی های آینده حجم تخریب بنا افزایش می یابد.
رئیس پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی سبزوار با بیان این که بازار سرپوشیده سبزوار قسمتی از باقی مانده بازار قدیم سبزوار است که مربوط به دوره قاجاریه است و در خیابان بیهق قرار دارد، اظهار کرد: توافقاتی با کسبه و شورای اسلامی شهر سبزوار به منظور بازسازی آن انجام شده و حتی طرح آن تهیه شده است متاسفانه زمانی که اعتبار برای مشارکت در مرمت بازار تاریخی سبزوار داشتیم، کسبه پای کار نیامدند ولی اکنون مالکان بازار به توافق رسیده اند و شهرداری هم پای کار آمده اما میراث فرهنگی سبزوار با مشکل کمبود اعتبارمواجه شده است.
برآبادی افزود: در دیدار اخیر رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سبزوار با مقام عالی وزارت قول های مساعدی برای تخصیص اعتبار جهت مرمت این بازار تاریخی داده شده است. وی بیان کرد: اعتبار بازسازی بازار تاریخی سرپوش سبزوار به صورت سهم سه جانبه بین میراث فرهنگی، شهرداری و مالکان تامین می شود که سهم میراث فرهنگی سبزوار سه میلیارد تومان است.
رئیس پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی سبزوار با بیان این که برای مرمت یخدان های تاریخی از گذشته تاکنون با چالش تملک و تعدد مالک مواجه بوده ایم و مالکان آن به رغم پیگیری های میراث فرهنگی سبزوار به منظور مرمت بنا هنوز پای کار نیامده اند، اظهار کرد: این اثر تاریخی یادگاری از دوران قاجاریه است و مردم آبی را که در زمستان در استخر یخ می بسته انبار و در فصل گرما از آن استفاده می کردند.
برآبادی با تاکید بر لزوم مرمت اضطراری یخدان های تاریخی گفت: این اثر دارای حدود 40 مالک است که باید اراضی معوض به مالکان بنا داده شود و متاسفانه این بحث منتفی مانده است. وی مرمت این بنای تاریخی را بلاتکلیف دانست و افزود: برای مرمت یخدان ها حدود دو میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم که حداقل از وضعیت بحرانی فعلی خارج شود. متاسفانه دیوارهای سایه انداز در سال های اخیر دچار تخریب شده و مرمت آن نیازمند ورود بخش خصوصی است.
نیاز به 20 میلیارد تومان اعتبار برای مرمت 5 اثر
رئیس پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی سبزوار با اشاره به این که احیا و مرمت اضطراری این پنج اثر تاریخی در مجموع به بیش از 20 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، بیان کرد: با این میزان اعتبار حداقل به مرحله ای می رسد که بخش خصوصی برای احیای این آثار تاریخی ورود کند. زمانی که بخش خصوصی برای سرمایه گذار اثر تاریخی ورود می کند، می بیند که 50 درصد بنا تخریب شده است، دیگر پای کار نمی آید بنابراین قبل دعوت از بخش خصوصی برای مشارکت باید اعتبار مورد نیاز برای مرمت اضطراری جذب شود.
برآبادی این پنج اثر را جزو آثار تاریخی شاخص شهرستان سبزوار دانست و تصریح کرد: یکی از مهم ترین معضلات ورود گردشگر به این شهرستان بحث ماندگاری آن هاست و متاسفانه در سبزوار اماکنی را نداریم که به صورت کامل احیا شده باشد و گردشگر بتواند ورود کند چراکه تمامی اماکن سبزوار متروکه یا بدون استفاده باقی مانده است. وی درباره چالش ورود گردشگر به سبزوار، توضیح داد: اگر خانه های تاریخی به مکانی برای اقامت گردشگران و مسافران تبدیل شود، زمان ماندگاری گردشگران در سبزوار افزایش می یابد. رئیس پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی سبزوار با اعلام این که بناهای تاریخی این شهرستان به دلیل این که در سال های اخیر اعتبارات به صورت قطره چکانی بوده، به صورت کامل مرمت نشده است و بخش خصوصی هم به این حوزه وارد نمی شود، یادآور شد: فضاهای تاریخی سبزوار قابلیت ارائه خدمات به گردشگران را ندارد بنابراین فضاهای خدماتی نیاز مهم در این شهرستان به شمار می رود.
