گزارش «خراسان رضوی» از المانهای بهار 95
تعداد بازدید : 152
رضایت مردم از المانهای نوروزی مشهد
مهدی عسکری، زهیر قاسمی- زیبایی امسال مشهد در روزهای نوروزی، حال و هوای میزبانی شهر را بیشتر از سال گذشته پررنگ کرده بود. امسال، زائر و مجاور علاوه بر زیارت بارگاه منور علی ابن موسی الرضا(ع)، بیشتر از نوروز دو سه سال اخیر به تبسم عیدانه خیابانهای شهر لبخند زدند؛ لبخندی که با حضور رنگارنگ المانهای نوروزی، جلوه زیبای دیگری از ذوق را به زائر و مجاور هدیه میداد. بی تردید کارنامه المانهای نوروزی امسال به گواه همه آنها که طی چند سال اخیر از المانهای شهر دیدن کرده اند، یکی از بهترین سالهای خود را پشت سر گذاشت. بعد از حواشی فراخوان و داوریهای المانهای نوروزی که از بهمن ماه سال گذشته آغاز شد، نگرانیهایی برای خوش بودن پایان کارنامه این وجود داشت اما در نهایت به گونهای شد که در مجموع رضایت نسبی زائران و مجاوران را به همراه داشت. کارنامهای که تقریبا همه ذائقهها و سلایق را مد نظر قرار داد و باعث رضایت مندی بیشتری نسبت به دو سه سال اخیر شد. اگرچه امسال المانهای بزرگ و چشمگیر شاخصی همچون چرخ خیاطی و دوچرخه قدیمی سالهای قبل در سطح شهر مشاهده نشد.
با این وجود نوآوریهای نوروزی امسال فقط شامل نصب المانهای رنگارنگ نبود. اجرای نزدیک به 2 هزار و 500 سرود پاتوقی به همت خانه سرود شهرداری مشهد که توسط گروههای 10 نفری نوجوان و جوانان و با موضوعات امام رضا(ع)، مشهد، نوروز و ولادت حضرت زهرا(س) اجرا شد، از دیگر جلوههای نوروز رنگین کمانی مشهد بود. اجرای حدود 400 تئاتر خیابانی از دیگر جلوههای میزبانی بود که در کنار جلوه نمایی المان ها، به خیابان گردی شهروندان و زوار در مشهد جلوه دیگری بخشید. برای تسهیل در دید و بازدید از المانهای نوروزی نیز امسال تورهای گردشگری زیادی، شهروندان و مسافران را برای تماشای المانهای نوروزی همراهی میکرد. امسال نیز در روزهای تعطیلات نوروزی به سطح شهر آمدیم و با زائران و مجاوران درباره المانهای نوروزی گفت و گو کردیم.
المان گردی امسال یکی از المان گردیهای خاطره انگیز سالهای اخیر بود؛ المانهایی که موجب رضایتمندی بخش زیادی از بازدیدکنندگان شد. از جمله این که امسال در ایام نوروز «خونه مادربزرگه» همسایه دیوار به دیوار راه آهن مشهد شد و آوازه برپایی این المان پر از خاطره در چهارراه راه آهن مشهد، در گوشه و کنار شهر پیچید. بعد از ظهر یکی از روزهای نوروزی که عقربهها ساعت 18 را نشان میدهد، به چهارراه راه آهن مشهد میروم. استقبال گرم مردم از المان «خونه مادربزرگه» به همراه خانواده هایشان برای ثبت عکسی در قاب خاطرهها دیدنی است. در کنار هیجان کودکان امروز، شور و شوق والدینی که کودکان دهههای 50 و 60 بودند و با این المان نوروزی دوران کودکی خود را به خاطر میآورند هم دیدنی است. خونه مادر بزرگه با مخمل، مادر بزرگه، آقا حنایی و گل باقالی خانم، نوک سیاه و نوک طلا و... تداعی کننده خاطرات کودکانه بسیاری از افراد است.
هیجان کودکان دیروز و والدین امروز
«محمد» یکی از شهروندان مشهدی که متولد سال 63 است، به همراه همسر و فرزند 4 ساله اش در حال عکس گرفتن دور و بر خونه مادر بزرگه است. او میگوید: امسال المانهای متنوع و جذابی در شهر دیده میشود، خونه مادر بزرگه نیز یکی از طرحهای موفق است که خاطرات زیادی را در ذهنم تداعی میکند. در گوشه دیگر «فرهاد» دست مخمل را بر روی دوش خود گذاشته و همسرش از آنها عکس میگیرد. این زوج جوان با ابراز رضایت از این المان میگویند: در بین شخصیتهای عروسکی خونه مادر بزرگه جای شخصیت «هاپوکومار» خالی است.
