گزارشی درباره مطالبه قدیمی کشاورزان سرخسی
تعداد بازدید : 23
پروژه پایاب سد دوستی گرفتار اعتبارات قطره چکانی
نویسنده : محمودی
یکی از ارکان توسعه اقتصادی واستقلال در هر جامعه ای بخش کشاورزی وزیر ساخت های آن است که می تواند با تولید مایحتاج مردم، امنیت غذایی جامعه را تامین کند و بخشی از استقلال طلبی کشور را تحقق بخشد.
به گزارش خراسان رضوی، شهرستان سرخس یکی از قطب های کلیدی بخش کشاورزی استان است که به برکت رودخانه فصلی «سرخس رود» دارای اراضی غنی وبا استعداد در کشت محصولات باغی، زراعی وتوسعه دام پروری است. این منطقه در تولید غلات از جایگاه مطلوبی در سطح استان برخورداراست وحرفی برای گفتن داشته و دارد. با احداث سد دوستی به عنوان بزرگ ترین سد شرقی کشور با حجم مخزن یک میلیارد و250 میلیون متر مکعب وبا هدف مهار سیلاب های هریرود ومدیریت آن در بخش کشاورزی، انتظار می رفت که نعمات وبرکات آن بیش از گذشته شامل حال مردم مرزنشین سرخس براساس قانون توزیع عادلانه آب در این منطقه از جغرافیای ایران اسلامی باشد اما متاسفانه با گذشت 16 سال از آب گیری این سد به علت اجرانشدن کامل پروژه (پایاب سد)، کشاورزان منطقه کماکان چشم انتظار وعده ها و قول های داده شده اند.
حقابه کشاورزان از آب سد کجاست؟
یکی از کشاورزان منطقه در گفت وگو با خراسان با بیان این که مسئولان راجع به حقابه مردم منطقه بی تفاوت هستند، افزود: از 12 هکتار زمین آماده کشت، به علت افت دبی آب و شوری خاک، اراضی زیر کشت ما محدود و تک محصولی شده است واز آن جا که از سیلاب های هریرود وتجن بهره ای نمی بریم، فقر مواد معدنی خاک در اراضی ما مشهود است و از رشد ونمو خوبی برخوردار نیست. وی گفت: رودهای سنتی ما در گذشته نقش ارزنده ای در هدایت سیلاب ها به سمت اراضی کشاورزان داشت. متاسفانه با ایجاد سد و اجرانشدن شبکه توزیع، استفاده از چاه ها بیشتر شد و رودهای سنتی ازچرخه توزیع وهدایت روان آب ها خارج و پس از مدتی توسط توفان های شن وعوامل انسانی مسدود شد و بحران سفره های زیر سطحی را دو چندان کرد. دادمحمدی کشاورز با تجربه حاشیه سرخس رود (تجن) افزود: اما بارش های چند سال گذشته موجب شد مجدد این رودها بازسازی شود که طی یکی دوسال اخیر توسط آب منطقه ای وسپاه تا حدودی تعدادی بازگشایی شد و توانست در سیلاب های سال گذشته بخش ناچیزی از روان آب ها را به اراضی هدایت کند ومیلیون ها متر مکعب نیز به علت اجرانشدن کانال های درجه 2 و3 به خاک کشور همسایه سرازیرشود.وی با اشاره به روش های سنتی برداشت آب از رودخانه که دردهه های گذشته وقبل از ایجاد سد با بستن بند و... انجام می شد، ادامه داد: با آن که در گذشته با حداقل ادوات کشاورزی ودر حد توان زمین ها را زیر کشت می بردیم، تولیدات گندم، جو، پنبه و دیگر محصولات به لحاظ سطح عملکرد از راندمان خوبی برخوردار بود چرا که حداقل در سال یک بار اراضی ما از سیلاب های رودخانه بهره مند وموجب تقویت خاک وحتی چاه های کشاورزی می شد اما با ساخته شدن سد، ما از حقی که داشتیم محروم شدیم و اراضی ما به علت استفاده بی رویه از آب چاه ها، نمکی و با افت کیفیت خاک مواجه شده است. دادمحمدی تصریح کرد: اگرهمزمان با ساختن سد، پروژه کانال های انتقال آب (پایاب سد دوستی) نیز اجرا وآماده بهره برداری می شد، امروز پس از 16 سال، سرخس با توجه به استعدادهایی که در تولید گندم، جو، علوفه و بسیاری دیگر از محصولات کشاورزی داشت، آمار بیکاری را درمنطقه کم می کرد.
توسعه کشاورزی سرخس در گرو اتمام پروژه پایاب سد دوستی
رئیس شورای اسلامی شهرستان سرخس با اشاره به دلایل علمی که می بایست شبکه های پایاب (انتقال) همزمان با عملیات اجرایی سد استارت می خورد، اظهار کرد: یکی از چالش های بخش کشاورزی شهرستان، بعد از آب گیری سد دوستی، ناکارآمدی شبکه های انتقال آب به اراضی منطقه است که تاکنون از پیامدهای آن، استفاده نکردن مطلوب وحداکثری ازاین منابع ملی، مشکل دسترسی بیش از 5 هزار هکتار اراضی کشاورزی به آب و تداوم بیکاری است.
