مروری بر زندگی زنده یاد استاد حاج قربان سلیمانی در سالروز درگذشت وی
تعداد بازدید : 26
12سال گذشت ؛ احداث مقبره اسطوره موسیقی مقامی خراسان به سرانجام نرسید
ایشان زاده /یک سال دیگر ازفقدان اسطوره موسیقی مقامی و بازمانده بخشی های مشهور و توانای استان ،مرحوم استادحاج قربان سلیمانی گذشت وهمزمان با ۳۰ دی ماه ۹۹ وارد سیزدهمین سال سوگ نشینی برای فراق این هنرمند خراسانی و چهره کشوری وجهانی نام آشنا در موسیقی مقامی می شویم ، حال وهوای غریبانه مزار استاد مرحوم حاج قربان سلیمانی درگوشه ای از زمین باغ خودش در روستای علی آباد قوچان، همچنان دل های بسیاری را به درد می آورد ، زیرا پس از ۱۲ سال از زمان درگذشت این سرآمد موسیقی مقامی خراسان ، احداث بنای مقبره و طرح زیباسازی محوطه و پیرامون آن ، به رغم همه وعده های مسئولان ، تحقق نیافت و انتظار اهالی هنر منطقه ، هنردوستان وعلاقه مندان ومردم روستا برآورده نشد و ایجاد آرامگاهی در خور شأن مقام استادی وهنری او ، همچنان چشم به راه نگاهی مسئولانه تر وهمت بلند مهرورزان وفرهنگ مداران این سرزمین است.شایان ذکر است در اردیبهشت سال ۹۵ در جشنواره موسیقی مقامی باعنوان پیران چنگی درقوچان و قبل از مراسم افتتاح آن ، معاون هنری وقت وزارت فرهنگ وارشاداسلامی به همراه مدیر کل ارشاداسلامی استان ، فرماندار وشهردار وقت قوچان ، همچنین عده ای از هنرمندان برای حضور برمزار حاج قربان راهی علی آباد شدند و پس از قرائت فاتحه ، کلنگ احداث مقبره وطرح سامان دهی محوطه با حضور استاد علیرضا سلیمانی فرزند زنده یاد حاج قربان بر زمین زده شد و معاون وزیر باتاکید بر تسریع در اجرای عملیات طرح ، برای تخصیص اعتبارات نیز اظهار امیدواری کرد اما متاسفانه باگذشت چندسال، از اجرای طرحی که درآن هنگام رونمایی شد، تغییر طرح و تخصیص اعتبارات لازم ، خبری نشد . سرانجام با همکاری اداره کل ارشاد اسلامی و مساعدت وهمیاری شورا ،شهرداری وفرمانداری قوچان وهمچنین عده ای از هنرمندان محلی وارادتمندان به مرحوم استاد حاج قربان ، سنگ مزاری تهیه ونصب و دیواره ای نیز درقسمتی از اطراف مزار ایجاد و دست کم از وضعیت قبلی خارج شد. این درحالی است که طی سال های پس از درگذشت حاج قربان، هر از گاهی پژوهشگران ، خبرنگاران وعلاقه مندانی از گوشه وکنار کشور وحتی خارج از کشور باعزیمت به علی آباد قوچان بر مزار وی حضور یافته و بی گمان تصوردیگری از فضا و پیرامون آن داشته اند اما تصویر متفاوتی دربرابرشان نمایان و باعث تعجب این افراد شده است.
روایت روزنامه فرانسوی از نوازندگی حاج قربان
زمانی که مرحوم استاد حاج قربان باهمنوازی استاد علیرضا سلیمانی درجشنواره بین المللی فرانسه درتالار شهر آوینیون ، برنامه موسیقی خودرا اجرا می کند ، همه تماشاگران را مبهوت ومسحور اجرای زیبا وهنرمندانه خود می سازد و به او عنوان ستاره آوینیون داده می شود و پس از اجرا در پاریس هم روزنامه لوموند فرانسه باچاپ تصویر حاج قربان روی جلد می نویسد: کسی که درهای بهشت را به روی غرب گشود ! به راستی که بزرگان هنر کشورمان چه زیبا از عهده رسالت هنری خود وانتقال فرهنگ قوی وغنی ایرانی به آن سوی مرزها برآمده ، افتخار وشگفتی آفریده اند .
