نشست بررسی ملاک ها و معیار های انتخاب شهردار مشهد در دوره پنجم با حضور محمدرضا حیدری دبیر و سخنگوی شورای پنجم ، احمد نوروزی شهردار اسبق مشهد و منتخب شورای پنجم، محمد رحیم رهنما استاد دانشگاه و عضو دوره اول شورای شهر مشهد، سیدجلال فیاضی معاون اسبق شهردار مشهد و عضو دوره چهارم شورای شهر مشهد، حسن موحدیان فرماندار اسبق مشهد و مشاورسابق شهردارو استاندار در امور حاشیه شهر و محمد مهدی برادران معاون سابق شهردار مشهد برگزار شد.در این نشست، ابتدا ملاک ها و معیارهای انتخاب توسط سخنگوی شورای پنجم مطرح و سپس درباره ملاک ها و معیار ها اظهار نظر شد. در ضمن برای این نشست از محمدکمال سرویها رئیس شورای شهر فعلی(دوره چهارم) ومحمد سهیلی عضو شورای شهر مشهد در دوره چهارم نیز دعوت شده بود که بنا به مشغله های کاری در این نشست حضور نیافتند.
ضرورت داشتن نگاه راهبردی برای اداره شهر
محمدرضا حیدری دبیر وسخنگوی منتخبان شورای پنجم : از روزنامه خراسان رضوی برای برگزاری این نشست تشکر می کنم. همان طور که می دانید از وظایف اصلی و مهم ترین وظیفه ای که قانون گذار برای شورای شهر مشخص کرده، انتخاب شهردار است و این موضوع دغدغه اصلی اعضای شورا، مردم ومشارکت کنندگان در فرایند انتخاب نمایندگان شوراست. موضوع انتخاب شهردار بسیار مهم است و ما هم در جلسه منتخبان شورای پنجم، بعد از اعلام نتایج، برنامه ای را برای این دوره انتقالی از شورای چهارم به شورای پنجم تعریف کردیم که ملاک ها و فرایند انتخاب شهردار نیز در آن وجود دارد. با توجه به مجموعه بحث هایی که طی این روزها داشتیم، هم اکنون طی برنامه زمانی تعریف شده، مشغول بحث و گفت وگو در مورد ملاک های شهردار هستیم و هنوز وارد فرآیندها نشده ایم. همین جا هم اعلام می کنم خبرها و گمانه زنی هایی که در فضای رسانه ای و مجازی در مورد انتخاب شهردار منتشر می شود، بیشتر در همان حد و حدود گمانه زنی هاست و ما هنوز وارد هیچ مصداقی برای بررسی موضوع انتخاب شهردار نشده ایم. برخی ملاک ها که در جمع بندی به آن ها رسیده ایم، به ویژگی های شخصی و توانایی های شهردار بر می گردد؛ معتقدیم برای یک شهردار موفق توانایی ها، برنامه و تیم کارا و قوی مهم ترین معیارها است نه چهره و نام ها؛ زیرا نام ها به تنهایی نمی توانند به عنوان یک شهردار موفق انجام وظیفه کنند. بنابراین مشخصه های دیگری لازم است که مهم ترین آن برنامه و سابقه است. در مورد ملاک ها، داشتن سابقه مدیریتی قوی و توانمند هم در بخش دولتی و هم در بخش خصوصی مطرح است زیرا معتقدیم شهردار یک مدیر درآمد-هزینه است. یعنی باید توانایی ایجاد درآمد و هزینه کرد درست را داشته باشد.
یک مدیر دولتی که صرفا مدیر هزینه کرد است، نمی تواند شهرداری قوی باشد، لذا توجه به سابقه فعالیت در بخش دولتی و بخش خصوصی را در نظر گرفته ایم. موضوع بومی بودن را هم به عنوان یک ملاک در نظر گرفته ایم مگر این که ویژگی و توانایی خاصی در یک چهره ملی وجود داشته باشد که به چهره استانی ترجیح داده شود. با این حال، بومی بودن وزنی خاص در شاخص ها و ملاک های ما دارد. موضوع سرمایه اجتماعی فرد به لحاظ مقبولیت، اعتماد عمومی و حسن شهرت نیز یکی دیگر از شاخص های ماست. توانایی در تعاملات سازمانی و نهادی نیز مهم است و شهردار باید ظرفیت امکان تعامل با تمام نهادهای درون استانی و در سطح ملی در راستای جذب امکانات برای شهر را داشته باشد. تعامل با دولت، نکته بسیار مهمی است، بنابراین تعامل نهادی یکی از مهم ترین شاخص ها است. موضوع بعدی باور به کار شورایی است و شهردار باید شورا را به عنوان یک نهاد و مرجع نظارتی بپذیرد و مقید به قانون باشد، اقدام خلاف قانون نیز انجام نداده و همواره پاسخگو باشد. داشتن نگاه جامع و سیستمی به مسائل شهری هم مهم است و شهردار باید یک برنامه راهبردی برای مدیریت شهری داشته باشد و بتواند در گفت وگوی رو در رو با اعضای شورا از برنامه هایش دفاع کند. شهردار همچنین باید برنامه جامعی برای مبارزه با مفاسد در مجموعه شهرداری داشته باشد، ضمن این که از داشتن نگاه انسانی به شهر نیز غافل نشود. به عنوان مثال وزن آسفالت مصرفی در شهر به عنوان موفقیت تلقی و از داشتن نگاه انسانی به شهر نیز غفلت نشود. مدیر آینده شهر مشهد نباید صرفا یک نگاه کالبدی به شهر داشته باشد و علاوه بر آن، باید یک شناخت نسبی از تهدیدها و فرصت های شهر در متغیرهای مختلف داشته باشد. مسائل کالبدی، حمل و نقل، ترافیک و ... از این جمله است. تیم کاری شهردار هم برای اعضای شورای پنجم مهم است و ما در گفت وگو با کاندیدای شهرداری، از وی می خواهیم تیمی متخصص، پاک دست با حسن شهرت را به شورای شهرمعرفی کند.
پیگیری برای قانونمند کردن درآمدهای شهر
سیدجلال فیاضی معاون اسبق شهردار و عضوشورای چهارم: از روزنامه خراسان رضوی برای پرداختن به دغدغه های مردم و از جمله مدیریت آینده شهری تشکر می کنم و به منتخبان شورای پنجم هم تبریک می گویم. امیدوارم در مسئولیت خطیری که بر عهده گرفته اند، موفق باشند. مهم ترین اقدام شوراها، انتخاب شهردار است و اگر در این انتخاب دقت کافی، حساسیت و وسواس کافی وجود داشته باشد، قطعا بسیاری از اقدامات چهار ساله بعدی شورا روی یک چرخ روان خواهد افتاد و شورا چالش های کمتری خواهد داشت. قبل از این که به برخی ویژگی ها بپردازم، می خواهم به نکته ای اشاره کنم که به نوعی تجربه است و آن هم این که دوستان شورای پنجم خودشان را خیلی گرفتار شاخص ها، ویژگی ها و بحث های تئوریک نکنند. اگر چه موضوع شاخص ها و ویژگی ها، مهم است اما با توجه به اهمیت این موضوع، این مسئله در ذهن همه کسانی که به طریقی برای انتخابات شورا به میدان آمده اند، منسجم شده است. گاهی وقت ها ممکن است قصه پرداختن زیاد و طولانی به شاخص ها و صرف زمان زیاد برای رسیدن به شاخص ها، به نوعی دام تبدیل شود و اعضای شورا با سپری شدن بخش زیادی از وقت شان، مجبور شوند با توجه به نزدیک شدن به زمان آغاز به کار شورای آینده، مصداق های انتخاب شهردار را با عجله مورد بررسی قرار دهند و این اتفاق خواسته یا ناخواسته در شورای چهارم افتاد زیرا ما خودمان در شورای چهارم خیلی به شاخص ها، نمره دادن، امتیاز بندی و کمی و کیفی کردن توجه کردیم اما زمان را از دست دادیم.
