روزشمار مهمترین رویدادهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷
تعداد بازدید : 22
این صدای راستین انقلاب است
انقلاب اسلامی ایران، چهل و یک ساله شد. همه میدانیم تلاشهای مردم ایران به رهبری امامخمینی(ره) راه طولانی و دشواری طی کرد تا انقلاب، پیروز شود. مشارکت اقشار مختلف جامعه مثل دانشجویان، روحانیون، بازاریها، کارگر و محصــل و روشنفکر که در قالب مبارزات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و تشکیلاتی از اوایـل دهه چهل با پایـداری در برابر کاپیتولاسیــون و اعتراض به روح حاکم بر انقلاب سفید شروع شده بود و با قیام 15 خرداد 42 جان گرفت، در دهه 50 با اعتراض به مقاله توهینآمیز روزنامه اطلاعات درباره امام، قیام مردمِ قم و تبریز و یزد و در نهایت کشتار انقلابیون معترضِ میدان ژاله تهران در 17شهریور 57 که به «جمعه سیاه» معروف شد به اوج خود رسید و با اعتصاب روزنامهنگاران و شرکتنفتیها در سرازیری پیروزی افتاد. بازخوانی رویدادهای منتهی به انقلاب57، نیازمند مرور دو دهه مجاهدتِ مردم و امام (ره) است که ما در این مجال اندک، به برخی اتفاقات مهم سه ماهِ آخر این مسیر پرپیچ و خم، اشاره و اکتفا میکنیم.
10 آذر 57
غریو فریاد ا... اکبر بر فراز بامهای سراسر کشور
شب اول محرم 1399 ه.ق است. 25 روز قبل، دولت نظامی «غلامرضا ازهاری» با هدف سرکوب شدید مردم و قانع کردن امام(ره) به مصالحه با شاه، مستقر شده است. مردم تهران، عصر خونین و پر تلاطمی را پشت سر گذاشتهانـد. تظاهرات هزاران نفر، در منطقه سرچشمه و خیابان های اطراف آن به شدیدترین وجه سرکوب و به خون کشیده شده است. یونایتدپرس گزارش میدهد در تظاهرات روز و شبِ 10 آذر 57 در تهران، سه هزار نفر کشته و مجروح شدند. علاوه بر زد و خوردهای خونین، آن چه از شب اول محرم نظر همه را به خود جلب میکند، اعتراض نوظهوری در قالب فریاد «ا... اکبر» روی بام خانه هاست. دولت ازهاری، فقط 55 روز عمر میکند.
23 آذر 57
خشم و خروش مردم در پی حمله مزدوران به بیماران
دو روز قبـل در 21آذر، نظامیان رژیــم برای ترساندن مردم به بیمارستان 17 شهریور مشهد حمله کردهاند و در طرفداری از شاه، عکسهای امامخمینی(ره) را که گوشه و کنار بخشهاست، پاره و عکسهای شاه را دوبـاره نصب میکنند. اقدامی که نهتنها ترس و وحشت در پی ندارد بلکه با اعتراض و اعتصاب 72 ساعته پزشکان پاسخ داده میشود. روی همین حساب، در چنین روزی، حمله دیگری از سوی مزدوران و چماق به دستان، برنامهریزی و اجرا میشود. اینبار در بیمارستان امامرضا(ع) مشهد و البته فجــیع و خونین. شیشهها شکسته میشود، به بخش اطفال حمله می شود و فاجعه خونینی رقم میخورد. فاجعهای که به خشم و خروش پزشکان و پرستاران و تبدیل این بیمارستان به پایگاه فعالیتهای انقلابی منجر میشود.
۹ دی 57
روز خونین مشهد
نهم دی است؛ مشهد در پی فاجعه بیمارستان امام رضا(ع)، عزادار است و مشهدیها، راهپیمایی باشکوهی مقابل ساختمان استانداری خراسان، بهعنوان مرکز قدرت و نماد حاکمیت رژیم برنامهریزی میکنند. منتها درست وقتی که مردم وارد حیاط استانداری میشوند و ازدحام سنگین و شعارها پرشورتر میشود، دو تانک وارد جمعیت می شوند و مردم را به رگبار میبندند. تانکها به سمت
تظاهرات کنندگان وحشتزده پیشروی میکنند، چند زن را زیر میگیــرند و مردم به سمت بیمارستان و کوچههای اطراف فرار میکنند؛ یک آتش سوزی اطراف میدان تقیآباد، پایانبخش روز خونین مشهد است.
10 دی 57
تکرار جمعه سیاه در مشهد
امروز هم دوباره سربازان شاه به مردم معترض و عزادار که در میدان شهدا و چهارراه شهدا گرد آمدهاند، حمله و با شلیک گلوله، تعداد زیـادی را شهید و مجروح میکنند. بعد از ظهر، مشهد بیشباهت به شهری جنگزده نیست. اگر گزارش منابع رسمی در اعلام شمار شهدای دیروز و امروز پذیرفته شود، ده ها تن از اهالی مشهد در نهم و دهم دیماه 1357 به شهادت رسیدند.