مهمانهای خونه مادربزرگه
در همان لحظه خانوادهای با دو فرزند را میبینم که سوار بر موتور سیکلت در حال عبور از خیابان آیت ا... عبادی هستند. پدر با اشاره انگشت کودکانش، این المان را میبیند و در حاشیه خیابان توقف میکند تا دقایقی مهمان خونه مادر بزرگه شوند. زهرا و حسن، بعد از پیاده شدن از موتور سیکلت پدر، شادمان به سمت آقا حنایی و گل باقالی خانم میدوند و مادر با دوربین تلفن همراهش قابی از خاطره را ثبت میکند.
پدر هم با لبخندی که بر لب دارد، میگوید: وقتی این سازه را دیدم بیشتر از فرزندانم به ذوق آمدم. در گوشه دیگر این المان، مادری را میبینم که اسم شخصیتهای عروسکی خونه مادر بزرگه را برای فرزندش نام میبرد.«محمود» هم که چند روزی از خرم آباد، دیار لرستان ایران برای زیارت و بازدید اقوامش با خودروی شخصی به مشهد آمده است، از المانهای متنوع نوروزی مشهد به خوبی یاد میکند و میگوید: حس طراوت، نو شدن و بهار به خوبی در شهر مشهد دیده میشود.
پیرمرد خمیده و پسر بچه دوچرخه سوار
به سوی دیگر شهر میرویم، چهارراه دکترا، المان دهقان یا پیرمرد روستایی است، با تنگ ماهی در دست، در حالی که هفت سین سفره اش را با چوب دستی بر دوشش حمل میکند، انگار او نیز مانند بقیه مردم در حال عبور از خیابان برای رسیدن به مقصدش است. هر از گاهی دستی بر شانه او مینشیند تا با این پیرمرد دهقان قاب خاطره بسازد.کمی جلوتر در حاشیه چهار راه گلستان پسر بچهای در حال دوچرخه سواری است. این المان تداعی کننده خاطرات پسر بچههای بازیگوش دهههای گذشته است؛ پسر بچهای که نیمه سوار بر دوچرخه 28 در حال رکاب زدن است. خانوادهای با یک پسر و دو دختر جوان را میبینم که در حال گرفتن عکس یادگاری با این المان هستند، «حمید» پسر جوان این خانواده که اهل شیروان است با بیان این که روزهای ابتدای تعطیلات نوروز را در جزیره کیش سپری کردیم و در برگشت برای زیارت به مشهد آمدیم، میگوید: تنوع المانهای به کار رفته در مشهد جذابیت بیشتری نسبت به المانهای نوروزی در کیش دارد. پدر خانواده نیز میگوید: از المانهای شهری مشهد میتوانی آغاز سال نو را متوجه شوی و این کار بسیار ارزشمندی است.
کتابخانه خیابانی
در آن طرف خیابان و در ابتدای ورودی بازار کتاب گلستان نیز، شور و حال نوروز دیده میشود. برگزاری جشنواره ورزشی نوروز در ابتدای این بازار کتاب و جانمایی المان کتاب گشوده شده ای در یک قسمت به همراه چند قفسه کتاب از جذابیتهای دیگر این بازار است. هرچند به نظر میرسد انتخاب این محفل کتاب و کتابخوانی شاید چندان انتخاب مناسبی برای برگزاری جشنواره ورزشی نیست و بهتر بود با طرح دیگری جایگزین میشد، اما به هر حال این طرح هم عدهای را به اینجا کشانده است تا شاید بیش از قبل با بازار کتاب گلستان مشهد آشنا شوند.
خانمی که در حال مطالعه یکی از کتابهای قفسه ابتدای بازار است میگوید: همراه با فرزندانم برای خرید به این منطقه آمده ام که این کتابخانه خیابانی نظرم را جلب کرد و تصمیم گرفتم به جای انتظار در مغازه و خیابانها در این مکان به مطالعه بپردازم تا فرزندانم با خیال راحت به خریدشان برسند. در قسمت دیگر ورودی این بازار چند تخته سیاه نصب شده است که تعدادی از شهروندان با گچ دل نوشتههای خود را روی آن مینویسند.