فیاضی: در مورد شورای آینده هم اگر همین رویه باشد، در آخر کار ممکن است فرصت تطبیق شاخص ها با مصداق ها فراهم نشود، یعنی یا فرصت نیست یا اصلا فرایند انتخاب، به طریقی پیش می رود که فرصت تطبیق شاخص و مصداق مهیا نمی شود. معمولا همه کسانی که در عرصه شورا حضور دارند، دورنما و چشم اندازی از شهردار آینده در ذهن داشته اند و بهتر است در این مورد به سمت جمع بندی پیش بروند چون ممکن است گرفتار کمبود زمان و تطبیق شاخص و مصداق ها شوند. البته اگر بخواهند مصادیق را محدود یا بسیار وسیع در نظر بگیرند، باز هم دچار مشکل می شوند. به نظرم قصه پرداختن به شاخص ها تبدیل به تهدید یا فرصت سوزی نشود. این نکته مهم است و باید زمان بندی مناسبی برای این مسئله وجود داشته باشد. اشتراکات زیادی در نکات آقای حیدری و نظرات من وجود دارد؛ تخصص مناسب در مدیریت شهری و حداقل در یکی از بخش های مدیریت شهری و نیز تسلط بر مدیریت هزینه-درآمد قانونمند، یکی دیگر از معیارهاست زیرا درآمد کسب کردن خوب است اما از هر راهی نباید برای شهر درآمد ایجاد کرد. شهردار باید به مدیریت درآمد و هزینه مسلط باشد.
باید مسیرهایی را هموار کند تا از آن طریق بتواند برای شهر درآمد ایجاد کند. شهردار آینده همچنین باید توانایی لازم برای پیگیری قانونمند شدن درآمدهای شهرداری را داشته باشد. متأسفانه بخشی از درآمدهای پایدار شهرداری قانونمند نیست و بخشی هم از طریق شورا محقق نمی شود. بخشی از این درآمد پایدار باید توسط دولت محقق شود. از دیگر ویژگی های شهردار آینده، باید تعامل داشته و شورا پذیر باشد. علاوه بر این شوراپذیری، انتقادپذیری و تحمل شورا، نخبگان و رسانه ها توسط شهرداراز دیگر ملاک هاست. نکته آخر هم این که شناخت خوبی از بدنه نیروی انسانی شهرداری داشته باشد. بزرگ ترین سرمایه شهرداری، نیروی انسانی کارآمدش است. ممکن است در میان 10 تا 12 هزار نیرو، افرادی هم باشند که توانایی کمی داشته باشند اما بدنه اصلی نیروی انسانی شهرداری و به ویژه بدنه کارشناسی اش توانمند است و یک تجربه چند ده ساله را پشت سر دارد. باید از این بدنه به خوبی استفاده شود.
شهردار مشهد از بدنه شهرداری انتخاب شود
حسن موحدیان فرماندار اسبق مشهد و مشاورسابق شهردارو استاندار در امور حاشیه شهر: به منتخبان شورای پنجم تبریک می گویم. از روزنامه خراسان رضوی هم که به این موضوع می پردازد، سپاسگزارم. به نظرم دو بحث داریم. یکی بحث مدیریت شهری و بحث دیگر بحث شهردار است. ما در کشورمان شهردار نداریم اما مدیریت شهری داریم چون شهردار اصولا باید توسط مردم انتخاب شود و اختیارات وسیعی نیز داشته باشد. اما اینجا بحث ما، مدیریت شهری است. برای مشهد هم کارایی افراد بومی بهتر است و کسی نمی تواند مثلا از اهواز بیاید مشهد و شهردار مشهد شود زیرا قطعا مردم استقبال نمی کنند. به نظرم حتما شهردار آینده باید بومی باشد. مردم هم اگر بخواهند شهردار انتخاب کنند، حتما شهردار بومی انتخاب می کنند. به عنوان مثال اول انقلاب یک نفر به عنوان شهردار غیر بومی به تربت حیدریه رفت اما موفق نبود. در مورد گزینش شاخص ها نیز در نظر گرفتن برخی شاخص ها خوب است اما همان طور که آقای فیاضی گفت نباید این شاخص ها را به اندازه ای گسترده کنیم که نتوانیم چهره ای منطبق با همه شاخص ها پیدا کنیم، ضمن این که باید شاخص های غیر واقعی نیز در نظر نداشته باشیم که نتوانیم به این شاخص ها برسیم زیرا ما همه انسان هستیم و نقاط ضعف و قوت داریم، بنابراین نقاط ضعف شهردار را شورا می تواند پوشش دهد. شورای آینده هم خدا را شکر یک دست است و می تواند نقاط ضعف را جبران کند. اگر یک نفر را پیدا کردید که مثلا یکی از شاخص ها را ندارد، خودتان این یک شاخص را پوشش بدهید و به او کمک کنید.