23 دی 57
نصب بختیار و تشکیل شورای انقلاب
آخرین دولت رژیم رو به زوالِ پهلوی به نخستوزیری «شاهپور بختیار» که آخرین تیر شاه در تاریکی است، تشکیل میشود. بختیار، از بین گزینههایی که پیشنهاد مسئولیت نخستوزیری را دریافت کردند، تنها کسی است که شرط می گذارد شاه و خانوادهاش از ایران خارج شوند و دقایقی پس از این که کابینه بختیار از مجلس رای اعتماد میگیرد، شاه ایران را ترک میکند. همزمان با نصب بختیار، امامخمینی(ره) که در پاریس به سر میبرد، برای مدیریت انقلاب در ایران، اقدام به تشکیل «شورای انقلاب اسلامی» با حضور چهرههایی مثل شهیدمطهری و شهید بهشتی میکنــد. این شورا، تا پیش از تأسیس مجلس، نهاد قانونگذار و تصمیمگیرنده در ایران بهشمار میآید.
26 دی 57
شـاه رفت
در این روز شاه، ساعت 13:8، فرودگاه مهرآباد را ترک می کند و از ایـــران میرود. رادیوی دولتی، مسافرت شاه را موقتی و با هدف معالجه بیماریاش اعلام میکند. به محض انتشار این خبر، چهره ایران تغییر میکند. مردم عزادار و غمزده و خشمگین، رنجها را فراموش میکنند و به خیابان ها میریزند. موج شادی مهارناپذیری سراسر ایران را فرامیگیرد. روزنامههای عصر که درشت تیتر زدهانــد «شاه رفت» در دستهای مردم، پشت شیشهها و روی دکهها دیده میشود. اگرچه خیلی ها هم هشدار میدهند: «مراقب باشید. خطر کودتا هست. 28 مرداد 32 هم شاه رفت اما با یک کودتا برگشت!» هرچند این نگرانی پرسنو سالترها در میان خنده شادی جوانان، گم میشود.
29 دی 57
راهپیمایی باشکوه اربعین حسینی
سه روز قبل، شاه به همراه خانوادهاش از کشور رفته است. امامخمینی(ره)، پیامی در اینباره منتشر کرده و مردم انقلابی را به همین مناسبت، به راهپیماییِ بزرگ و باشکوهی در روز اربعین حسینی فرا خوانده است. در همه شهرهای کشور از جمله تهران، جمعیت زیادی متشکل از مردم انقلابی و حزبهای گوناگون، در کنار هم به خیابانها و میادین شهر می آیند و بزرگترهایی مانند شهید بهشتی، سعی میکنند شعارها را مدیریت کنند.
12 بهمن 57
امام آمـد
دو روز قبل، فرودگاه تهران باز شده، کمیته استقبال از امامخمینی(ره) که چندی پیش شکل گرفته بود، برنامههایش را در روز ورود امام به ایران اعلام کرده و مردم، مشغول آمادگی سراسری برای روز استقبال هستند. سرانجام، روز 12 بهمن 57، امام پس از سالها تبعید، پا به خاک وطن میگذارد و ماندگارترین تیتر یکِ تاریخ روزنامهنگــاری ایران شکل میگیرد: «امام آمــد.»
19 بهمن 57
پیوستن همافران به انقلاب
امروز هزاران نفر از افسران نیروی هوایی ارتش با حضور در محل اقامت امام خمینی با ایشان دیدار کردند و به رهبر انقلاب، سلام نظامی دادند. امام در این دیدار، خطاب به همافران که برای بیعت آمدهاند، تاکید میکند: «تا حالا در اطاعت طاغوت بودید، حال به قرآن پیوستید. قرآن حافظ شماست. امیدوارم با کمک شما بتوانیم در این جا حکومت اسلامی را برقرار کنیم.»
22 بهمن 57
این صدای راستین انقلاب است
امام تهران است. از 12 بهمن تا امروز، هر روز گروههای مختلفی از مردم، با امام دیــدار داشتند. مهندس بازرگان، بهعنوان نخستوزیر دولت موقت از سوی امام انتخاب شده است. سوگند وفاداری به شاه از مراسم قسم سربازی حذف و کانال تلویزیونــی انقلاب راه افتاده است. روز 22 بهمن است و در نهایت، ارتش طی بیانیهای، اعلام بیطرفی میکند، نهال انقلاب اسلامیِ ایران به بار مینشیند و روزنامه خراسان تیتر میزند: «این صدای راستین انقلاب است»
منابع: وبسایت مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدسرضوی . وبسایت رشد . کتاب انقلاب و پیروزی؛ کارنامه و خاطرات سالهای ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ اکبر هاشمیرفسنجانی. کتاب روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی تألیف باقر عاقلی . کتاب شرحاسم، بررسی زندگی آیتا... خامنه ای تا قبل از سال 1357 .