انتقاد از کیفیت پایین ساخت برخی از المان ها
به سمت دیگری از شهر میروم تا در آن جا نیز با مردم درباره المانهای نوروزی گفت و گو کنم. در پارک ملت با شهروندی به نام «وجدانی» گفت و گو میکنم. وی میگوید: جدا از جذابیت و تنوعی که المانهای نوروزی امسال در مقایسه با دو سه سال اخیر دارد،ای کاش مسئولان و ناظران ساخت المانها بر کیفیت ساخت آن نیز نظارت بیشتری داشتند. وی در این باره مثال هایی میزند: دور میدان قائم که همیشه المانهای زیبا و خیره کننده نصب میشد، امسال چرخ خیاطی بزرگی نصب شده است که اصلا کیفیت ساخت خوبی ندارد و معلوم است که کار را خیلی سریع جمع و جور کرده اند، چون ظرافت ساخت المانها اصلا در آن رعایت نشده و فقط چند ورق را کج و راست کرده و به هم جوش داده اند. او ادامه میدهد: این مسئله کمی آزار دهنده است که برخی المانهای نوروزی که با صرف هزینههای زیادی ساخته و آماده میشود تنها برای مدت زمانی اندک قابل بهره برداری باشد. نمونه دیگر المان فولکسی است که در خیابان احمدآباد و رو به روی خیابان محتشمی قرار دارد که در قسمت عقب در حال عبور از زمستان است و در قسمت جلوی ماشین به فصل بهار رسیده است. اگر خوب دقت کنید این فولکس واقعا با کیفیت پایینی ساخته شده به گونهای که برفهای روی سقفش که از جنس ابر و آکاسیو است، در حال خراب شدن است، ضمن این که اتاقک داخل فولکس هم کیفیت ساخت پایینی دارد. وجدانی میافزاید: در کل بر خلاف دو سال گذشته که المانهای مشهد حال و هوای نوروز و عید نداشت، امسال المانها جزئی از زیباییهای خیابانهای مشهد برای پذیرایی از زائران و مجاوران بود.
نوستالژی بازی با خاطرات کودکی
در پیاده روی بولوار تلویزیون (شهید محمد منتظری) به همراه همسرش مشغول قدم زدن است و به گفته خودش از هوای تازه و نسبتا تمیز خیابانهای مشهد لذت میبرد. «محمدرضا کلالی» که بازنشسته یکی از شرکتهای خصوصی است از المان گردی با همسر و فرزندانش میگوید: فکر میکنم امسال حال و هوای المانهای نوروزی بهتر از سالهای گذشته است. صبح روز سوم عید به اتفاق خانواده ام بخش زیادی از المانهای مشهد را دیدیم. گردش خوبی بود و هر کدام از اعضای خانواده 4 نفری ما از بخش هایی از المانها راضی بودند اما برای من بیشتر المان هایی که یادآور خاطرات دوران قدیم و ایام کودکی است جالب بود. وی میافزاید: المان چراغ قدیمی سه شعله و دیزی سنگی در انتهای بولوار وکیل آباد از همان خاطره بازی هاست یا همین توپهای قدیمی لای درختان بولوار تلویزیون، کبریت هایی که اول بولوار ملک آباد گذاشته اند و یا المان کودکی که سوار بر دوچرخه بزرگی شده هم در نوع خودش حس و حال قدیم را تداعی میکند. همسر آقای کلالی هم میگوید: دختر و پسرم که متولد اواخر دهه 50 هستند هم از المان خونه مادر بزرگه خیلی لذت بردند و کلی عکس یادگاری گرفتند. من هم از المان عروسک مبارک در چهارراه آزادشهر خوشم آمد. المان بوق دوچرخهها در میدان راهنمایی هم قشنگ بود. پسرم هم در دوران بچگی دوچرخهای داشت که بوقش مشابه بوق همین دوچرخهها بود.