شهردار بدون پشتیبانی شورا نمی تواند موفق باشد. البته این به معنای این نیست که نواقص شهردار نادیده گرفته شود اما باید بداند که شورا پشتیبان اقدامات مثبت اوست. اعضای شورای پنجم باید فردی را انتخاب کنند که حتی اگر چهره ای سیاسی هم باشد، اما در اجرا سیاسی نباشد چون سیاسی بودن در شهر برای خود شورا، شهرداری، مردم و پیشرفت شهر ایجاد گرفتاری می کند. مشهد در کشور، شهری منحصر به فرد است. سند توسعه این شهر نیز بر مبنای خدمات است. وقتی می گوییم 51 درصد هتل ها و مراکز اقامتی ایران در مشهد است یعنی این که مردم مشهد اقتصادشان را از طریق ارائه خدمات به گردش در می آورند. شهرداری هم نباید برای زائر و مجاور در این راستا بار و مشکل ایجاد کند. مسئله بعدی که لازم می دانم به آن اشاره کنم این است؛ زمانی که شورای چهارم روی کار آمد، من طی سخنانی کوتاه در شورای شهر به آن ها اعلام کردم بدنه کارشناسی شهرداری قوی است و باید تلاش کنند این بدنه رشد کند و اعضای این بدنه نیز بدانند در شهرداری به آن ها بها داده می شود. بنابراین اگر نظر من را می خواهید، تکرار می کنم که چهره ای را از بدنه خود شهرداری انتخاب کنید تا در این سازمان اتفاقی بیفتد و همه بدانند می توانند مراتبی را طی کنند و به جایی برسند. این چه روش اشتباهی است که می رویم و شهردار عاریه انتخاب می کنیم و به مشهد می آوریم؟
ضرورت داشتن تفکر سیستمی توسط شهردار
احمد نوروزی شهردار اسبق مشهد و عضوشورای پنجم: ما خیلی سعی داشتیم شورایی سر کار بیاید که بیانگر بخش بیشتری از افکار عمومی جامعه باشد اما دوستان اصولگرا همراهی نکردند و در این خواسته مشارکت نکردند و بالاخره در این بحث، آن گونه که باید وارد نشدند. در مورد انتخاب شهردار بحث های مختلفی مطرح شد. بحث تفکر سیستمی و آشنایی به علم و تکنولوژی روز یکی از آن مباحث است. برای شهری به بزرگی مشهد امکان اداره با روش های سنتی و بدون استفاده از علم و تکنولوژی روز وجود ندارد. اگر چه اقداماتی در این مورد در مشهد انجام شده اما آنچه در مورد استفاده از علم و تکنولوژی در مشهد اتفاق افتاده، همانند جزیره ای پراکنده بوده و یک سیستم واحد نیست و شهردار مشهد باید با تفکری سیستمی به این عرصه وارد شود. داشتن تجربه با پیشینه حداقلی، اهل کار جمعی بودن و تفکر استفاده از خرد جمعی و داشتن قدرت تعامل و گفت وگو نیز از دیگر شاخص های انتخاب شهردار است. چهره ای که با حمایت این شورا بر سر کار می آید باید انسانی باشد که تعامل بسیار گسترده با تمام آحاد جامعه و به ویژه نخبگان و متخصصان جامعه داشته باشد، ضمن این که قدرت و توانایی جمعی مردم را هم باور داشته و در کار با مردم، بسیار چهره صبوری باشد. معتقدم شهردار باید چهره نسبتا جوانی باشد و نسل ما باید بسیاری از وظایف را به آن ها واگذار کند. قطعا در شورای شهر نیروهای با تجربه مفید هم بودند اما ما در جمع خودمان از نیروهای جوان اصلاح طلب نیزاستفاده کردیم. در مورد شهرداران اسبق مشهد، آقای شهرستانی 39 ساله ، من 42 ساله و آقای پژمان هم 49 ساله بود که شهردار شدیم، فکر می کنم شهردار مشهد حتما باید به کار و برنامه سیستمی اعتقاد داشته باشد. انسانی هوشمند و زیرک باشد و این ویژگی ها می تواند در تحصیل، فعالیت های اقتصادی و فرهنگی و نحوه تعامل وی نمایان باشد تا سرجمع این ویژگی ها به انتخاب شهردار منجر شود. در مورد برنامه برای اداره شهر باید بگویم کسی که می خواهد شهردار شود، فعلا باید در مورد کلیات، برنامه ارائه کند، ضمن این که در انتخاب شهردار، بومی بودن و آشنایی با شهر نیز مهم است و از نظر ما کسی که در این شهر تجربه مدیریتی داشته باشد هم می تواند یک چهره بومی محسوب شود تا از این طریق بتواند از آشنایی ها و ارتباطات خود برای اداره شهر استفاده کند.
ضرورت توسعه تعاملات ملی و بین المللی در شهرداری
محمدرحیم رهنما، استاد دانشگاه و عضو دوره اول شورای شهر مشهد: از روزنامه خراسان رضوی برای برگزاری نشست هایی که تاکنون برگزار شده تشکر می کنم. مباحث خوبی تاکنون در حوزه مدیریت شهری مطرح شد و امیدوارم این بحث ها ادامه پیدا کند. مشهد دومین کلانشهر کشور است و جایگاه خاصی در کشور دارد. تعاملات محلی، ملی و بین المللی می خواهد و برای رسیدن مطلوب به این مهم، شهردار آینده مشهد باید توانایی کافی داشته باشد و بتواند با توجه به چشم اندازهای جهانی و تحولات شهری، جایگاه مشهد را در سطح بین المللی ارتقا دهد. شهرها، موتور محرک توسعه هستند و نقش بسیار مهمی در توسعه ملی و بین المللی دارند و در این میان نقش مدیریت شهری نیز بسیار مهم است. مدیران شهری جایگزین مدیران دیپلماسی سنتی هستند. این امر نیز برای مشهد بسیار مهم است و شهردار آینده باید بتواند جایگاه این شهر و ارتباط این شهر با شهرهای بین المللی را ارتقا دهد، ضمن این که از ارتقای جایگاه فرهنگی مشهد نیز غافل نشود. برای موفقیت یک شهردار، سیاست های کلان ملی مهم است اما خود شهردار هم می تواند در این مورد نقش آفرینی کند. بحث بعدی من این است که مشهد 99 سال است که شهرداری دارد و در این مدت تاکنون 65 شهردار داشته که 18 نفر از آن ها بعد از انقلاب بوده اند. شهردارانی داشته ایم که از یک و نیم سال تا دو سال در این منصب بوده اند اما در همین 4 دوره شورا این شهرداران با زمان بیشتری به کار خود در مشهد ادامه داده اند.
در قانون برای انتخاب شهردار، شاخص هایی وجود دارد اما برخی شاخص های ضروری در قانون نیامده است. مثلا مشارکت پذیر بودن، اعتقاد به خرد جمعی، قانون مداری، داشتن بینش راهبردی بلند، پاسخگویی، داشتن نگاه راهبردی و کلان، به روزمرگی نیفتادن، سیستماتیک فکرکردن، تمرکز زدایی و واگذاری اختیارات به سطوح پایین و نیز مسئولیت پذیری از جمله ویژگی هایی است که در قانون به آن اشاره نشده اما مواردی ضروری و مهم است. نقش شهردار در ارتقای جایگاه شورای شهر نیز بسیار مهم است. شهردار هم می تواند اهمیت و جایگاه شورای شهر را ارتقا بخشد و هم می تواند آن را تضعیف کند. شهردار حتما باید ایده های مطلوبی برای اداره شهر داشته باشد، هدفمند حرکت کند و در نهایت بتواند برنامه های جامعی برای شهر تهیه کند. اگر شهر برنامه جامعی داشته باشد، هر شهرداری که بیاید باید بر مبنای همان برنامه عمل کند. راهبرد توسعه شهر باید مشخص باشد. مشهد، شهری فرهنگی است و در بعد زیارت و فرهنگ معنوی، شهری مهم است و شهردار آینده مشهد نیز باید این مسئله را در نظر داشته باشد. اقتصاد فرهنگی و درآمد حاصل از گردشگری هم برای مشهد مهم است. کشور باید در سال 1404 به درآمد 20 میلیارد دلاری از طریق گردشگران برسد و این مسئله جزو برنامه های تثبیت شده کشور است، بنابراین برای کمک به این هدف، باید نگاه فرهنگی مشهد تقویت شود و نگاهی جامع نگر و سیستمی وجود داشته باشد.
