بنا بر اذعان فعالان حوزه صنعت سنگ ساختمان استان، شیوع ویروس کرونا، مشکلات ترانزیتی و تعرفه‌های صادراتی باعث شده است صادرات سنگ ساختمان استان در دوره بحران کرونا تا 40 درصد کاهش یابد.

به گزارش خراسان رضوی،حوزه معدن استان دارای ظرفیت‌های مغفول زیادی است، ظرفیتی که می‌تواند علاوه بر درآمدزایی و اشتغال آفرینی منبعی قابل‌اتکا برای توسعه استان باشد، چند سالی است که هزینه‌های بالا و تعدد قوانین دست و پاگیر باعث شده است حال‌ و روز  حوزه معدن استان چندان مطلوب نباشد. یکی از این ظرفیت‌ها مربوط به معادن سنگ‌های ساختمان است به طوری که گفته می‌شود 15 ذخیره سنگ‌های ساختمانی کشور در استان خراسان رضوی واقع‌شده است. وجود سنگ‌هایی نظیر مرمریت سبزوار، مرمریت محمدآباد عریان، گرانیت پر مگسی مروارید مشهد و مرمر پرتقالی و عسلی در استان که به گفته فعالان حوزه معدن از جمله سنگ‌های بی‌نظیر در جهان است و می‌تواند ظرفیت‌های عظیم درآمد ارزی را برای استان و کشور داشته باشد.

 کاهش 40 درصدی صادرات!

دوستدار، عضو هیئت‌مدیره خانه معدن استان در این ‌باره به خراسان رضوی می‌گوید: استان خراسان رضوی توان صادراتی بالایی در حوزه سنگ ساختمان دارد و سنگ‌های ساختمانی ما خواهان زیادی در دنیا دارد اما به دلایل مختلفی از ابتدای امسال صادرات ما حتی تا 40 درصد هم کاهش داشته است.

این معدن کار سنگ ساختمان می‌افزاید: با شیوع ویروس کرونا خریداران ما که معمولاً از کشورهای اروپایی، چین و هند بوده‌اند به دلیل بحث‌های سلامتی برای انجام مراودات و بازدید حضوری و انتخاب سنگ به کشور سفر نمی‌کنند.زیرا در گذشته روال بر این بود که خریدار از کشورهای دیگر برای انتخاب به معادن ما می‌آمد و سفارش را به‌صورت حضوری انجام می‌داد اما بعد از شیوع ویروس کرونا تعداد انگشت‌شماری خریدار خارجی حاضر هستند برای انتخاب سنگ به مشهد سفر کنند.

تعرفه 25درصدی!

عضو هیئت‌مدیره خانه معدن استان دلیل دیگر کاهش صادرات را تعرفه‌های سنگین صادراتی می‌داند و می‌گوید: اگرچه صادرات سنگ ساختمانی چه به‌صورت فله و چه به‌صورت برش خورده ممنوع نیست اما حدود شش ماه است که دولت تعرفه صادرات سنگ‌های ساختمانی را به 25 درصد رسانده است و پرداخت این میزان تعرفه با توجه به این که بیشتر کشورهای هدف صادراتی نیز تعرفه واردات دارند برای صادر کننده به‌صرفه نیست.

وی ادامه می‌دهد: علاوه بر این ،نرخ‌هایی که در گمرک برای سنگ‌های معدنی مشخص کرده‌اند به‌هیچ‌وجه با واقعیت سازگار نیست. به‌طور مثال قیمت سنگ مرمریت در تعرفه‌های گمرک مثلاً 80 دلار تعیین‌شده است اما در واقعیت ما این سنگ را مثلاً 30 دلار به فروش می‌رسانیم یا اصلاً سفارش‌دهنده خارجی بر اساس قیمت ارز داخلی  سنگ را از ما خریداری می‌کند. در چنین شرایطی صادرکننده سنگ ساختمانی علاوه بر این‌که باید تعرفه‌های سنگین 25 درصدی را پرداخت کند باید تعرفه را بر اساس نرخ غیر واقعی گمرک بپردازد.

