گزارش: نوید زنده‌روحیان | عکس: میثــم دهقانی | «نـــوده» یکی از شهرک‌های کهن و شناخته شده حاشیه شهر مشهد، واقــع در بولوار توس است که یکی از طویل ترین خیابان های شهر به‌حساب می‌آید. منطقه ای که حالا چندین سال است با نام خیابان «نجف» در منطقه 2 شهرداری مشهد واقع شده و از شمال به اراضی کشاورزی، از جنوب به بولوار توس، از شرق به جاده نوری و از غرب به مرز شهری مشهد و اراضی خالی از سکنه محدود می‌شود. نوده تا چندین سال قبل، یکی از ناامن‌ترین و کم‌برخوردارترین محلات مشهد به حساب می‌آمد که گشت و گذار در آن، برای گفت‌وگو با اهالی و عکاسی از شرایط، می‌توانست خطرناک و آسیب‌زننده باشد اما به‌واسطه تغییر و تحــولات وسیع شهری، فرهنگی و اجتماعی که چندی قبل در این محله به همت مسئولان انتظامی و شهری مشهد اتفاق افتــاد، حالا با یک منطقه کاملا متفاوت با قبل، یک محله امن و سالم طرفیـــم. پنج شنبه ای که برای تهیه گزارش تریبون‌محله بیست و پنجــم، بعد از مدت‌ها به این محله رفتم، تمام تصوراتم از نوده قدیم و کوچه‌های عجیب آن از بیـــن رفت. حالا محله صاحب یک «خانه محــله» بزرگ با خدمات فرهنگی است، کودکان محله صاحب یک پارک و زمین‌بازی هستند، تعداد زیادی فروشگاه پوشاک و کفش در بولوار پهن و تمیز محــله وجود دارد و خلاصه همه‌چیز به نحو خوبی عوض شده، هرچند طبیعتا هنوز کمی و کاستی‌هایی وجود دارد که برای شنیدن و انعکاس و اقدام به حلش، با معاون شهردار منطقه2، پای صحبت مردم محله می‌نشینیم. با ما همراه باشید.
در محله، مدرسه نداریم و فرزندانمان بلاتکلیف هستند
«محمدرضا یوسفی» یکی از کسبه خیابان نجف می‌گوید: «یکی از موارد مهمی که خانواده های این محله با آن درگیر و دست به گریبان اند، کمبود مدرسه و مراکز آموزشی در محله است. ما در نوده، دبیرستان دخترانه (متوسطه دوره دوم) و راهنمایی پسرانه (متوسطه دوره اول) نداریم. وقتی هم می‌خواهیم بچه ها را در نزدیک ترین مدرسه ای که در همین بولوار توس وجود دارد ثبت نام کنیم، مدیر مدرسه می‌گوید خارج از محدوده هستید و نمی‌توانیم فرزندتان را ثبت نام کنیم. با کلی التماس و خواهش، قبول می‌کنند که در لیست انتظار و رزرو بمانیم که اگر تا روزهای آخر مهلت ثبت نام، جای خالی باقی مانده بود، بچه را ثبت نام کنند. تازه همین مدارس موجود هم بسیار پرجمعیت و بدون امکانات است. از طرفی به هزار و یک دلیل مثل مسائل مالی، دردسرهای رفت و آمد، تامین امنیت و... سخت و دشوار است که فرزندانمان را در مدارس دور از دسترس اسم‌نویسی کنیم. تکلیف ما چیست؟»
«مجیدی‌فر»، روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش استان در توضیح این کمبود و پاسخ به این شهروند، می‌گوید: «در نواحی1، 5، 7، تبادکان و به ویژه مناطق حاشیه ای شهر مشهد، متاسفانه این یک مشکل رایج است و در این مناطق، ما با کمبود فضای آموزشی و جمعیت زیاد دانش آموزانی که بلاتکلیف اند مواجه هستیم و رشد جمعیت همچنان در این مناطق در حال افزایش است. اگرچه در چند سال گذشته و به کمک خیرین مدرسه ساز، تمام تمرکزمان را روی حاشیه شهر گذاشته ایم و بیشتر امکانات آموزشی که به تازگی احداث شده، در همین مناطق بوده است. اما امیدواریم این روند با سرعت بیشتری پیشرفت کند. در خصوص مشکلات یادشده هم، مدیران مدارس مذکور کار غیرقانونی انجام نداده‌اند و با توجه به محدوده بندی آموزش و پرورش، به اجبار باید ابتدا تمامی دانش آموزان داخل محدوده شان را ثبت نام کنند و بعد به سراغ دانش آموزانِ متقاضی خارج از محدوده برونـــد. اما این اطمینان را به خانواده های محترم می‌دهیم که به طور قطع به هیچ وجه هیچ دانش آموزی از تحصیل جا نمی‌ماند.