تلاش برای رسیدن به معادلات برد – برد برای شهرداری
محمد مهدی برادران معاون سابق شهردار مشهد و کارشناس مدیریت شهری: برای انتخاب شهردار ملاک هایی وجود دارد که به آن ها ملاک های حداقلی می گویند و قانون این ملاک ها را به ما تکلیف می کند و این ملاک ها در آیین اجرایی ضوابط احراز سِمت در شهرداری قید شده است. در مورد شهرداری های درجه 11 و 12 که مشمول شهرداری مشهد می شود، مدرک کارشناسی ارشد با گرایش های مشخص شده توسط وزارت کشور مورد تأیید است. تبصره این آیین نامه هم در مورد مسئولیت های ملی، اجازه می دهد اگر شهردار دو سال مسئولیت ملی داشته باشد، کارشناسی ارشد به لیسانس کاهش یابد، اما مدرک تحصیلی شهردار حتما باید رشته های مرتبط با حوزه شهر باشد. این کار در مورد شهردار فعلی انجام نشد و جزو تخلفات وزیر کشور بود که پاسخ قانع کننده ای هم برای آن اعلام نشد. در مورد سایر شاخص ها نیز مشخصات و ویژگی خاصی مد نظر نیست و دست شورا برای انتخاب هر فردی با این شرایط باز است. در راستای نگاه حداکثری، برای این که شایسته ترین فرد برای این عنوان انتخاب شود، تعهد و تخصص همواره مطرح بوده است. شاخص مهم دیگر شهردار، روحیه تخصص و کارآفرینی است. البته کارآفرینی هم برای خودش جایگاهی دارد که شامل داشتن نگرش مثبت، قدرت ریسک و استفاده از فرصت ها می شود و این که شهردار بتواند فرصت های اجتماعی و اقتصادی را به ارمغان بیاورد و معادلات برد – برد برای شهر خلق کند. آنچه مسلم است این که شهردار، دائم در حال تصمیم گیری های متعدد است، بنابراین باید با استفاده از فضاها و پیشنهادهایی که در سطح جامعه به وی می شود، حداکثر منافع عمومی را برای شهروندان محقق کند، ضمن این که در حوزه تصمیم گیری، باید وسواس خاصی داشته باشد.
شهردار آینده به یقین نمی تواند برنامه مستقلی برای اداره شهر ارائه کند، چون شهرداری مشهد هم چشم انداز دارد و هم برنامه عملیاتی و هم نظام برنامه ریزی اش بر اساس 40 سامانه طراحی شده است اما باید افق بندی و جمع بندی نظری مشخصی داشته باشد. در سال های گذشته آنچه شهرداری مشهد را خیلی اذیت کرد، نبود یک جمع بندی نظری بین شورا و شهردار فعلی با شورا و شهردار گذشته و نخبگان شهر در مورد مسائل شهر بود.
باید بتوانیم راهبردهای استراتژیک توسعه شهری برای مشهد داشته باشیم. اما یکی از شاخص های اصلی، بحث وفاق جمعی کلیه ذی نفعان شهر در مورد شهرداری آینده است و چون این امر طی سال های گذشته به هر دلیل ایجاد نشد، برای این مهم وقت زیادی از شورا و شهرداری و مدیران شهری در حوزه های نظری گرفته شد و موجبات اختلاف زایی رسانه ای یا جریانات مختلف اجتماعی به وجود آمد و این امر اگر قرار باشد ادامه داشته باشد، در حوزه عمل باعث ایجاد خلل در امور شهر شده و در حداقل آثار، باعث حرکت کند در اداره شهر می شود. به این نکته هم باید توجه داشته باشیم که هرسازمانی الزامات خاص خودش را دارد. مثلا حتی نمی توان تصور کرد که فردی از خارج از دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی برای ریاست این دانشکده انتخاب شود و رئیس این دانشگاه، باید قطعا یکی از اعضای همین دانشکده باشد. بنابراین هر سازمانی اقتضائات بومی خودش را دارد و افرادی در آن سازمان هستند که از کارشناسی تا رده های بالا در آن کار کرده اند و ارتباطات، محیط، قوانین، سازمان و فرهنگ سازمانی آن را می شناسند. در مورد شهرداری مشهد نیز تحقیقات زیادی درباره فرهنگ سازمانی انجام شده تا مشخص شود فرهنگ سازمانی چه میزان بر تصمیم گیری های موثر مدیران شهری اثرگذار است. در مورد اقبال از شهرداران گذشته هم همین مسئله فرهنگ سازمانی باعث اقبال یا اقبال نشدن از آن ها شده است. مبحث دیگر این که الگویی که در حال حاضر در دنیا رایج است، حکم روایی هوشمند شهری است که شاخص های آن شفافیت، مشارکت، اجماع پذیری، عدالت، نگرش راهبردی و سیستمی است. این الگو جهان شمول است.
انتخاب شهردار بر اساس انتظار مردم
محمدرضا حیدری: جریان انتخابات و رقابت های انتخاباتی و نوع رفتار مردم، ناشی از انتخابی است که حداکثر مردم و جامعه آن را ارائه می کنند. به طور طبیعی برنامه هایی که ما در دوره تبلیغات ارائه و بر آن تمرکز کردیم، نشان دهنده آرا و سلایق ماست و در انتخابات شورای پنجم هم مردم به طور معناداری به این نگاه و تفکر رأی دادند.
اگر کف و سقف حداکثر رأی را بررسی کنید، یک رکورد قابل توجه را در میزان مشارکت مردم و در میزان رأی به کاندیداهای ما مشاهده خواهید کرد. اگر کف و سقف رأی شوراهای گذشته را نگاه کنید، می بینید شورای پنجم کاملا متمایز و معنا دار است و 250 هزار رأی به نفر اول لیست ما نشان داد که به طور طبیعی مردم مطالبات و انتظاراتی دارند که باید به آن پاسخ داده شود. البته این مطالبات و انتظارات قطعا در چارچوب اسناد بالادستی و بر مبنای بحث قانون اساسی و شوراهاست. شهردار نیز باید چهره ای باشد که به طور طبیعی بتواند پاسخگوی این انتظارات و مطالبات باشد. قطعا اگر این شخص بتواند پاسخگوی این نیازها باشد، می تواند در میان گزینه های ما قرار گیرد.
شهردار بایدهمفکر با اعضای شورا باشد
احمد نوروزی: گاهی اتفاق افتاده که انتخاب شهردار از تفکر مقابل یا جناح سیاسی دیگری بوده است. مهم ترین نکته این است که باید نوعی تعامل و هماهنگی بین شورای شهر و شهردار وجود داشته باشد. تفکرات سیاسی، مهم ترین بحث شان این است که راه حل هایی که برای جامعه ارائه می دهند، متفاوت است وگرنه در کلیات معیارهای انتخاب شهردار، جناح های سیاسی اندیشه خیلی متفاوتی در مقابل هم ندارند. فکر نمی کنم تا به حال شورا یا شهرداری انتخاب شده باشد که دنبال منافع شخصی اش بوده باشد. همه از منظر کلی، دنبال و مدعی خدمت هستند. اما بحث شیوه های کار مطرح است.
کسی که می خواهد شهردار باشد باید این شیوه ها و تفکرات را قبول داشته باشد و بتواند این تعامل و هماهنگی را ایجاد کند و در این میان فردی می تواند این کار را انجام بدهد که از نظر فکری نیز به جمع شورا نزدیک باشد. اگر ما در برخی مسائل جامعه منتقد هستیم و می گوییم برخی روش ها و سختگیری ها جواب نمی دهد، این به معنای این نیست که ما اعتقاد به اصلاح جامعه نداریم. کسی که می خواهد انتخاب شود باید این شیوه ها و روش ها را اداره کند. طبیعتا رسیدن به این مطلوب، نیازمند این است که شهردار دارای همفکری بیشتری با اعضای شورا باشد اما در مدیریت های میانی، کارها فنی تر و تخصصی تر می شود و آنجا دیگر بحث تخصص معنا پیدا می کند و می توان از نیروهای متخصص با تفکرات متفاوت از تفکر حاکم بر شورا و شهرداری نیز استفاده کرد.