تاکید وزیر برای احیا و مرمت 5 اثر تاریخی فاخر سبزوار
رئیس کمیسیون فرهنگی، گردشگری، جوانان، سلامت، محیط زیست شورای اسلامی شهر سبزوار نیز در گفت وگو با خراسان رضوی با اشاره به دیدار اخیر با ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، اظهار کرد: در این دیدار بر لزوم احیا و مرمت پنج اثر تاریخی این شهرستان شامل مناره خسروجرد سبزوار، یخدان های تاریخی، بازار قدیمی، سرای معمارزاده و مصلای تاریخی از سوی مقام عالی این وزارتخانه تاکید شد. وحید ملوندی افزود: نامه هایی با امضای علی اصغر عنابستانی و بهروز محبی نجم آبادی نمایندگان مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی تهیه شده بود که به وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تقدیم شد.وی ادامه داد: مقام عالی وزارت قول داد که به شرط تملک یخدان های تاریخی، برای مرمت این اثر ارزشمند مشارکت کنند و قول هایی برای احیا و تامین اعتبار مرمت این پنج اثر تاریخی داده شده است. رئیس کمیسیون فرهنگی، گردشگری، جوانان، سلامت، محیط زیست شورای اسلامی شهر سبزوار با بیان این که شورای شهر به دنبال احیای آثار تاریخی در راستای رونق گردشگری است،اظهار کرد: همچنین شهرداری با محوریت شورای اسلامی شهر سبزوار در مناره خسروجرد و یخدان ها بازپیرایی می کند.
ملوندی تصریح کرد: قراردادی سه جانبه بین مالکان، شهرداری و میراث فرهنگی برای مرمت بازار سرپوش سبزوار تنظیم شده است که متاسفانه میراث فرهنگی به دلیل تخصیص نیافتن بودجه نتوانست سهم آورده را بیاورد و وزیر میراث فرهنگی در این باره قول مساعد داده است. وی با اشاره به درخواست شورای اسلامی شهر سبزوار برای واگذاری مصلای تاریخی به شهرداری گفت: همچنین در این نشست آقای ضرغامی قول داد که موانع قانونی پیش آمده از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان برای واگذاری مصلای تاریخی به شهرداری سبزوار برطرف شود. وی از قول وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای سفر به سبزوار در راستای بررسی وضعیت آثار تاریخی این شهرستان و حضور در بزرگداشت حاج ملاهادی سبزواری خبر داد.
تخصیص اعتبار محدود برای احیای آثار تاریخی
علی اصغر عنابستانی، نماینده مردم سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب، داورزن و ششتمد در مجلس شورای اسلامی نیز به خراسان رضوی گفت: دولت وضعیت خوبی درباره تخصیص اعتبار برای مرمت آثار تاریخی ندارد. وی با بیان این که مبالغی که برای مرمت آثار تاریخی تخصیص داده می شود با میزان اعتبار مورد نیاز فاصله بسیاری دارد، افزود: در شرایط فعلی تنها راهی که وجود دارد این است که بهره برداری از اماکن تاریخی با حذف تشریفات عجیب و غریب انجام شود.
نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: هم اکنون رانتی به نام صندوق احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی ایجاد شده که این صندوق تنها می تواند آثار تاریخی را به بخش خصوصی واگذار کند بنابراین این اقدام صندوق رانت بزرگ محسوب می شود. عنابستانی با بیان این که احیای آثار تاریخی سبزوار با واگذاری به سازمان های مردم نهاد امکان پذیر است، تصریح کرد: از وزیر میراث فرهنگی درخواست کردم که این انحصار را بردارد و بهره برداری اماکن تاریخی به سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه میراث فرهنگی و ... واگذار شود و همچنین تسهیلاتی برای احیا و مرمت این آثار درنظر گرفته شود.