گزارش
تعداد بازدید : 21
محیط بانان؛ محافظان بی ادعای محیط زیست
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان رضوی : قانون حمایت قضایی از محیط بانان، آن ها را بیشتر محدود کرده است
شاید هنگام مسافرت جاده ای وعبور از کنار دشت ها و کوهپایه ها یا گذر ازمناطق کویری استان خراسان رضوی این سوال به ذهن شما هم خطور کند که چگونه می توان از گستره وسیع زیست محیطی استان حراست کرد و محیط بانان درحراست از این مناطق و به خصوص مناطق حفاظت شده و پناهگاه های حیات وحش با چه مخاطراتی روبه رو هستند .موضوع مخاطرات محیط بانی و رویارویی آن ها با شکارچیان غیرمجاز مسلح وقتی جالب تر می شود که بدانیم این شغل جزو مشاغل سخت وزیان آورمحسوب نمی شود.
به گزارش ایسنا مهرماه سال 84 محیطبان شهید حسین صادقی در پناهگاه حیاتوحش شیراحمد سبزوار و در رویارویی با شکارچیان و اشرار مسلح به شهادت رسید و محیطبان محمدابراهیم ابارشی نیز در همین حادثه از ناحیه زانو و دست چپ مجروح شد و به درجه جانبازی نائل آمد.
نزدیک به ۱۶ سال از این حادثه گذشته است،درهمین باره گفت وگویی کردیم با یکی از محیطبانان پناهگاه حیاتوحش شیراحمد سبزوار که سال ۸۴ در رویارویی با شکارچیان و اشرار مجروح و به درجه جانبازی نائل شده است.
محمد ابراهیم ابارشی که ۲۲ سال سابقه محیطبانی دارد، حادثه سال ۸۴ را که منجر به شهادت همکارش شد ، یکی از خاطرات بسیار تلخ دوران خدمت خود یاد کرد و در تشریح این حادثه گفت: من به همراه شهید حسین صادقی در پاسگاه شیراحمد سبزوار در حال انجام مأموریت بودیم که با مشاهده گرد و خاکی در قلعه شیراحمد متوجه خودروهای مشکوکی شدیم و با موتور به سمت خودروها رفتیم اما در چند متری نرسیده به ماشینها از جانب خودروها به ما شلیک شد و یک گلوله به زانو و گلولهای نیز به دست چپم اصابت کرد و مجروح شدم ، همکارم نیز که در معرض گلولههای رگباری قرار داشت به شدت زخمی و جراحات و خون ریزی زیاد باعث شد که جان خود را از دست بدهد.
محیط بانی جزو مشاغل سخت نیست
ابارشی در باره شغل محیطبانی گفت: محیطبانی از جمله مشاغلی است که به طور مستقیم پای جان افراد در میان است و بیشتر محیطبانان با افرادی سروکار دارند که مجهز و مسلح هستند.
وی اظهار کرد: یک محیط بان با ۴۸ ساعت کار و ۴۸ ساعت استراحت تقریبا نیمی از عمر خود را در حال انجام مأموریت و گشت زنی در مناطق و رویارویی با شکارچیان غیرمجاز است و با این حال هنوز این شغل در زمره مشاغل سخت به حساب نمیآید و این یکی از مطالبات محیطبانان است.
وی با اشاره به این که ۳۰ درصد از نیروهای سبزوار با ۱۵ سال سابقه کار همچنان نیروهای قراردادی هستند، گفت: با وجود افزایش حقوق در سالهای اخیر ، حقوق و مزایای محیطبانان با سختی کار و ساعات کاری زیاد، از بسیاری از سازمانهای دیگر کمتر است.
ابارشی که سال ۹۴ نیز در رویارویی با شکارچیان غیر مجاز مجروح شد، با اشاره به مخاطرات انجام مأموریت در مناطق کوهستانی و صعبالعبور گفت: گشتزنی و کنترل محیطهای طبیعی در مناطق کوهستانی بسیار دشوار و همواره با مخاطراتی همراه است اما انجام مأموریت در مناطق دشتی نیز مخاطرات خاص خودش را دارد.
محیطبانان مجبورند تمام شب را در منطقه به کشیک بپردازند
وی خاطرنشان کرد: مناطق دشتی مثل پناهگاه حیاتوحش شیراحمد سبزوار که آهو خیز است، در معرض شکار بیشتری قرار دارد و از مخاطرات مناطق دشتی نیز این است که در مناطق دشتی شکار بیشتر در شب انجام میشود و محیطبانان مجبورند تمام شب را در منطقه به کشیک بپردازند.
وی خشکسالی بیسابقه امسال را یک تهدید جدی برای حیات وحش دانست و تصریح کرد: در سالهایی که منطقه با خشکسالی مواجه است از جمله خشکسالی بیسابقه امسال، چون در مناطق طبیعی علوفه نیست حیاتوحش به منظور تغذیه به ناچار از محیط امن خود خارج و به مناطق مسکونی و مزارع نزدیک میشوند و همین موضوع نیز شکار آنها را آسانتر می کند و باعث میشود شکارچیان طمع بیشتری داشته باشند و به روشهای مختلف برای شکار حیوانات اقدام کنند و این مسئله کار محیطبانان را دوچندان میکند.