دوستدار می‌گوید: به تازگی هم وزارت صمت بدون توجه به وضعیت اعلام کرده است که معدن‌هایی  را که مالک آن‌ها اقدام به تمدید پروانه خود نکنند به مزایده می‌گذارند. دولت در این شرایط نه‌تنها کمکی نکرده و از ما نپرسیده است که مشکلمان چیست معدن کار را  تحت‌فشار هم قرار داده است. امروز خطوط تولید و الزامات تولید حوزه معدن و سنگ‌های ساختمانی  بسیار گران شده است و ادامه کار برای ما اصلاً  به صرفه نیست  به همین دلیل  برخی معدن کاران برای تمدید پروانه اقدام نمی‌کنند به  طوری که حداقل 20 درصد معدن کاران سنگ ساختمان در این مدت تعطیل‌شده‌اند.

 همچنین ایمان فاضلی یکی از فعالان حوزه معدن در استان نیز در گفت وگو با فارس ضمن بیان این که ۹۰ درصد کارخانجات سنگ‌بُری و معادن ما با دستگاه‌ها و تجهیزاتی کار می‌کنند که قدمتی ۳۰ ساله دارند،خاطر نشان کرد: متاسفانه به لحاظ عقب ماندگی در داشتن فناوری استخراج و فراوری سنگ‌های ساختمانی حتی از همسایگان نزدیک خود نظیر ترکیه، افغانستان و کشورهای غرب آسیا ۸۰ درصد عقب هستیم. این کشورها توان ورود ماشین آلات معدنی را دارند و ما نداریم.

این فعال حوزه معدن با بیان این که تنها یک درصد از تولیدات معدنی خراسان رضوی به خارج از کشور صادر می‌شود، در خصوص علت  کم بودن میزان صادرات ، اظهار کرد: متاسفانه حدود چهار سال است که دولت با بستن یک تعرفه 70 درصدی برای صادرات عملا بحث صادرات را غیرقابل توجیه کرده است.

تجهیزات و فناوری قدیمی

نازپرور، رئیس خانه معدن استان نیز در این‌ باره به خراسان رضوی می‌گوید: متأسفانه به دلیل این که فناوری و تجهیزات حوزه معدن ما به خصوص سنگ‌های تزئینی و ساختمانی به‌روز رسانی نشده است خریداران خارجی سنگ‌های برش خورده ما را خریداری نمی‌کنند. کشور عراق که یکی از کشورهای مبدأ صادرات سنگ‌های ساختمانی بوده به تازگی به  دلیل همین مسائل و تعرفه‌ها خرید سنگ از ما را کاهش داده است.

وی می‌افزاید: از سویی دیگر ماشین‌آلات حوزه معدن بسیار گران شده‌اند و معدن کار توان تهیه یا حتی اجاره ماشین‌آلات را ندارد که بخواهد با کشورهای رقیب مانند ترکیه در بازارهای جهانی رقابت کند.

بی‌اطلاعی متولیان صادرات استان از موضوع

این در حالی است که محمدحسین روشنک به‌عنوان رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان در گفت وگو با خراسان رضوی خاطر نشان می کند : صادرات سنگ ساختمان استان مشکلی ندارد و بنده نمی‌توانم ادعای تعرفه 25 درصدی  یا کاهش 40 درصدی صادرات را تایید کنم زیرا این موضوع به اتحادیه منعکس نشده است. علاوه بر این امیرفخریان رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صمت استان درباره وضعیت صادرات سنگ ساختمانی استان اظهار بی‌اطلاعی  می کند و به خراسان رضوی می‌گوید: از ابتدای سال گذشته آمار صادرات محرمانه شده است و بنده آماری در این خصوص ندارم.

اما رئیس کمیسیون معادن اتاق بازرگانی استان در گفت وگو با خراسان رضوی‌خاطر نشان می کند: بنده سخنان هیئت‌مدیره خانه معدن استان را تایید می‌کنم. علاوه بر این باید توجه داشته باشید به دلیل شیوع ویروس کرونا و رکود فعالیت‌های ساخت‌وساز در همه کشورها و کشورهای مقصد صادرات سنگ‌های ساختمانی، طبیعتاً صادرات هم تحت تأثیر قرار گرفته است. از سویی دیگر یکی از مشکلاتی که ما در این حوزه داریم بحث ترانزیت کالاست. در چند ماه اخیر به انحای مختلف ترانزیت کالای ما با کشورهای همسایه با مشکل مواجه شده و تحت تأثیر همین موضوع  صادرات ما در همه حوزه‌ها و حوزه سنگ‌های ساختمانی کاهش داشته است.