مبلغ 15 میلیارد تومان برای سال 1400 دیده شد
لالوی با بیان این که بعد از دودهه از آب گیری سددوستی تنها کانال درجه یک از آب پخش شیر تپه با وجود نواقصی که در دریچه های آب گیری دارد به مرحله بهره برداری رسیده است، افزود: با پایان یافتن این کانال 90 کیلومتری، عملا ادامه پروژه به دلیل تامین نشدن اعتبار به مدت شش سال تعطیل شد که با همت وکلای مردم در مجلس، پروژه شبکه آبیاری سد دوستی که برای سال 1400 از سوی وزارت نیرو به دلیل نامعلومی از ردیف اعتباری حذف شده بود، استمرار ردیف آن تا سال 1402مجدد تمدید و مبلغ 15 میلیارد تومان برای سال 1400 دیده شد که امید داریم تا دو سال آینده این خط به بهره برداری برسد.
نماینده سرخس در شورای اسلامی استان خراسان رضوی یادآور شد: اقدام به موقع شورای اسلامی سرخس در پیگیری این موضوع موجب شد با هماهنگی نماینده شهرستان و رایزنی با وزارتخانه ومکاتبات با کمیسیون تلفیق بودجه استمرار ردیف اعتباری این پروژه برقرار شود. بنابراین امیدواریم پس از سال ها کل پروژه پایاب سد دوستی که نقش ارزشمندی در زیر کشت رفتن صدها هکتار زمین دارد، به سرانجام برسد.
اجرای پروژه شبکه دوستی 5 ساله بود
فرماندار سرخس نیز با اشاره به تاخیر در اجرای شبکه پایاب سد دوستی گفت: این پروژه با توجه به این که قاطبه مردم شهرستان به کشاورزی و دامداری مشغول اند از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که می تواند با زیر کشت رفتن اراضی بیشتر، مرهمی بر معضل بیکاری در منطقه باشد. از این رو این پروژه در ابتدا با ایجاد کانال اصلی به طول 70 کیلومتر با اندکی نواقص در آب پخش ها به پایان رسید. محمدرضا رجبی مقدم با بیان این که مدت شش سال این پروژه به دلیل مشکلات مالی تعطیل شده بود، افزود: از سال 98 مجدد با تامین اعتبار از سوی وزارت نیرو عملیات ساختمانی بخش دوم این پروژه که 20 کیلومتر است، آغاز شد که به دلیل مشکلات مالی، افزایش تورم به سرانجامی نرسید و از ردیف تامین اعتبار بودجه ملی حذف شد.
با تکمیل پروژه 5 هزار هکتار از اراضی منطقه با بهره مندی از آب سد دوستی زیر کشت خواهد رفت
وی خاطر نشان کرد: با تلاش های مدیران شهرستان واستان وبه دنبال مکاتبات ویژه و جلساتی که با معاون عمرانی استاندار وهمیاری نماینده حوزه انتخابیه صورت گرفت، مکاتباتی با وزارت نیرو انجام و خوشبختانه اجرای پروژه تا سال 1402 تمدید وتامین اعتبار شد. فرماندار سرخس تصریح کرد: با تکمیل شبکه های درجه 2، بخش عظیمی از اراضی روستاهای قوش علیجان، قوش چاکر، حسن آباد، کندکلی تام مختار و تام رسول از نعمت آب سد پس از سال ها بهره مند می شوند و بیش از 5 هزار هکتار از اراضی منطقه با بهره مندی از آب سد دوستی زیر کشت خواهد رفت. رجبی مقدم در پایان درباره کانال های درجه 3 یادآور شد: مسئولیت این کار برعهده جهاد کشاورزی است که قرار شد با ارائه پروژه های خود وبررسی در کمیته برنامه ریزی امسال، از سرفصل های اعتبارات تملک دارایی، متوازن و استانی 1400 تامین اعتبار شود، چرا که اولویت شهرستان، اشتغال است.
خبر مرتبط
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی وآب شورای اسلامی استان خبرداد:
مکاتبات برای خرید آب از حق السهم ترکمنستان در سد دوستی
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و محیط زیست شورای اسلامی استان خراسان رضوی ازانجام مکاتبات خرید حق السهم آب سد دوستی از کشور ترکمنستان به علت مشکلات آبی شهرستان سرخس خبر داد. به گزارش خراسان رضوی غلامرضا لالوی در تشریح این خبر گفت: در جلسه ای که با دکتر ساداتی نژاد رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس به صورت ویدئو کنفرانس برگزارشد، بر مسئله رفع مشکلات بخش کشاورزی ودامداران استان به ویژه بحران خشکسالی شهرستان سرخس تاکید شد. وی افزود: از آن جا که بهره برداران بخش کشاورزی درروستاهای کندکلی، یاز تپه ومحدوده نوار مرز به علت مشکلات آبی سهمی از آب سد دوستی نمی برند، طرح خرید آب از کشور همسایه ترکمنستان را که مکاتبات آن انجام شده است، مطرح کردیم که وی قول مساعد در باره طرح وتصویب این پیشنهاد در کمیسیون کشاورزی و ارسال آن به دولت درخصوص انجام مراحل نهایی را داد. نماینده سرخس در شورای اسلامی استان خاطرنشان کرد: بحث حمایت جدی مجلس در خرید تضمینی محصولات کشاورزی، ارائه تسهیلات ارزان و تامین حداقلی نهادههای دامی بیش از هر زمان دیگری به علت بحران خشکسالی، صنعت دامداری را به طور جدی تهدید می کند. لالوی در پایان خرید آب از حق السهم کشور ترکمنستان از سد دوستی را موضوعی جدی مطرح و تصریح کرد: در این زمینه پیگیری هایی را نیز با معاونت سیاسی - امنیتی استانداری و دستگاه قضایی انجام دادیم. همچنین از طریق معاون قضایی دادستان کل کشور با وزارت نیرو موضوعی مطرح شده که از همه زحمتکشان در تحقق این طرح تقدیر وتشکر داریم.