انتخاب شهردار با گرایش جریان مقابل، منطقی نیست اما باید اهل تعامل باشد
سیدجلال فیاضی: به لحاظ تجربی می گویم، این که انتظار داشته باشیم فردی که شهردار می شود از گرایش جریان مقابل باشد، منطقی نیست و طبیعی است که فردی باید انتخاب شود که به لحاظ گرایش سیاسی با این شورا همگرایی داشته باشد. اما نکته ای که مهم است این که آیا این فرد، گرایش سیاسی اش را در تعاملات شهری دخالت می دهد یا خیر؟ و این نکته مهمی است. برای روش تر شدن این مسئله مثال می زنم. ما سه دستگاه موثر در شهر داریم که شامل شورا و شهرداری، دولت و آستان قدس است و این ها کاملا در اداره شهر موثر هستند، بنابراین اگر هر کدام از این سه ضلع، تعامل خوبی با هم نداشته باشند شهر دچار مشکل می شود. آستان قدس مالک بیش از 60 درصد زمین های این شهر است و نقش زیادی در مسائل شهر دارد. دولت نیز بسیاری از مسائل شهر را در اختیار دارد.
از فردای روزی که شورا تثبیت شود و اعضای شورا مشغول به کار شوند، یکی از مهم ترین کارهایی که باید پیگیری کنند طرح تفصیلی است و این مسئله در دست دولت است، بنابراین باید با دولت تعامل خوبی داشته باشند. اگر شهردار آینده اهل تعامل با این دستگاه ها نباشد هم خود و هم شورا دچار گرفتاری می شوند. تا قبل از این که آیت ا... طبسی فوت کند، شهرداری با هر دو دستگاه دولت و آستان قدس مناقشه داشت. بعد از فوت ایشان، تعامل با آستان قدس اتفاق افتاد اما مناقشه با دولت بر سر مسائل مشهد ادامه یافت. این مناقشه وقتی در مسائل شهری باشد، خوب است اما وقتی وارد مسائل سیاسی جریان ها شود کار را متوقف می کند و به همین دلیل رهبر معظم انقلاب تعبیری را به کار بردند که در هیچ کجا از آن استفاده نکردند و فرمودند شورا و شهرداری دو نهاد اجتماعی هستند که ورودشان به دعواها و مناقشات سیاسی سم مهلک است. بنابراین این نکته خیلی حکیمانه است. فکر نکنیم اگر در مسائل سیاسی مناقشه کردیم، این امر در مسائل شهری تأثیرگذار نیست. اگر شهردار و شورا به مناقشات سیاسی ورود کنند، بر تعاملات شهری حتما تأثیر می گذارد. این که دوستان شورای پنجم، شهرداری با گرایش همگرا با خودشان انتخاب کنند، حق آن هاست و در تمام نظام های دموکراسی هم حق همین است. اما این که این شهردار در آینده گرایش خود را در مناقشات سیاسی نشان بدهد و این امر بر مناقشات شهری سایه بیندازد، هم برای شورا پاشنه آشیل است و هم می تواند برای شهر مضر باشد.
حواسمان جمع باشد که یکسری از شاخص ها ومعیارها اصل نشود وزمان را برای انتخاب شهردار از دست ندهیم ،به همین دلیل است، تا زمانی که خواستیم مصداق را با معیارها تطبیق دهیم این کار را شتابزده انجام ندهیم ، گرایش های سیاسی فرد را لحاظ کنیم اما توجه کنیم که فرد منتخب در معیارهای دیگر مانند رشته تخصصی و شناخت بدنه شهرداری توانمند باشد. نکته دیگر این که سابقه وی نشان می دهد که درعملکردش گرایش سیاسی او غلبه دارد یا گرایش تخصصی؛ این موضوع قابل احصا است .
اگر اعضای منتخب شورای پنجم به این معیارها توجه کنند و فرصت کافی برای شناخت دیگر شاخص ها وویژگی های فرد مورد نظر را هم داشته باشند وآن را با معیارهایشان تطبیق دهند، می توانند این نگرانی ها را رفع کنند.
دراین دوره شورا واگرایی اجتماعی وسیاسی به شدت تشدید شد
محمد رضا حیدری: بحث مهم این است اکنون متغیر وشاخصی داریم که ما به آن در فضای شهر مشهد نقد جدی داریم وآن همان متغیری است که می گویید نمی تواند کنترل کند و شورای شهر را در امور دخالت دهد، درحالی که یکی از الزامات نظام شورایی ومفهوم شورا این است که به همگرایی وانسجام اجتماعی شهر کمک کند ، در این دوره شورا به شدت واگرایی های سیاسی واجتماعی در مشهد تشدید شده است البته مشهد این ظرفیت را از گذشته بالقوه داشته واگر شرایط سیاسی را به خصوص قبل از انقلاب بررسی کنیم، در حوزه همگرایی مانند استان ها وشهرهای دیگر کشور که سر منافع شهر، گرایش سیاسی ندارند و همه درکنار یکدیگر قرار می گیرند، خیلی موفق نبوده ایم و در شورای چهارم این موضوع و واگرایی های سیاسی واجتماعی که ناشی از ورود ومداخله مستقیم بود، به اوج خود رسید .اعضای شورای شهر همه دارای رویکرد سیاسی هستند اما تا زمانی که فرد در شوراست، باید کار شهررا انجام دهد واگر خواست کار سیاسی کند، برود ودر حزبش این کاررا انجام وحتی از طریق آن بیانیه هم بدهد ، اما از شورا و امکانات وفضای شورای شهر وشهرداری نباید برای جهت گیری های سیاسی استفاده کرد زیرا این موضوع واگرایی ها را تشدید می کند وشورای پنجم معتقد به این است که مراقبت کنیم همگرایی ایجاد کنیم زیرا شهر مشهد به این همگرایی نیاز دارد واین جزو راهبردهای جدی ماست البته با حفظ هویت اصلاح طلبی وبرنامه هایمان ومعتقدیم می توان این همگرایی را در شهر ایجاد کرد.
ساختار مدیریت شهر مشهد با سایر شهر ها فرق می کند
محمد رحیم رهنما : سازمان های انتخابی با غیر انتخابی فرق می کند، سازمان های دولتی مانند بانک ها که سلسله مراتب مدیریت را طی می کنند یک بحثی دارند اما سازمان های انتخابی مثل شورا، این شرایط برایشان حاکم نیست که یک فرد توانمند را که آشنا با امور واز داخل شهرداری باشد، انتخاب کنند.
در الگوی منطقه ای در استرالیا دیدم مدیر محلی شان عضو حزب "کارگر" است ، مدیر منطقه ای شان "نشنال " است و مدیر ملی شان "محافظه کار" است من آنجا مانده بودم که چگونه با این شرایط و با احزاب مختلف شهر را اداره می کنند. وقتی بررسی کردیم متوجه شدیم چارچوب درستی تهیه شده که همه درون این چارچوب حرکت می کنند ،درآمریکا هم مسائل زیست محیطی است که دو حزب را کنار هم قرار می دهد و مسائل شهر، مسائلی است که همه را درگیر می کند ،یعنی توسعه شهر وکیفیت زندگی شهری هدف همه است حالا چه آن مدیر باشد چه دیگری .ساختارمدیریت شهری مشهد با کل شهرهای ایران فرق می کند. قبل از انقلاب یک تولیت و یک نایب تولیت بود که شهردار را تعیین وتکلیف همه را مشخص می کرد اما اکنون این گونه نیست زیرا امام جمعه یک طرف ،نماینده ولی فقیه یک طرف ،آستان قدس یک طرف ،استانداری یک طرف وشورای شهر هم یک طرف وهمه نیز در موازات هم هستند وخطوطی هم که به موازات هم هستند، همدیگر را قطع نمی کنند واین یک قاعده ریاضی است به همین دلیل این جا تعامل بسیار مهم است لذا توصیه ام این است که چون اول کاراست آن هایی که در موازات هم هستند، مقداری تعدیل کنند وسایرین که خیلی در تقابل هستند آن را کنار بگذارند وتعاملشان را بیشتر ویک مقدار ایده آل هایشان را تعدیل کنند واین طرف نیز سایر دوستان کمک بیشتری داشته باشند تا مشکلات کمترشود زیرا مشکلات شهر مشهد زیاد است ،مشهد شهر امام رضا(ع) امام رئوف است ،شهر آرامش ومهربانی وامنیت است.