 شش روز پیش بود که دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان در هفتادمین جلسه شورای حفظ حقوق بیت المال در امور اراضی و منابع طبیعی استان مهلت پنج روزه برای تعیین تکلیف اراضی کشاورزی در محدوده منفصل توس داده بود که بر این اساس جهاد کشاورزی استان و اداره کل راه و شهرسازی از طریق وزارتخانه‌های مربوط و شورای عالی شهرسازی و‌ معماری موضوع اصلاح محدوده را پیگیری کنند. از مهلت تعیین شده دو روز می گذرد اما  آن طور که درودی در گفت وگو با خراسان رضوی اعلام کرده اعضای کارگروه مهلت یک هفته تا 10روزه ای خواستند که بتوانند زمین های کشاورزی محدوده توس را تعیین تکلیف کنند.مرداد امسال که طرح راهبردی توس در شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به تصویب رسید روح تازه ای در کالبد این منطقه تاریخی دمیده شد تا با مشخص شدن ضوابط شهرسازی در آن، بسیاری از مشکلات این منطقه و به ویژه سردرگمی 40 هزار ساکن آن رفع شود، در این بین آن چه نگرانی  ایجاد کرده دندان طمع برخی از افراد سودجو بوده است که چه در گذشته و چه اکنون دنبال سودجویی و زمین خواری در این منطقه بودند که با تکه تکه کردن زمین های کشاورزی سرمایه باد آورده ای به جیب بزنند غافل از این که به گفته  دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان، "هیچ وجهی ندارد زمین کشاورزی بخواهد داخل محدوده شود، برای این می گویم که اگر این اتفاق بیفتد فردا سوء استفاده هایی می شود." این جا  جای این سوال پیش می آید که چه میزان زمین های کشاورزی در محدوده توس قرار دارد که باید از محدوده توس خارج شود مشخص نیست و در گفت وگو هایی که با برخی اعضای کارگروه داشتم آمار مشخصی به دست نیامد با این حال باید منتظر ماند که بعد از 10  روز چه اتفاقی خواهد افتاد.

درودی ،دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان در گفت وگو با خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که برای تعیین تکلیف اراضی کشاورزی منفصل توس پنج روز مهلت داده بودید آیا وضعیت مشخص شده است؟خاطر نشان می کند: اعضای کارگروه برای این که نظر نهایی بدهند تقاضای تمدید مهلت کردند، با این تمدید مهلت موافقت کردیم و ظاهرا جلسه گذاشتند و هنوز به ما اعلام رسمی نکردند.

وی با بیان این که معاون شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی استان خواستار مهلت10 روزه برای تعیین تکلیف اراضی کشاورزی بودند،افزود: گفتیم اشکالی ندارد و ما هم موافقت کردیم، ان شاء ا... نظر نهایی بدهند حتما انتقال می دهیم، ضمن این که  در نهایت تصمیم آخر را شورای عالی شهرسازی خواهد گرفت.

درودی با بیان این که دادستانی در این موضوع دغدغه های خود را مطرح و اعلام کرده است، تصریح کرد: با توجه به این که اراضی مسکونی هم در آن منطقه شکل گرفته و به جهت این که به افراد ساکن آن منطقه شهرداری خدمات می دهد باید داخل  محدوده شهر بیایند، اما نباید از این مجوز سوء استفاده شود و اراضی کشاورزی وارد محدوده شود و بتوانند مجوز بگیرند و ساخت و ساز انجام شود.

وی تاکید کرد: چه دلیلی دارد اراضی کشاورزی وارد محدوده خدمات شهر شود، هیچ وجهی ندارد زمین کشاورزی بخواهد داخل محدوده شود، برای این می گویم که اگر این اتفاق بیفتد فردا سوء استفاده هایی می شود، تلاش بر این است که  زمین زراعی برای کشاورزی استفاده شود نه برای  ساخت و ساز.

درودی در پاسخ به این سوال که اگر قبلا افرادی غیرقانونی تصرفاتی در زمین های کشاورزی انجام داده باشند، آیا دادستانی به این موضع ورود می کند، گفت: ممکن است تصرف نباشد فقط تغییر کاربری انجام شده باشد، باید ببینیم چه اتفاقی می افتد و بعد بررسی کنیم.