غربت المانهای قدیمی
در ابتدای احمدآباد و کمی قبل از میدان شریعتی (تقی آباد) نردههای فلزی بیمارستان قائم به زیبایی رنگ آمیزی و با گلدانهای آویز، به زیبایی جلا یافته است. دور میدان شریعتی چند نوجوان مشغول بالا رفتن از سر و کول المان خادم نقاره زن هستند. المان جوانی بلند بالا هم قرار دارد که پرچم ایران را به نشان پیروزی روی دوش گرفته است. دیوارهای ایستگاه قطار شهری هم به زیبایی گل آرایی شده است. با «رامین برزویی» و همسرش در حالی که آماده گرفتن عکس سلفی از خود و المان خادم نقاره زن هستند برای لحظاتی همکلام میشوم. «برزویی» در حالی که به تنوع و زیبایی المانهای نوروزی سال جاری اشاره میکند، میگوید: در کنار همه این زیباییها به رسم سالهای گذشته فکر میکنم برخی المانهای امسال هم قرار است دائمی شود اما در این میان نباید از رسیدگی به برخی المانهای ماندگار هم غافل شد. وی میافزاید: مثلا در میدان احمدآباد سه چهار المان از سالهای گذشته وجود دارد که اتفاقا جزو المانهای شاخص بود اما امسال خیلی به چشم نیامد. المان کانال بهار که سه چهار سال قبل در نوع خودش واقعا بی نظیر بود، المان بلندی که پسر جوانی مادرش را کول گرفته و المان قطار زیارت که دو سال قبل بهترین المان نوروزی شد اما همین المان آخری حسابی رنگ و رو رفته شده است. وی ادامه میدهد: در ابتدای بولوار رضا هم یک قناری تیره رنگی از سالهای قبل به جا مانده که رنگ و رویی به رخسار ندارد. اگر اشتباه نکرده باشم اسب بزرگی هم که در فلکه پارک و مقابل در پارک ملت قرار دارد از سه چهار سال قبل مانده که این المان هم حسابی کثیف شده است. امیدوارم از سال بعد و زمانی که قرار است المانهای نوروزی در خیابانهای شهر نصب شود، بازپیرایی المان سالهای گذشته هم انجام شود تا اختلاف میان المانهای جدید و قدیم خیلی مشهود نباشد.
المانهای امسال رضایت بخش بود
به اتفاق همسر و پسر خردسالش مشغول عکس سلفی گرفتن با المان رفتگر ایستگاه زیرگذر پارک ملت است، برای دقایقی با او همکلام میشوم . میگوید: تنوع المانهای امسال خیلی زیاد است. هم المانهای مذهبی، هم المانهای پرخاطره و قدیمی و هم المانهای ملی را میتوان در میان المانهای نوروز 95 مشاهده کرد. «مریم دولت آبادی» که از کاشان آمده است و 5 سالی میشود که سه چهار روز اول نوروزش را در مشهد میگذراند، میگوید: متأسفانه در شهر ما از المانهای نوروزی خبری نیست اما در مشهد نصب المانهای نوروزی توسط شهرداری اقدام بسیار دلچسبی است و طی این سالها که به طور مداوم به مشهد سفر میکنیم، حتما ساعاتی را برای المان گردی در نظر میگیریم. وی با اشاره به تجربه بازدید از المانهای نوروزی سالهای گذشته میگوید: اگر بخواهم بی تعارف بگویم، در دو سه سال اخیر المانهای مشهد ضعیف تر شده بود و چندان از المانهای شاخص خبری نبود اما امسال تنوع، مهم ترین ویژگی المانهای نوروزی مشهد است، به گونهای که فکر میکنم همه قشرها و طرز فکرها را راضی نگه داشته است.
جای خالی المانهای شاخص در میدانهای شاخص
به میدان جانباز میروم. یکی از میدان هایی که مجاور و مسافر زیادی را برای تماشا و گرفتن عکس یادگاری گرداگرد خود جمع کرده است. میدان جانباز امسال یکی از مکانهایی بود که المانهای خوبی در آن نصب شده بود و برای مردم شهر و زائران خاطره ساز شد.
از کلبه چوبی و عینک بزرگ گرفته تا فضایی برای عکس گرفتن با نماد چهرههای جذاب و دوست داشتنی. در کنار المان بزرگ عینک که دو تاب بازی بالای فریم خود جای داده، با خانم عباسی در حالی گرم گفت وگو میشویم که فرزند خردسالش مشغول بازی با تاب است.او میگوید: برخلاف عینک بزرگ اینجا که به زیبایی هر چه تمام تر ساخته شد و مردم از آن استقبال کردهاند، عینک غواصی بولوار هاشمیه چشم نواز و زیبا درست نشده است که توجه مردم را جلب کند. او اضافه میکند: سالهای قبل در میدانهای مهم مثل میدان استقلال و قائم یا فلکه پارک المانهای شاخصی نصب میشد اما امسال هیچ کدام از المانهای این میدانها شاخص نیست، یا مثلا در سه راه راهنمایی که سالهای قبل المان شهدا نصب میشد امسال چیز برجسته و خاصی ندیدم. عباسی ادامه میدهد: از مسئولان برای جانمایی المانهای معنوی و فرهنگی همانند المان پدران شهید، شوق زیارت، ما میتوانیم و رزق حلال هم تشکر میکنم که بی شک با در نظر گرفتن جلوههای غرور ملی و میهن دوستی ساخته شده است.