با کمبود فضای سبز مواجه ایم
خانم «رفیعی» از دیگر ساکنان محله که متوجه حضور ما برای شنیدن و انعکاس دغدغه‌های اهالی شده، می‌گوید: «جمعیت این منطقه بسیار زیاد اما فضای سبز موجود، بسیار کم است. تنها دلخوشی خانواده‌ها و کودکان و نوجوانان نوده، همین یک پارک مرکزی محله است که عصرها جای سوزن انداختن ندارد و مردم حتی در حاشیه خاکی آن هم می‌نشینند. کاش شهرداری برای افزایش فضــای سبز این محله، اقدام کند.»
معاون شهردار منطقه 2 در این باره پاسخ می‌دهد: «حق با این شهروند محترم است و کمبود فضای سبز به‌نسبت جمعیت در نوده را قبول داریـــم. اما با امکاناتی که در اختیار ما بوده، سعی کردیم در هر فضایی که می‌شده، فضای سبز ایجاد کنیم. به عنوان مثال همین پارکی که اشاره شد، قبلا یک فضای بیابانیِ خالی از سکنه بود. علاوه بر این، در توس 63 هم یک فضای سبز مطلوب و مطابق با استانداردهای شهر آماده کردیم که تا چند ماه دیگر، یک زمین ورزشی روباز هم به آن اضافه می شود. یک سالن ورزشی هم توسط شهرداری در این محله ساخته شده و در اختیار مردم قرار گرفته است منتها همچنان در تلاش برای افزایش فضای سبز محله نوده هستیم.»
چندین سال معطلی، برای یک آسفالت؟
آقای «احمدی» که در محله نوده مشاور املاک است، درباره مشکلات نوده به تریبون‌محله می‌گوید: «سال هاست که خیابان توس 63 که همه کوچه های فرد بولوارنجف به آن منتهی می‌شود، خاکی است و هیچ فکری برای آسفالت ساده این خیابان نمی‌شود. حتی مردم هزینه آن را هم پرداخت کرده اند اما با وجود این هیچ اتفاقی نیفتاده و هنوز شرایط به همین شکل است. یک خودرو عبور می‌کند، خاک کل منطقه را برمی‌دارد، زمستان و بارندگی هم که مشکلات خودش را دارد.»
«احسان میرزا قیطاقی»، معاون شهردار منطقه 2 شهرداری مشهد توضیح می‌دهد: «یکی از مواردی که تا پیش از این، باعث سرافکندگی ما در مقابل مردم این منطقه بود، خاکی و بلاتکلیف بودن همین خیابان بود و هر وقت مردم درباره شرایط آن گله می کردند، با سری پایین به صبر دعوتشان می کردیم. اما هم اینک تمامی مشکلات مربوط به مجوزها و پروانه های ساخت و ساز این نقطه مرتفع شده و چند ساختمان نیز در این جا درحال ساخت است و برای انجام آسفالت هیچ مشکلی نداریم اما منتظر اقدام شرکت های خدماتی مثل آبفا و شرکت گاز هستیم و با اتمام عملیات انشعابات، آسفالت آن کمتر از یک هفته انجام می‌شود و من اطمینان می‌دهم سال آینده چهره جدیدی از این خیابان، مقابلتان قرار خواهد گرفت.»
نوده، پاتوق ضایعاتی‌ها و زباله‌گردها
«سرابی» یکی دیگر از اهالی محله نوده است که می‌گویــد: «رفت و آمد بسیار زیاد ضایعاتی ها و افراد زباله‌گرد در این محله، یکی دیگر از مشکلات ما در نوده است. زباله گردها در تمام ساعات شبانه روز در بولوار نجف حضور دارند و مشغول گشت و گذار در محله و انبارهای ضایعات هستند. هرچند وجود زباله‌گردها، یک آسیب اجتماعی و ناشی از فقر است و باید برای حلش، یک فکر اساسی کرد اما توقع ما از شهرداری منطقه این است که در کنار برنامه‌های بلندمدت، یک اقدام فوری برای سامان‌دهی این افراد داشته باشد تا خیال اهالی محله راحت شود.»