همچنین مسعود ریاضی رئیس کمیسیون ویژه توسعه و عمران توس شورای شهر مشهد در گفت وگو با خراسان رضوی به طرح راهبردی توس اشاره و اظهار کرد: طرح راهبردی توس در تهران مصوب شد و جهاد کشاورزی در خصوص زمین های کشاورزی مباحثی مطرح می کرد، در جلسات کارگروه فنی که در تهران تشکیل شده بود به این نتیجه رسیده بودند که زمین های بزرگ مقیاس و زمین های کشاورزی  که در مرزهای محدوده قرار دارد، استخراج  شود.

وی با بیان این که محدوده این مرز نیز مربوط به سال 92 است تصریح کرد: در آن زمان این محدوده که قرار بود  در آن طرح راهبردی توس اجرا شود توسط استاندار وقت ابلاغ  شد،در این هفت سال کسی دغدغه زمین ها و طرح را نداشت، اما  این که  چه کسانی رفتند زمین را خریداری و سرمایه گذاری کردند من نمی دانم!

 به عنوان یک ایرانی شرمسارم

رئیس کمیسیون ویژه توسعه و عمران توس ادامه داد: از زمان آغاز به کار  شورای پنجم که کمیسیون توس در شورای شهر راه اندازی شد در این مدت گفتیم طرح راهبردی چه شد؟ برای این مملکت خیلی زشت است که رهبر انقلاب 24 سال پیش فرمودند که دولت در این زمینه کار بیشتری انجام دهد، به شهرداری و شورای شهر که این موضوع را نگفتند، 24 سال از فرمایش های رهبری گذشته اما اتفاق خاصی نیفتاده من به عنوان یک ایرانی شرمسارم که هیچ همتی برای رفع این معضل نشده است.

وی تصریح کرد: بعد از این همه مدت محدوده ای که سال 92 توسط استاندار وقت ابلاغ کردند به این نتیجه رسیدند که این محدوده شاید مفسده داشته باشد، جهاد کشاورزی گفته است  که  بیاییم زمین های کشاورزی را  که در محدوده قرار دارد خارج کنیم، این در حالی است که شهرداری از سال 92 در آن جا خدمات ارائه می کند.

رئیس  کمیسیون ویژه توسعه و عمران توس تاکید می کند: از نظر من به عنوان یک شهروند، فردوسی  بیت المال اصلی ملت است، بعد از 24 سال باید به یک تصمیمی برسند. این وضعیت خجالت آور است.

1000 هکتار زمین کشاورزی از محدوده توس باید خارج شود

وی در پاسخ به این سوال  که چه میزان زمین کشاورزی باید از محدوده توس خارج شود، گفت: آن طور که جهاد کشاورزی به عنوان پیشنهاد اعلام کرده است بیش از هزار  هکتار زمین های کشاورزی باید از طرح خارج شود.

بهاره بزرگمهر معاون معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی نیز  در پاسخ مکتوب در این باره اظهار کرد: در روزهای اخیر جلساتی در خصوص نحوه سامان دهی اراضی و تدقیق خط محدوده توس برگزار و گزارش هایی در این خصوص ارائه شد، ان شاءا... پس از ابلاغ تصمیمات  گرفته شده در راستای حفاظت از اراضی کشاورزی نتایج طرح ابلاغ خواهد شد.

  هر چه کمیسیون ماده 5 تصویب کند صددرصد مورد تایید ماست

پس از آن که معاون شهرسازی آمار دقیق اراضی کشاورزی مد نظر را ارائه نکرد، به سراغ محمدرضا قوسیان مدیر امور اراضی جهاد کشاورزی استان رفتیم، وی در گفت وگو با  خراسان رضوی و در پاسخ به میزان دقیق اراضی کشاورزی که در محدوده توس قرار دارند که باید از این محدوده منفصل شوند، اظهار کرد: دبیرخانه کمیسیون شهرسازی ماده 5 در جریان اطلاعات دقیق هستند، من اطلاعات دقیقی ندارم که در اختیار شما قرار دهم، اما هر چه کمیسیون ماده 5 تصویب کند صددرصد مورد تایید ماست  چرا که ما هم عضو این کمیسیون هستیم.