مشکل خشکسالی و کاهش سطح آب چاه ها و قنات ها به علاوه فرسودگی 35 تا40 درصدی شبکه انتقال آب که منجر به هدر رفت حدود 15 درصدی آب شرب می شود شرایط را برای شهرستان هایی مثل بجستان در جنوب خراسان رضوی بسیار سخت کرده و قطعی های 10ساعته تا 24ساعته آب امان شهروندان این منطقه را بریده است.
بجستان ،شوری آب به علاوه فرسودگی شبکه
آب شرب بجستان شور است و حدود ۳۰ سال است که مردم با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند . از اوایل تابستان امسال شهر بجستان پنج بار با قطع یک روز و حتی دو روز پیاپی آب شرب مواجه شده است .این قطعی آب در زمانی رخ می داد که برنامه قطعی برق در سراسر کشور اجرا می شد که بجستان هم از این مشکل بی نصیب نبود .دلیل اصلی قطعی آب ،شبکه فرسوده آب شهری و یک باره روشن شدن موتور پمپ ها پس از وصل برق بود که باعث ترکیدگی لوله های خط انتقال می شد. یکی از نیازهای اساسی بجستان در تامین آب شرب، ساخت مخزن ۵۰۰۰متر مکعبی است. ایجاد مخازن آب با ظرفیت بالا باعث ایجاد ذخیره آب و امنیت خاطر شهروندان در موضوع تامین آب می شود.گرمای هوا در تابستان و بروز اتفاقات غیر قابل پیش بینی در خط انتقال آب از دشت منصوری، آب رسانی بجستان را با مشکلاتی مواجه کرده است.ارتقای کیفی و ذخیره آب در زمان پیک مصرف از خواسته های شهروندان است . در چند روز اخیر هم بعضی نقاط شهر بجستان با قطعی و افت فشار آب مواجه شده بود.
گلایه از قطعی های مکرر آب
یکی از شهروندان بجستانی در این باره گفت: در بعضی مواقع فشار آب خیلی کم می شود و روز و شب با این مشکل مواجه هستیم.
نعیمی یکی از شهروندان بجستانی خاطر نشان کرد: آب بجستان بیش از حد شور شده و قابل آشامیدن نیست. درست است که بعضی از مردم دستگاه تصفیه آب دارند اما این مشکل باید حل شود.
دیگر شهروند بجستانی گفت: ایستگاه های برداشت آب در نقاط مختلف شهر نصب شده اما متاسفانه بیشتر اوقات خراب است و اگر سالمندی برای برداشت آب مراجعه کند و دستگاه خراب باشد دیگر نمی تواند فاصله تا جایگاه بعدی را طی کند زیرا جابه جایی دبه آب به دلیل سنگینی آن برای کهن سالان سخت است و اگر بخواهند از محله دیگری آب بردارند توانش را ندارند و این به معضلی برای آن ها تبدیل شده است.
شهروندی دیگر تصریح کرد: آب شرب بجستان مکرر قطع می شود هر چه با اتفاقات آب تماس می گیریم کسی پاسخ گو نیست.
مرادی دیگر شهروند بجستانی ادامه داد: در تابستان هم قطعی برق داشتیم و هم آب ،آیا مسئولان به فکر این نیستند که در گرمای هوا چگونه بدون آب روزگار را سپری کنیم.
شهروندی دیگر نیز گفت:آب شور کم بود که باز قطعی آب را هم باید داشته باشیم.جایگاه برداشت آب زده اید درست است ولی برای استحمام چه کار باید بکنیم.بعد از حمام پوست ما از شدت شوری آب ، سفیدک می زند. حدود ۲۰ سال است که کسی به فکر شیرین کردن آب نیست.
دیگر شهروند بجستانی ادامه داد: دو بار حفر چاه از سوی مسئولان صورت گرفت اما بدون مطالعه اقدام به حفر چاه کرده اند که درنهایت به سنگ خورده است و همان طور رهایش کرده و بیت المال را بیهوده هدر داده اند.
شهروندی دیگر گفت:هر مسئولی که می خواهد پست بگیرد شعارش حل کردن مشکل آب شرب است ولی تا پستی می گیرند زیر قولشان می زنند و کاری نمی کنند.
دیگر شهروند بجستانی خاطر نشان کرد:اواخر سال ۹۸ آب بجستان به مدت دو ماه شیرین شد، وقتی دلیلش را پرسیدیم گفتند که از قنات درزاب آب رسانی به شهر صورت می گیرد اما دوباره آب شور شد و از این نعمت محروم شدیم.
شهروندی دیگر گفت: آب شور برای مصرف خانگی و آب قنات ثلاثه که شیرین است برای مزارع استفاده می شود .درست است که محصول بجستان که انار است نیاز به آب شیرین دارد اما با توجه به این که انار بجستان نسبت به قدیم مقدارش کمتر شده است باید تغییر کشت دهند و به کاشت پسته روی آورند در این صورت می شود آب شرب را از قنات ثلاثه و آب مزارع را از آب فعلی بجستان که شور است تامین کرد زیرا پسته با آب شور بیشتر رشد می کند به این ترتیب هم به اقتصاد کشاورزی کمک کرده ایم و معیشت مردم بهتر و هم مشکل آب شرب حل می شود.