پناهگاه حیات وحش شیراحمد با وسعتی حدود ۲۲ هزار و ۷۰۰هکتار در ۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر سبزوار واقع شده است و ۱۲ محیطبان در اداره حفاظت محیطزیست سبزوار مشغول خدمت و حفاظت از عرصههای طبیعی شهرستان هستند.
یک شهید و ۳ جانباز حاصل رویارویی محیطبانان خراسان رضوی با شکارچیان غیرمجاز
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیز اظهار کرد: خدمت در مناطق صعبالعبور و دورافتاده و رویارویی با متخلفان و شکارچیان غیرمجاز از مشخصات بارز شغل محیطبانی است و این شغل با مخاطرات زیادی همراه است که در بسیاری موارد دیده نمیشود.
ابوالفضل شعبانی در باره آمار محیطبانان شهید و جانباز در استان خراسان رضوی گفت: محیطبانان در رویارویی با شکارچیان غیرمجاز از جان خود مایه میگذارند . در استان خراسان رضوی محیطبان شهید حسین صادقی در رویارویی با اشرار مسلح و شکارچیان غیرمجاز به شهادت رسید و محیطبانان، محمدحسین شمآبادی، محمدابراهیم ابارشی و محمدعلی عمارلو در راه خدمت به درجه جانبازی نائل شدند. همچنین چندین محیطبان دیگر در رویارویی با شکارچیان مجروح شدهاند که در حال طی مراحل احراز جانبازی هستند.
وی زمانبر بودن فرایند احراز شهادت و جانبازی را یکی از مشکلات موجود دانست و گفت: گاهی اوقات به دلیل بوروکراسیهای اداری این احرازها مدت زمان زیادی طول میکشد و ما محیطبانانی را داریم که حدود سه سال از شهادت یا جراحت آنها گذشته اما هنوز در فهرست شهدا یا جانبازان قرار نگرفتهاند.
مشکل اصلی ما استفاده از وسایل و موتورهای مستهلک است
شعبانی در پاسخ به این سوال که برای کمتر شدن مخاطرات و تهدیداتی که محیطبانان با آن مواجه اند چه اقداماتی انجام شده است گفت: در خصوص تجهیزات انفرادی چند سالی است که سازمان حفاظت محیط زیست اقدامات بسیار خوبی انجام و تجهیزات مناسبی را در اختیار محیطبانان قرار داده است که قابل کتمان نیست ولی در زمینه وسایل نقلیه موتوری و خودرویی، هنوز مشکل اصلی ما استفاده از موتورهای مستهلک است.
وی بیان کرد: درست است که محیطبانان با همین تجهیزات کم، تمام سعی و تلاش خود را به کار میگیرند اما با این وسایل نقلیه مستهلک توان رویارویی با شکارچیان غیرمجاز را ندارند زیرا آن ها از تجهیزات و امکانات به روز برخوردارند.
قانون حمایت قضایی از محیطبانان، آنها را بیشتر محدود کرده است
وی همچنین قوانین دست و پا گیر را از موانع دیگر برای محیطبانان دانست و با اشاره به قانون حمایت قضایی از محیطبانان گفت: به تازگی قانونی به تصویب رسید با عنوان حمایت قضایی از محیطبانان که طبق آن اعلام شد محیطبانان نیز جزو نیروهای مسلح هستند و قوانین به کارگیری سلاح که برای نیروهای مسلح است شامل محیطبانان نیز میشود اما بسیاری از بندهای آن را محدود کردند.
وی مدعی شد: این قانون به ظاهر قانون حمایت قضایی از محیطبانان است اما با محدودیتهایی که برای آن ها قائل شدهاند به نظر من قانون نبود حمایت قضایی از محیطبان و به ضرر محیطبان است؛ چراکه بر اساس محدودیتهای این قانون، محیطبان تنها زمانی مجاز به استفاده از سلاح است که جان خودش یا همکار و همکارانش یا فرد دیگری در مناطق چهارگانه در خطر باشد ، در غیر این صورت مجاز به استفاده از سلاح نیست.
شعبانی توضیح داد: تا قبل از این قانون وقتی به دادسرا یا دادگاه مراجعه میکردیم به قانون نیروهای مسلح استناد میکردند و تمام بندهای آن شامل محیطبانان هم میشد اما در قانون حمایت قضایی از محیطبان بسیاری از بندهای آن حذف شده و شامل محیطبانان نمیشود.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: مأموریتهای محیطبانان بیشتر در مناطق صعبالعبور و دورافتاده است که در بسیاری از موارد به وسایل ارتباطی از جمله تلفن و... دسترسی ندارند بنابراین اگر درگیری بین محیطبان و شکارچیان صورت بگیرد هیچ شاهدی وجود ندارد و در بسیاری از موارد حوادث و اتفاقاتی برای محیطبانان رخ میدهد که برای اثبات حقانیت و دفاع از خود با مشکلاتی مواجه میشوند.
شایان ذکراست در کشور بیش از ۱۴۰ نفر از محیط بانان در راه خدمت به شهادت رسیدهاند و این آمار همچنان رو به افزایش است و با وجود پیگیریهای مکرر محیطبانان و به رغم تکرار هر سال مشکلات، موانع و کاستیها، همچنان آن طور که باید و شاید حمایتی از این سبزپوشان بی ادعا نشده است.