گوشه ای از زندگی استاد
مرحوم استاد حاج قربان درسال ۱۲۹۸ خورشیدی درروستای علی آباد قوچان به دنیا آمد.پدرش کربلایی رمضان در دوتارنوازی وهنربخشی گری ازچیره دستان زمان خودبود. اوبه عنوان اولین استاد فرزندش کار آموزش وتعلیم اورا برعهده داشته است. حاج قربان پس از آن که تعلیمات نخستین را نزد پدر فرامی گیرد، برای تکمیل آن نزد استادانی چون غلامحسین بخشی، جعفرآبادی، عوض بخشی و استاد محمد قیطاقی به شاگردی می پردازد. هنر وسنت بخشی گری درشمال خراسان ریشه درهزاره های دور دارد و بخشی باید علاوه برتسلط درنواختن دوتار ، بداهه خوان ، بداهه نواز و راوی داستان های اساطیری دیار خویش باشد که به همین سبب نیز آنان را راویان فرهنگ شفاهی دانسته اند.حاج قربان آخرین نفر از نسل بخشی های توانای منطقه وشمال استان به شمار می رفت که درکناربخشی گری وشرکت درمراسم وفعالیت های هنری درموسیقی مقامی، درروستا نیز به زراعت وباغداری مشغول بودوکاروتلاش راعبادت می دانست .ازلحاظ اعتقادی وباورهای دینی ، فردی استوار وپایبندبود، تاجایی که هیچ گاه بدون وضو دست به تار نمی برد واجراهایش درمقام ها با اشعار عرفانی و نیایش و مدح وثنای پیامبر(ص) و مولا علی(ع) آغاز می شد، آن گاه معنا و معنویت را حس می کردی وزلال جاری عشق را که وقتی نوایی از دل برمی خیزد لاجرم بردل ها می نشیند.
پنجه درکاسه تار
وقتی آستین ها رابالا می زد و پنجه در کاسه دوتار می افکند ، دل هارا به لرزه در می آورد و اشک شور وشوق از دیده ها فرومی ریخت ، هرگاه فرصتی پیش می آمد و دیدارش درخانه ساده روستایی میسر می شد ، از مهمان نوازی چیزی کم نمی گذاشت واز پذیرش مهمان اجتناب نمی کرد. اوقبل از آن که در هنر موسیقی استادی بزرگ باشد ، از نظر اخلاقی و شخصیتی و منش ومرام نیز اسطوره ای کامل بود .
خسته از انتظار
علیرضا سلیمانی فرزند حاج قربان و دارنده نشان درجه یک هنری که خود استاد دوتار نوازی است، در خصوص وضعیت فضای مزار پدر در روستا گفت : متاسفانه سال ها گذشت و آن گونه که انتظار می رفت با تمام وعده ها طرح احداث مقبره حاج قربان به انجام نرسید و دیگر خسته از گلایه ها هستیم . شاید هم بیش از این نباید توقع داشت چون هر بار دلیل و بهانه ای برای ساخت مقبره و زیباسازی اطراف آن آوردند از جمله گفتند این طرح اعتبار دولتی ندارد و ...وی تصریح کرد : روزنامه خراسان رضوی و خبرنگاران از ابتدا تا کنون در این زمینه و بزرگداشت حاج قربان سنگ تمام گذاشته و دین خود را به خوبی ادا کرده اند که جای بسی قدردانی و سپاس دارد . هنرمندان بزرگی چون حاج قربان به هر بهانه و مناسبتی باید مطرح و معرفی شوند تا نسل جوان با این بزرگان آشنا و از ارزش های فرهنگی و هنری کشور آگاه شوند وآن چه خود داریم از بیگانه تمنا نکنیم.