قطعی آب به دلیل قطعی برق
محمد اکبرنیا ،مدیر آبفای شهرستان بجستان گفت:آب شهر از اوایل تابستان با قطعی مواجه بود و دلیل آن قطعی برق بود که با توجه به برنامه خاموشی برق و استارت یک باره پمپ ها با ترکیدگی لوله ها مواجه می شدیم.
وی افزود: خط انتقال آب از دشت منصوری به فاصله حدود ۳۵ کیلومتری از شهر و آب به مخزن ۳۰۰۰ متر مکعبی پمپاژ می شود اما نیاز است که یک مخزن دیگر برای این گونه اتفاقات احداث کنیم تا چنان چه اتفاقات بیشتر از ۵ ساعت طول بکشد شهر بجستان بی آب نشود.
اکبرنیا تصریح کرد : قطعی آب روزهای اخیر به این دلیل بود که در خط انتقال 3 اتفاقی به وجود آمده بود که از همان ساعت اولیه همکاران و گروه اتفاقات به محل اعزام شدند تا برای رفع مشکل اقدام کنند که تا ساعت ۵ صبح روز بعد به طول انجامید.
وی ادامه داد:بعد از رفع مشکل از ساعت ۷ صبح آب وارد مخازن و قطعی بیشتر نقاط بجستان برطرف شد و در برخی نقاط از جمله خیابان هفت تیر ،بولوار شریعتی و بولوار رسالت به دلیل بالا دست بودن و کم فشار شدن آب از ساعت ۶ صبح آب رسانی با تانکر صورت گرفت.
اکبرنیا اظهار کرد: هم اکنون بجستان دارای یک مخزن ۲۰۰۰مترمکعبی و یک مخزن ۱۰۰۰ مترمکعبی است و با توجه به تامین ۸۰ درصد آب بجستان از دشت منصوری و ۳۵ کیلومتر خط انتقال آب و دو ایستگاه پمپاژ ، کمبود مخزن ذخیره آب بزرگ تر به شدت در شهر احساس می شود و هم اکنون ما و دیگر مسئولان پیگیر موضوع هستیم و مطالعات کامل صورت گرفته و اسناد آن نیز تهیه شده است تا مشکل بی آبی حل شود.
وعده تامین اعتبار احداث مخزن 3500 مترمکعبی
محمد صفایی، نماینده مردم شهرستان های بجستان و گناباد در مجلس شورای اسلامی گفت:در اسفند 98 فرایند هایی برای شیرین شدن آب انجام شد که با توجه به این که دوره ترسالی بود به جواب رسیدیم و در مدت کمی آب شرب، شیرین بود اما سال گذشته که با خشکسالی شدید مواجه شدیم این دوره جواب گو نبود که تصمیم گرفتیم به فکر تهیه دستگاه تصفیه آب باشیم تا آب بجستان تصفیه و سپس وارد شبکه آب شود.
وی افزود: مخزن ۳۵۰۰ متر مکعبی برای ذخیره آب و همچنین ساختمان آن تامین اعتبار شده است و تا پایان امسال احداث خواهد شد.
صفایی تصریح کرد: امیدواریم دستگاه تصفیه آب برای سال آینده به بهره برداری برسد و کام مردم بجستان شیرین شود.
فرسودگی 35 تا 40 درصدی خطوط انتقال آب در استان
معاون بهرهبرداری توسعه شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی از فرسودگی 35 تا 40 درصدی خطوط انتقال آب در استان خبر داد.
فرسودگی 35 تا 40 درصدی خطوط انتقال آب در استان، آماری تعجب برانگیز برای استانی است که دچار تنش آبی بی سابقه است که به گفته معاون بهرهبرداری توسعه شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی، با اعتبارات قطره چکانی که برای اصلاح خطوط انتقال آب در نظر گرفته می شود سال ها زمان خواهد برد اما بدتر از آمار فرسودگی خطوط انتقال آب ، میزان هدر رفت آب است که با فرسودگی همین خطوط انتقال آب استان را تهدید می کند و در آینده با مشکل جدی تامین آب مواجه خواهیم شد.مدتی است که ظرفیت تامین آب در شهرستان بجستان با مشکل مواجه شده که یکی از دلایل آن همین فرسودگی خطوط انتقال آب است که باید هر چه سریع تر چاره ای برای آن اندیشید.
مهدی جهان طلب، معاون بهرهبرداری توسعه شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی در گفت وگو با خراسان رضوی با بیان این که آب آشامیدنی شهرستان بجستان از طریق قنات و چاه های دشت منصوری تامین می شود،اظهار کرد: این شهرستان دارای 45 کیلومتر خط انتقال آب است که از طریق دو ایستگاه پمپاژ چاه، آب آشامیدنی این منطقه تامین می شود.