شهردارمنتخب باید فردی با پیشینه فعالیت های توسعه ای ،عمرانی ،اقتصادی باشد
احمد نوروزی: آدم ها از نظر نوع کارکرد متفاوت هستند، دریک طیف سیاسی نیز آدم ها متفاوت اند، افرادی که فعالیت های توسعه ای ،عمرانی واقتصادی انجام می دهند با افرادی که کار سیاسی می کنند، متفاوت هستند. وقتی یک عنصر سیاسی که تمام پیشینه وکارنامه اش سیاسی است برای یک کار توسعه ای و اجتماعی انتخاب می شود، این جا مشکل آفرینی می کند زیرا ارتباطات ومسائلش رویکرد سیاسی دارد .اما افراد اقتصادی هستند که از منظر ما در جامعه، حتی در دو طیف مقابل هم قرار می گیرند ولی در بحث اقتصادی گاهی اوقات شریک های اقتصادی خوبی هستندکه این موضوع را در سطح ملی ومحلی در برخی جریانات می توانیم ببینیم .
در مجموع به نظرم شهرداری که برای مشهد انتخاب می شود باید فردی با پیشینه فعالیت های توسعه ای ،عمرانی ،اقتصادی باشد نه فردی با پیشینه سیاسی که تمام کارهایش در مجموع، سیاسی شود.
به ملاک های انتخاب شهردار درخصوص معاونانش توجه داریم
محمدرضا حیدری: در ابتدای بحث اشاره ای داشتم به برنامه ای که برای انتخاب شهرداردرنظرگرفته شده است که بر اساس آن پیش بینی کرده ایم برای انتخاب شهردار در انتها به 3گزینه نهایی برسیم وسپس برنامه های آن ها را باحضور این 3فردی که انتخاب می شوند، به صورت جدی وچالشی وحتی مناظره ای بین خود آن ها بررسی کنیم ،یکی از بحث ها در این زمان بحث تیم شهردار است البته به لحاظ قانونی شورا حق ندارد که راجع به کابینه (مدیران و معاونان) شهردار نظر بدهد وانتخاب آن ها در اختیار خود شهردار است اما ملاک گذاشته ایم که حداقل در رده معاونانش بگوید که چه کسانی را مدنظر دارد زیرا به ملاک های انتخاب شهردار در خصوص معاونانش نیز توجه داریم.واقعیت این است که چالش پیش روی شورای پنجم وشهردار منتخب، بحث اقتصادی ومنابع درآمدی است که یک چالش جدی است به ویژه با اخباری که این روزها دریافت می کنیم وضعیت وشرایط شهرداری مشهد چه در بحث تهاترها، چه دربحث اتفاقاتی که درباره بدهی های معوق و مسائل اداره ورسیدگی به امور شهر می رسد این دغدغه ونگرانی ما را جدی تر می کند البته در این راستا به مردم قول داده ایم در 14مرداد اعلام کنیم شهروشورا را در چه وضعیتی تحویل می گیریم وهمان زمان نیز میزان طلب ها ،معوقات واملاک را تا جایی که شهرداری این دسترسی ها را به ما بدهد اعلام خواهیم کرد.یکی از ملاک های عمده ما هم در حوزه شهردار وهم تیم شهردار، رویکرد اقتصادی است وحتما شهردار منتخب باید برنامه مشخص وجدی در بحث های اقتصادی داشته باشد زیرا یکی از چالش های ما در آینده، موضوعات اقتصادی خواهد بود. لذا یکی از ملاک هایمان در انتخاب شهرداراین است که فرد مورد نظر یک برنامه روشن ومشخصی حداقل در حوزه منابع درآمدی واقتصادی داشته باشد تا از پس چالش های جدی اقتصادی، معوقات وطرح های نیمه تمام به خصوص طرح های زیر بنایی وملی بربیاید، دوستان راهبرد خوبی را درباره طرح های زیربنایی در پیش گرفتند اما این طرح ها پرهزینه است وباید زودتر به پایان برسد واین هم در حوزه برنامه مهم است وهم در رویکردها، لذا حتما باید شهرداری انتخاب شود که برای شهرداری برنامه داشته باشد ،اکنون شهر پرهزینه اداره می شود ومی توان با یکسری برنامه ها این هزینه ها را کنترل کرد وکاهش داد که شهردارمنتخب باید برای این موضوعات نیز برنامه داشته باشد .
شهردار تبدیل به خط قرمز نشود که نتوان بر او نظارت کرد
سیدجلال فیاضی: نظارت بر انتخاب کابینه شهردار می تواند شرط ضمن عقد باشد ولی شرط بعد از عقد نمی تواند باشد ، تاکید می کنم دوستان خیلی وقت خود را برای شاخص ها نگذارند ووقت کافی را برای بررسی مصداق ها بگذارند تا مجبور نباشند دو روز مانده به آغازکار شورا به مصداق شان برای شهرداری برسندزیرا اینجا دیگر فرصت ندارند که خواسته های خود را مطرح کنند مانند اتفاقی که در شورای چهارم افتاد و2روز طول کشید از زمان انتخاب شهردارتا رای اعتماد به او. اگر دوستان 10-15روز فرصت داشته باشند، می توانند درباره شرایط به صورت غیر رسمی با فرد مورد نظر بحث کنند زیرا شهردار می تواند بعد از این که رای اعتماد گرفت بگوید من می خواهم معاون خودم را فلان شخص بگذارم وکسی هم نمی تواند حرفی بزند اما در صورت داشتن وقت، می توانند به عنوان شرط ضمن عقد در مورد ویژگی ها ومصادیق مورد نظر بحث کنند زیرابعد ازآن به طور قانونی نمی توانند دخالت کنند اما قبلش می توانند با هم توافق کنند.در خصوص ملاک های انتخاب شهردار چند نکته را باید اضافه کنم. بحث انتقاد پذیری یک سکه دو رو است، یکی از اتفاقاتی که می تواند بیفتد که در ملاک ها لحاظ می شود اما در عمل می تواند با مشکل روبه رو شود، این است که شهرداری که انتخاب می کنند و قطعا باید از او حمایت کنند، باید بعد از این که انتخاب شد تبدیل به خط قرمز شورا شود، یعنی این که نتوان بر او نظارت کرد. این یکی از نقاط آسیب است ،ما در این دوره شورا هر اقدام نظارتی که خواستیم انجام دهیم به دلیل این که برای برخی، شهردار خط قرمز بود نتوانستیم انجام دهیم وسوالات ما به نتیجه نرسید وحتی در اواخر برخی گفتند این آقایان موی دماغ شده اند درحالی که اتفاقا شورای شهر باید موی دماغ شهردار باشد اگر نظارت یعنی این که از ابزار نظارتی استفاده شود، پس شورا هم باید از ابزار نظارتی اش استفاده کند ، حمایت با نظارت عجین است ودرمقابل هم نیست یک نظارت خوب، یک حمایت خوب از درونش بیرون می آید و اگر همان طور رها کنیم قطعا کار خوب در نمی آید.