«احسان میرزا قیطاقی»، معاون شهردار منطقه 2 شهرداری مشهد که با تریبون‌محله همراه شده، در پاسخ به گلایه به‌حق این شهروند می‌گوید: «بله، متاسفانه یکی از چالش‌ها و مشکلاتی که عموما در مناطق حاشیه‌شهر در حال گسترش است، زباله گردی و جمع آوری و جابه جایی ضایعات توسط افراد است که هم اکنون و با توجه به امکانات محدودِ موجود شهرداری، کار زیادی برای کنترل آن نمی‌توان انجام داد و این از عهده شهرداری مناطق خارج است. هم اینک، چند گرمخانه در مناطق مختلف شهر، از جمله همین منطقه2 وجود دارد که ما زباله‌گردها را پس از جمع آوری به این مراکز منتقل می‌کنیم و چنان چه اعتیاد به مواد مخدر نداشته باشند، از آن ها پذیرایی می‌کنیم و در غیر این صورت تحویل پلیس و کمپ‌های ترک‌اعتیاد می‌شوند.»
معضل پیاده‌روهای خراب و نبود بودجه به سازی
«صداقت» از ساکنان نوده، گله می‌کند: «پیاده روهای خراب محله با موزاییک های شکسته و چاله چوله‌های خطرناک، یکی دیگر از دغدغه‌های اهالی این جاست. چرا پیاده‌روهای محله ما، به سازی و نوسازی نمی‌شود؟»
معاون شهردار منطقه 2 شهرداری مشهد پاسخ می‌دهد: «این گله درست و به‌حقی است اما واقعیت این است که به سازی پیاده روهای محله، در مقابل بهبود مشکلات زیاد خیابان های اصلی، از اولویت کمتری برخوردار است و وظیفه ما ایجــاب می‌کند ابتدا به خیابان های اصلی و معابر آن ها توجه کنیم. هرسال فقط به اندازه به سازی یکی دو پیاده روی منطقه، برای ما اعتبار واریز می‌شود و امسال، این اعتبار به پیاده روی محله‌ای دیگر اختصاص یافته و امکان به سازی پیاده روهای نوده، در سال جاری وجود ندارد. اما قطعا در برنامه قرار خواهد گرفت.»
با ترافیک و شلوغی شهرک چه‌کنیم؟
حیدری از ساکنان بولوار نجف گلایــه می‌کند «خدا را شکر رشد مغازه های عرضه پوشاک و چرخیدن چرخ کار و کاسبی، در این محله بسیار خوب است و ما از این بابت واقعا خوشحالیم. اما رونق این مراکز، طبیعتا همزمان باعث ایجاد ترافیک و شلوغی هم شده. جوری که عصرها واقعا ترافیک این جا سرسام آور است و باید فکری به حال آن شود.»
معاون شهردار منطقه 2 شهرداری مشهد در این‌باره می‌گوید: «ما باید بین توسعه منطقه و کاهش آسیب های اجتماعی با مثلا نبود ترافیک، یکی را انتخاب می‌کردیم. قطعا رونق تجارت و کسب و کار و اصلاح و بهبود شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی محله برای ما در اولویت بود و همواره با مردم همکاری کردیم و می کنیم تا بتوانند شرایط کاری مناسبی برای خود در این منطقه فراهم کنند. همین حالا هم اگر دقت کنید، هیچ سدمعبر و مزاحمتی از سوی هیچ یک از اصناف در خیابان وجود ندارد و ترافیک، صرفا به علت رونق کسب و کار و رفت و آمد و تعداد جمعیت است.»
فعالیت انبارهای بی نام و نشان محله کنترل شود
میثاقی که 9سال است در بولوار نجف، صاحب یک مغازه خیاطی است، می‌گوید: «یکی از مشکلات این منطقه، وجود انبارهای بی نام و نشان بسیار زیادی است که اصلا معلوم نیست متعلق به چه کسی از کدام صنف است و در آن ها چه چیزی انبار می شود؟ به واسطه همین انبارها، رفت و آمدهای وقت و بی وقت خودروهای سنگین و وانت و ناامنی، ایجاد شده و باید برای سامان دهی این شرایط، فکری کرد.»