ایجاد مشکل در 3 نقطه انتقال آب شهرستان بجستان
وی با اشاره به این که طی دو ،سه روز گذشته در تامین آب شهرستان بجستان با مشکل مواجه شدیم،افزود: به رغم این که اصلاحاتی در خط انتقال آب شهرستان بجستان صورت گرفته است اما در سه نقطه خط انتقال با مشکلاتی روبه رو هستیم و این موضوع باعث شده است که ظرفیت انتقال آب به این شهرستان کاهش یابد و درصدد هستیم که سریع تر این مشکلات را برطرف کنیم.
جهان طلب تصریح کرد: خط انتقال آب به شهرستان بجستان دچار معضل فرسودگی خطوط لوله شده است و پیگیر هستیم که این فرسودگی با تامین اعتبار حل شود، طبق برآوردی که صورت گرفته برای اصلاح فرسودگی خطوط انتقال آب این شهرستان حدود پنج میلیارد تومان اعتبار نیاز است، پیگیری می کنیم این میزان اعتبار را از طریق اعتبارات خشکسالی دریافت کنیم تا اصلاح شبکه هر چه سریع تر انجام شود تا آب با کیفیت در اختیار شهروندان بجستانی قرار گیرد. وی با بیان این که 35 درصد خطوط انتقال آب شهرستان بجستان دچار فرسودگی شده است، ادامه داد: خطوط انتقال آب شهرستان بیش از 40 سال عمر دارد و با این وضعیت دچار فرسودگی شده و نیاز به اصلاح شبکه است که باید سریع تر انجام شود.
رانش زمین باعث فرسودگی خطوط انتقال آب شهرستان بجستان شده است
معاون بهرهبرداری توسعه شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که رانش زمین باعث فرسودگی خطوط انتقال آب شهرستان بجستان شده است،گفت: فرسودگی خطوط انتقال آب بر اثر رانش زمین در شهرستان بجستان گزارش نشده است اما در دیگر شهرستان ها،مانند نیشابور و نصر آباد فرونشست هایی داشتیم که باعث شده است در چاه های تامین آب با مشکل جدی مواجه شویم.
وی با بیان این که در استان 30 هزار کیلومتر خطوط انتقال آب وجود دارد، تصریح کرد: حدود 35 تا 40 درصد خطوط انتقال آب استان دچار فرسودگی شده است، متوسط اصلاح هر یک کیلومتر از خطوط 500 میلیون تومان هزینه دارد که در سال 99 فقط شش میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفتند و با این میزان اعتبار نمی توان فرسودگی را اصلاح کرد.
هدر رفت واقعی آب در استان
معاون بهره برداری توسعه شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی خاطر نشان کرد: هزینه انتقال، استحصال و ذخیره سازی آب پرداخت می شود اما به دلیل فرسودگی بالا در خطوط انتقال آب ،میزان هدر رفت آب بیشتر می شود ، به نحوی که هدر رفت واقعی آب در استان 16.5 درصد و هدر رفت ظاهری 15 درصد ( انشعاب آب غیر مجاز) است که در اصطلاح به این میزان، هدر رفت آب را( آب بدون درآمد) تلقی می کنیم و با توجه به آن می توان گفت که میزان هدر رفت آب 31.5 درصد است .
وی به اعتبارات سال 1400 برای اصلاح شبکه خطوط انتقال نیز اشاره کرد و گفت: در سال 1400 برای اصلاح شبکه آب استان اعتبارات خوبی در نظر گرفته شده است، 79 میلیارد تومان از اعتبارات خشکسالی برای شهرهای دچار تنش آبی مثل نیشابور، بجستان، خواف و گلبهار که حدود 10 شهر هستند اختصاص یافته و 80 میلیارد تومان نیز برای روستاهایی که دچار خشکسالی شده تامین و جذب اعتبار صورت گرفته است.
شایان ذکر است با ترکیدگی لوله خط انتقال آب در روزهای شنبه و دوشنبه اخیر ، شهر بجستان در بعضی مناطق با قطع آب ۱۰ ساعته و در مناطق بالادست با قطع آب یک روزه همراه شد.این قطعی آب باعث شد که موج انتقاد از عملکرد آبفای بجستان و استان خراسان رضوی به وجود آید . مردم خواهان احداث منبع ذخیره ۵۰۰۰ متر مکعبی و تعویض لوله های فرسوده خط انتقال آب که حدود ۱۰ سال است که با آن شدت شوری و با ای سی ۵۰۰۰ نصب شده اند،هستند.
با توجه به بررسی های انجام شده در شهریور 98 نامه درخواست بنایی، نماینده وقت شهرستان های بجستان و گناباد برای احداث مخزن ذخیره آب به دکتر اردکانیان وزیر نیروی وقت ارسال شد که بعد از طی شدن مراحل اداری در مهر همان سال دستور احداث مخزن توسط مدیر عامل آب و فاضلاب کشور ، از محل اعتبارات داده شد اما متاسفانه با وجود گذشت حدود دو سال از این موضوع ،پیگیری و اقدامی در این باره صورت نگرفته و بجستان هر چند وقت یک بار با قطع آب ۱۰ ساعته و حتی ۲۴ ساعته همراه بوده است.