نکته دیگر داشتن نگاه اجتماعی است؛ زیرا شهرداری یک نهاد اجتماعی است هرچند که یک نهاد خدماتی وعمرانی هم هست ولی با این حال، شهردار باید مشارکت جو باشد زیرا با همه مردم سروکار دارد. همچنین باید بخش خصوصی را نیز با تعریف کردن پروژه های اقتصادی خوب وارد کار کندبه عنوان مثال، قطارشهری که به نظرم ظرفیت این کار را دارد واگر این کار را انجام ندهیم، معلوم نیست 15سال دیگر بتوانیم کارهایمان را به سرانجام برسانیم یا نه، و حتی پول های دولتی وشهرداری هم نمی تواند به کارها سرعت ببخشد لذا به نظرم اگر یک سیستم منظم وقابل قبول وجود داشته باشدمردم هم آمادگی دارند کمک کنند.
اگر اکنون حتی نمی توانیم بلیت اتوبوس را گران کنیم به این دلیل است که ناوگان اتوبوسرانی ما اطمینان بخش نیست یعنی مردم ما اگر مطمئن باشند که هزارتومان پرداخت می کنند ولی در فاصله زمانی مورد نظرشان به مقصد می رسند، حاضرند این مبلغ را بپردازند اما وقتی می بینند 350تومان می پردازند و معلوم نیست سرموقع برسند، حاضر نیستند هزارتومان بپردازند. درشهر استانبول شبکه حمل ونقل درون شهری اش کاملا خصوصی وبا قیمت پایین اداره می شود و سود ده هم هست به همین دلیل مشارکت مردم در حوزه اداره شهر ،حوزه فرهنگ وحوزه اجتماعی اهمیت زیادی دارد .
شورا وشهرداری شفاف باشند
محمدرحیم رهنما: معتقدم مدیریت شهری باید خیلی به کیفیت زندگی وارتقای کیفیت زندگی مردم توجه کند وشهردار دراین راستا، باید یک هدف مشخص را برای خودش در نظر بگیرد وشهرداری را زیاد بزرگ نکند و در راستای هوشمند کردن شهر حرکت کند زیرا به نظرم ما با این موضوع خیلی فاصله داریم ، اینجا قبل از شهردار خود شورای شهر مهم است زیرا اگر شورا خودش شفاف باشد شهرداری هم شفاف خواهد بود. در دوره قبل هر چه تلاش کردم نتوانستم میزان حقوق اعضای شورای شهر را دربیاورم. در زمان ما این حقوق مشخص بود، یک شصتم حقوق شهردار حق جلسه بود وکل هزینه مان در دوره اول 240میلیون تومان وهمه چیز کاملا مشخص بود. خواهشم این است که اعضای شورای شهر شفاف باشند زیرا این گونه اعتماد ومشارکت مردم بالا می رود وسرمایه اجتماعی شکل می گیرد واین یعنی پاسخگویی ودر این صورت است که مردم مالیات وعوارضشان را خوب پرداخت می کنند وبعد از شفافیت شورا، شهرداری هم به تبعش شفاف خواهد شد وبه دنبال آن هزینه ها پایین آمده وبهره وری افزایش پیدا خواهد کرد.
به نظرم 5شاخص در موفقیت شهرداری بسیار مهم است، ابتدا استفاده از نظرات دیگران و اعلام به موقع یک برنامه نه قبل ازنهایی و نزدیک به اجرایی شدن ، دوم حل مشکلات مالی شهر. ما در دنیا شهردارانی داشتیم که با توجه به این که خانم هم بوده اند، پس از 20سال شهردار بودن وقتی شهرداری را تحویل داده اند 650میلیون تومان شهر پس انداز داشته است. سوم ارتباط طرح های اجرایی با مردمی که طرح در آن جا اجرا می شود، گاهی اوقات طرحی در یک منطقه اجرا می شود که مردم محل حتی از آن خبر ندارند ، همچنین تمرکز بر فعالیت های شهرداری یکی دیگر از شاخص هاست. برخی اوقات یکی از دلایل موفقیت های یک شهردار شرکت کردن در تمام جلسات شورای شهر است که این قانون مداری مهم است.شورای شهر با توجه به ضرورت تعامل با مسکن وشهرسازی ، استانداری، آستان قدس وخود شهرداری وظیفه سنگینی بر عهده دارد تا این بن بست های توسعه در شهر مشهد را از میان بردارد.
سیدجلال فیاضی: به حقوق اعضای شورای شهر در دوره چهارم اشاره شد. باید بگویم که حقوق اعضای شورای شهر 60ساعت و یک شصتم حقوق شهردار برای حق جلسات است ویک قران هم کسی بیشتر دریافت نکرده است.
علت حرف زدن، زیاد انباشته شدن تصمیمات است
حسن موحدیان: شهردار قطعا باید بتواند سیاست های شورای شهر را اجرایی کند واین خیلی مهم است لذا شهردار باید در اجرا قوی باشد. ما خیلی تصمیمات گرفته ایم وعلت این که این قدر حرف می زنیم همین است که تصمیمات انباشته شده فراوانی داریم زیرا در اجرا ضعیف هستیم.
من معتقدم مدیران اصلا اجرا را فراموش می کنند زیرا اگر فراموش نکنند اینقدر حرف نمی زنند وگرنه باید بدانند این قدر که حرف می زنند باید اجرا کنند واجرا کار ساده ای نیست ، اعتقاد دارم شهردار را شورا انتخاب کند اما بگذارد کابینه اش را خود شهردار انتخاب کند ودستش باز باشد. دوستان باید بدانند اگر به آن ها رای داده شده یعنی مردم به وضع موجود اعتراض داشتند وتعارف نداریم لذا باید به مردم پاسخ منطقی بدهید ونیرویی بگذارید که سیاست های شما را اجرا کند وفردی هم نباید انتظارسهم داشته باشد اما در زیر مجموعه، چون می خواهید در شهر تعامل داشته باشید می توانید وسیع تر نگاه کنید.هر ساختاری یک خروجی دارد. این ساختار شهرداری خروجی اش چیزی غیر از این نمی تواند باشدمگر ساختار را درست کنید. هرساختاری یک ماموریتی را می تواند انجام دهد وهر ماموریتی را نمی توانید از هر ساختاری طلب کنید وتا ساختار تغییر نکند خروجی اش همین است، شما بگویید می خواهیم رضایت مندی شهروندان بالا برود، این ساختار اجازه نمی دهد این کار انجام شود وبرای آن باید ساختار عوض شود لذا باید دنبال این تغییر ساختار باشید که کار سختی است .شهرداری می تواند در اقتصاد ملی هم اثر گذار باشد لذا شهردار حتما باید فردی اهل مماشات ،تعامل وارتباط قوی باشد وبداندکه سرمایه اجتماعی شورا وشهرداری، اعتماد عمومی مردم است نه اعتماد یک قشر خاص. همه باید به شهرداری اعتماد کنند وبدانند شهرداری متعلق به آن هاست ،بارها گفته ام اگر بخواهیم کارمان ماندگار باشد، باید کارها را بر اساس قانون بنا کنیم. کاری که بر اساس قانون بنا نشود، ماندگار نیست.
