چه زیباست شنیدن نغمههای میراث خراسانی، وقتی که در پنجه و حنجره جوانان این خطه ایران عزیز جلوه گری میکند و رخ مینمایاند. از یک سو آواز «مبین درپور» نوه خردسال زنده یاد نورمحمد درپور اسطوره موسیقی مقامی خراسان دلت را گرم میکند که چند سالی است در جشنواره ملی موسیقی جوان خوش میدرخشد و از دیگر سو، پنجههای هنرمندانی همچون مهدیس ابراهیمیان، سلمان سلیمانی، فرشاد علی نژاد و. .. . و چه بسیارند هنرمندان جوان خطه خراسان از شهرهای هنرمندپرور این دیار همچون تربت جام و تایباد و قوچان که راه اسطورهها و پیش کسوتان موسیقی مقامی را در پیش گرفتهاند تا مبادا دست روزگار نوای این میراث را به خاموشی بکشاند. جشنواره ملی موسیقی جوان، امسال هم شاهد حضور پرشور جوانان در عرصه موسیقی مقامی شمال، جنوب و شرق خراسان بود و آنها بار دیگر ثابت کردند که پرچم داران این هنر مردمی و اصیل خواهند بود و نوای دوتار خراسانی و آواز مقامی را پر طنین و باصلابت حفظ خواهند کرد. آیین اختتامیه «بخش نواحی» دوازدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان، جمعه شب با معرفی برگزیدگان در تالار وحدت به کار خود پایان داد. مراسم اختتامیه این دوره از جشنواره با حضور« سید محمد مجتبی حسینی» معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، «علی ترابی» مدیرکل دفتر موسیقی، «علی ثابت نیا» مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و استادان نامی موسیقی ایران همچون محمدرضا درویشی، حسین علیزاده، علی اکبر شکارچی، داریوش پیرنیاکان، برگزار و از برگزیدگان تقدیر شد. به بهانه این رویداد هنری، نگاهی داریم به حضور درخشان خنیاگران جوان ایرانی در بخش موسیقی مقامی خراسان.
گفت وگو با «محمدفاروق درپور» پیش کسوت موسیقی مقامی و داور جشنواره
دلگرمی از درخشش جوانان و یک دغدغه
در این باره با «محمدفاروق درپور» پیش کسوت موسیقی مقامی و داور جشنواره گفت وگو میکنیم و از او درباره نسل امروز موسیقی مقامی میپرسیم. درپوردر گفت وگو با خبرنگار ما میگوید: سومین سالی است که به عنوان داور در جشنواره موسیقی جوان حضور مییابم و به تماشای هنرنمایی جوانان در عرصه موسیقی مقامی مینشینم، حضور نسل جوان در این عرصه بسیار امید بخش و دلگرم کننده است، بروز استعدادها سال به سال بیشتر میشود و این حضور، خیال ما برای حفظ میراث کهن خراسان را راحت میکند. فرزند استاد زنده یاد «نورمحمد درپور»، البته نگرانی و دغدغهای هم دارد و میگوید: نکتهای که من و اکثر پیش کسوتان موسیقی مقامی شرق و جنوب خراسان را نگران میکند این است که هنرمندان جوان ما تنها به فراگیری چند مقام محدود بسنده میکنند، در حالی که ما مقام ها، منقبت ها، منظومهها و لحنهای فراوانی در موسیقی مقامی داریم که متاسفانه در حال فراموش شدن است. وی میافزاید: در عرصه آوازخوانی با کم کاری نسل امروز مواجه ایم، در حالی که بخش عمده موسیقی مقامی خراسان به آواز وابسته است و بسیاری از نغمهها و آوازهای استادانی همچون درپور و پورعطایی وجود دارد و متاسفانه به آنها توجه نمیشود. وی میافزاید: من و هم سن و سالانم که نسل بعد از استادان برجسته موسیقی مقامی خراسان هستیم، تلاش کرده ایم این میراث را حفظ کنیم، اما اگر نسل امروز فراگیری این آوازها و نغمهها را دنبال نکند، یک دهه دیگر اثری از آن باقی نخواهد ماند.
یک گلایه از برخی قضاوت ها
درپور گلایهای هم از برخی قضاوتهای هم نسلان خود دارد و میگوید: برخی دوستان این گلایه نابه جا را مطرح میکنند که حضور داوران از منطقه تربت جام، باعث نادیده گرفتن هنر هنرمندان دیگر شهرستانهای شرق و جنوب خراسان میشود، در حالی که این نگرانی اصلا درست و به حق نیست. وی میافزاید: من و دیگر داوران جشنواره، هیچ وقت نام و اعتبار هنری خود و پدرانمان را فدای این گونه کارها نمیکنیم، همان طور که سال گذشته نیز همه دیدند، پنج نفر از شش شرکت کنندگانی که به عنوان نفرات برگزیده معرفی و تجلیل شدند اهل تایباد بودند.