معاون شهردار منطقه توضیح می‌دهد: «مردم حق دارند که نگران فعالیت این مراکز باشند و مزاحمت های خاص این مراکز و انبارها کم نیست. حتما این انبارها را شناسایی و برای کنترل فعالیت و بررسی مجوزهای آنان اقدام می‌کنیم و اگر تخلفی آشکار و محرز شد، با جدیت برخورد خواهیم کرد.»
باید برای آب‌‌گرفتگی محله در فصل سرد، فکری کرد
«محمد رضایی» با مرور مشکلاتی که آب های سطحی جاری در نوده، زمان بارندگی پاییز و زمستان هر سال به وجود می آورد، درددل می‌کند: «آب افتادگی و آب های جاری و سطحی محله به دلیل ایراد و اشکال در ساخت منازل این محله و اختلاف سطح‌شان باهم، پارسال حتی به تخریب چند خانه فرسوده منجر شد. این شرایط برای همه خطرناک است و باید تا قبل از رسیدنِ فصل سرما و بارندگی، فکری کرد.»
قیطاقی پاسخ می‌دهد: «با توجه به همین مشکلاتی که گفته شد، مدتی است مشغول احداث یک کانال در محله برای جمع آوری آب های سطحی هستیم تا این مشکل به طور کلی رفع شود. این پروژه آغاز شده و به صورت فاز به فاز، در حال اجرای آن هستیم و تا پایان تابستان به اتمام می‌رسد و تا قبل از شروع بارش ها آماده بهره برداری می شود.»
5 قاب از محله نوده
محسن یکی از بچه‌های نوده است که پاتوق هر روزش پارک محله است.
در نوده سرت را به هر سمت که می‌چرخانی، مدام جوان های کیسه به دوشی می‌بینی که با نگاه، زمین را شخم می‌زنند تا ضایعات پیدا کنند و بریزند توی کیسه برای فروش و کمی پول. یکی از دلایل رواج زباله گردی در نوده تعداد زیاد انبارهای خریدار ضایعات در این منطقه است.
محله نوده تا به حال چندین نام بر خود دیده، بی آن که شرایط منطقه به معنی واقعی بهبود پیدا کرده باشد. یکی از مشکلات این تغییر نام های متعدد هم این که هنوز روی تابلوی اتوبوس های این منطقه، شهرک امام علی(ع) به عنوان مسیر قید شده، در حالی که مدت زیادی است این خیابان، به «نجف» تغییر نام داده.
توس 63 با همین ظاهر کــج و کوله و بیابانی، به‌گفته مسئولان شهرداری منطقه، قرار است تا سال آینده تبدیل به یک خیابان آباد شود. ما هم منتظر می‌مانیم. این صبر هم روی سال‌ها صبوری مردم این جا که با یک باد، تلی از خاک می شوند و با یک باران، تا زانو در گل فرو می‌روند. این قاب در این صفحه می‌ماند به یادگار تا سال آینده همین موقع برگردیم و سراغ وعده شهرداری منطقه را که گفت سال دیگر این جا را نخواهید شناخت، بگیریم.
جای جای محله نوده، این ستــون سنگی دیده می شود که قرار است محدوده شهر و خارج از شهر را جداسازی کنــد.
قرار بعدی تریبون‌محله
همین‌امروز 10مرداد
شهرک شهید باهنر
و ۱۷ مرداد محله التیمور
همین امروز 10مردادماه، تریبون‌محله‌ای‌ها مهمان مردم
«شهرک شهید باهنر» هستند. اهالی محترم این محله می‌توانند ساعت 11 صبح، در خیابان «حر41» منتظرمان باشند تا به همراه «رمضانعلی فیضی» رئیس کمیسیون مناطق پیرامونی و کم برخوردار شورای شهر مشهد و «حجه ا... حیدری» شهردار منطقه 6، مشکلات و کمبودهای محله‌شان را بشنویم و مرتفع کنیم.
قرار بعدی تریبون‌محله هم، پنجشنبه 17مرداد، محله پنج تن آل عبا(التیمور)، در پنج تن 55 به همراه «غلامرضا غلامی زه‌آب» شهردار منطقه 4 مشهد خواهد بود.
اهالی محله «نوده» به بیست و پنجمین «تریبون‌محله» خراسان‌رضوی از دغدغه‌هایشان می‌گویند
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