همین بعد از انقلاب را اگر نگاه کنیم می بینیم که چه کارهایی ماندگار شد وچه کارهایی ماندگار نبود ،چهار سال زمان زیادی نیست. 9سال فرمانداری من به سرعت گذشت پس 4سال زمان زیادی نیست. باید بنشینید واهداف عملیاتی مشخص کنید وبگویید در این چهار سال این 10کار را انجام می دهیم وپاسخگویش هم هستیم . نیازنیست تعداد زیادی اهداف کلی تعریف کنید. اهداف کلی به درد مردم نمی خورد ،مردم باید بدانند متروی شان یا پروژه های دیگر چه زمانی تمام می شود اهداف عملیاتی خیلی مهم است تا اهداف کلی وحرف های آرمان گرایانه ،اگر بتوانیم فردی را از بدنه شهرداری پیدا کنیم بهتر است ازاین که فردی را از خارج بیاوریم، زیرا زمان می برد تا بخواهد بدنه شهرداری وارتباطاتش را بشناسد لذا انتخاب شهردار از بدنه شهرداری، به رفع مشکلات شهر کمک می کند البته درمسیر توسعه شهر، همه باید کمک کنند وهرکاری از دستشان بر می آید انجام دهند زیرا شهر مال همه است.
الگوی تعامل مناسب میان شورای شهر وشهرداری طراحی شود
محمد مهدی برادران: دوستان همه گفتند که در بحث مدیریت وتوسعه شهری همه دستگاه ها وسازمان های محلی اهمیت دارند اما در الگوها یک موضوع دیگری که اهمیت دارد، بخش خصوصی وسایر سمن هاست که باید جایگاهی داشته باشند. الگوی ما باید درتعامل با بخش های دولتی،خصوصی وعمومی غیر دولتی باشد. درباره مباحث سیاسی ورابطه آن باشورا، شورای شهر قبل از این که وارد کار شود باید تکلیف خودش را با خودش مشخص کند. شورای فعلی احساس می شود بر ریل های غلطی که شوراهای گذشته قرارداده اند، می خواهد تصمیم گیری کند و وقتی که درمسیریک ریل غلط تصمیم گیری شود نتیجه هم غلط می شود لذا در ابتدای کار آیین نامه کنونی شورای شهر باید اصلاح وبه روز شود. بحث هوشمند سازی که بسیار مهم است در این آیین نامه به آن توجه نشده زیرا مربوط به چهار سال قبل بوده است ،شوراهای شهر در ایران ومشهد کمی به سمت عملگرایی رفته اند ووارد تصدی های عملگرایانه شده اند واین باعث شده در حوزه های تخصصی خودشان دچار ضعف شوند. به همین دلیل اولویت شورای پنجم به نظرم بایدطراحی یک الگوی موفق تعامل بین شورا وشهرداری باشد تا نه آنقدر دنبال نظارت باشیم ونه این که آن را رها کنیم و باید یک تقسیم کار بین مدیریت شهری وشورای شهر انجام شود.
شورای شهر از لحاظ سیاسی ضربه زیادی خورده است به همین دلیل ما به یک جمع مثبت اندیش نیاز داریم تا حاکم کردن یک تفکرسیاسی، البته این موضع امروزم نیست وقبلا هم گفته ام که ما از حاکمیت افرادی با تفکر سیاسی در شورای شهر ضربه خورده ایم واین نباید تکرار شود. دوره های موفقی که داشته ایم مربوط به زمانی بوده است که اصولگرا واصلاح طلب، فارغ از تفکرات سیاسی به توسعه شهر توجه داشتند. در دوره شهرداری مهندس پژمان، 3 معاون، گرایش اصولگرایی و4 معاون، گرایش اصلاح طلبی داشتند اما به سبقه معاونان فکر نمی کردیم زیرا هرزمان که به گرایش وتفکر سیاسی توجه شده، بدنه شهرداری از افرادی موثربا گرایش های مختلف محروم شده است.
اقدام خوبی5 سال قبل در خصوص محیط زیست انجام شد وآن هم تبدیل معاونت خدمات شهری به معاونت خدمات ومحیط زیست شهری بود که این نگرش در کشور مورد توجه قرار گرفته است و امیدوارم به آن توجه ویژه تری شود.
موضوع نشاط اجتماعی، موضوع دیگری است که شهرداری ها باید به آن، چه درکشور وچه در مشهد توجه بیشتری داشته باشند.
شورای شهر درانتخاب شهردار مستقل عمل می کند
محمدرضا حیدری: در خلال صحبت دوستان، نکته ای مطرح شد که باید اشاره ای به آن داشته باشم. ما در حوزه معاونت ها ومدیران اجرایی اولویت اصلی مان بحث توانمندی وتخصص وبعد همراهی فکری است، یعنی این گونه نیست که در شهرداری فردی همسوی ما ولی ناتوان باشد وما بخواهیم از او استفاده کنیم. این کار را نخواهیم کرد وحتما به موضوع توانمندی وتخصص فرد توجه خواهیم کرد. حال اگر2فرد، کارآمد باشند وقرارشوداز این میان، یکی را انتخاب کنیم فرد همسوتر را انتخاب می کنیم البته در بعد نظارتی دقت خواهیم کرد توانمندی افراد ملاک قرار گیرد.به نظرم فردی نمی تواند بدون تفکر سیاسی باشد، داشتن تفکر سیاسی واین که نسبت به عرصه سیاسی حساس باشد یکی از نشانه های توسعه یافتگی است، دلیل مشکلات ما این است که جامعه در جاهایی که حقش است وباید مطالبه گری کند، مطالبه گری نمی کند ومشکلاتی به وجود می آید. در حقیقت دخالت دادن ورویکردهای بسته است که فضا را به هم می ریزد وگرنه هر فردی دارای سلایق سیاسی متفاوتی است.نکته مهم دیگر این که شهرداربایدبه توسعه عدالت وتوزیع فرصت های شهری در نقاط مختلف توجه داشته باشد یعنی حتما باید به نقاط فرودست (کمتر توسعه یافته) شهر توجه ویژه ای داشته باشد وبه استفاده وگسترش از سمن های مردمی نیزاقدام کند و یکی ازشاخص های موفقیت شهردار، این است که در مدت خدمتش چقدر سازمان های مردم نهاد وتشکل های مردمی رشد یافته است.
یکی از خواسته هایی که از شهردار منتخب خواهیم داشت این است که به شدت از اقدامات نمایشی وتبلیغی که هزینه آوراست، خودداری کند به ویژه اگرواقعی نباشد مثلا پروژه ای را افتتاح کنیم که هنوز کامل نیست وما را دچار مشکل می کند.
محمدرضا حیدری: ما برای انتخاب شهردار، یک برنامه زمانی مشخص کرده ایم وبراساس پیش بینی ها از تیرماه وارد بحث مصادیق خواهیم شد یعنی تا آخر خرداد بحث فرآیندها ومعرفی ها را انجام می دهیم تا اعضای منتخب، گزینه های مورد نظر خود را اعلام کنند و روی الگوی معرفی در حال بحث و بررسی هستیم وقطعا از ظرفیت سازمان های مردم نهادونهادهای تخصصی استفاده خواهیم کردوپیش بینی می کنیم تا پایان تیرماه بحث را نهایی کنیم ودوهفته اول مرداد هم بحث های کاری مان را با شهردار نهایی خواهیم کرد.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.