هنرمندان جوان
به کارشان قانع نباشند
علیرضا سلیمانی
هر سه رده سنی خوب بودند، اما رده سنی الف از همه بهتر ظاهر شد. گروه سنی الف کار را جدیتر گرفته و اصالت تا حدودی رعایت شده بود. در بخش آواز بیشتر توقع داشتیم. دوتار شمال خراسان همراه با آواز است. متأسفانه فقط دوتار آموزش میبینند، با وجود این که دوتار و آواز باید توأمان باشد. مردم هر منطقهای به آوازشان مسلّط هستند و میتوانند از آنها کمک بگیرند. استادان زیادی حضور دارند، باید آنها را پیدا کنند و آموزش ببینند، نباید به کارشان در این سن قانع باشند.
انگیزه و اشتیاق جشنواره برای جوانان
عزیز تنها
آثار به لحاظ کیفی خوب بود. شرکتکنندگان در هر دوره پیشرفت میکنند بهطوری که امسال قضاوت میان آثار مشکل بود. اجراهای هر سه گروه راضیکننده بود. برگزاری چنین رویدادهای هنری در موسیقی کشور بسیار تأثیرگذار است و در منطقه ما هم باعث ایجاد انگیزه و اشتیاق در میان جوانان شده است.
جوانان خراسانی
این میراث را حفظ کنند
اسفندیار تخمکار
اجرا نسبت به دوره گذشته پیشرفت خوبی داشت، به طوری که در بسیاری مواقع رقابتها بسیار به هم نزدیک بود. در رده سنی گروه ج نقطه ضعفهایی بود و تقریباً همه یکسان بودند، چون بخش عمده موسیقی ایرانی را آواز تشکیل میدهد به همین دلیل شرکتکنندهها در این بخش کم کار کرده بودند. به هر حال این هنر میراثی است که طی نسلها سینهبهسینه منتقل شده است و جوانان ما باید آن را حفظ کنند.
پــیــوســت
برگزیدگان جشنواره ملی موسیقی جوان در بخش موسیقی خراسان
تکنوازی دوتار شرق و جنوب خراسان:
گروه سنی الف: رتبه اول «مهدیس ابراهیمیان»، رتبه دوم «کوثر حیاتی»، رتبه سوم «کیان واحدی» هر سه از تربت جام
گروه سنی ب: رتبه اول به طور مشترک «مصطفی تیموری» و «ایمان تخم کار» از تربت جام، رتبه سوم «ا... داد بهرامی» از تایباد
گروه سنی ج: رتبه اول «همایون حامدی» از تربت جام، رتبه دوم «سلمان سلیمانی» از تایباد، رتبه سوم به طور مشترک «محمد سلیمانی» از تربت جام و «علی شیری» از تایباد
آواز شرق و جنوب خراسان:
گروه سنی الف (1): رتبه اول «مبین دُرپور» و رتبه دوم «محمد امین امینی» از تربت جام
گروه سنی الف (2): رتبه دوم «عبدالرحمن باطوری» و رتبه سوم «کیان واحدی» از تربت جام
گروه سنی ج: رتبه دوم «امین برنا» و رتبه سوم «محسن کریمی» از تربت جام
تکنوازی دوتار شمال خراسان:
گروه سنی الف (1): رتبه اول «امیرحسین حسین زاده» از تهران، رتبه دوم «بهاره شریفی» از مشهد، رتبه سوم «رضا محرابی» از شهریار
گروه سنی الف (2): رتبه اول «مصطفی اسلامی» از شهریار، رتبه دوم «فرهاد اسلامی» از شیروان
گروه سنی ب: رتبه اول «فرشاد علی نژاد» از قوچان، رتبه دوم «صادق غلام رضا زاده» از شیروان، رتبه سوم «بامداد غفاری» از قوچان
گروه سنی ج: رتبه اول «محمد رحمانی» از مشهد، رتبه دوم «شهاب رضا زاده» از شیروان، رتبه سوم «سجاد حسین پور» از مشهد
آواز شمال خراسان:
گروه سنی الف: رتبه اول «جلیل خانی» از قوچان، رتبه دوم « علی انصاری» از درگز، رتبه سوم «سید پدرام خلیق» از قوچان
گروه سنی ب: رتبه سوم «سعید هوشمند» از شیروان
گروه سنی ج: رتبه دوم «مظاهر حدادیان» از فاروج
تکنوازی دف:
گروه سنی الف: رتبه سوم: آقای علی کاربین( مشهد)
* هیئت داوران جشنواره برای برخی رتبههای گروههای مختلف، هیچ یک ازشرکت کنندگان را حائز رتبههای برتر تشخیص نداد.